Rabin: Różnice pomiędzy wersjami

'''Rabin''' ([[Język hebrajski|hebr.]] '''רַבִּי''' ''rabbī'') – podstawowa funkcja [[religia|religijna]] w [[judaizm]]ie. ''Rabbi'' to [[język hebrajski|hebrajskie]] słowo oznaczające mistrza. We współczesnym judaizmie tradycyjnym rabin jest jednocześnie administratorem gminy wyznaniowej, odpowiedzialnym za prowadzenie nabożeństw, szkoły zwanej [[cheder]] i opiekę nad domem modlitwy, czyli [[synagoga|synagogi]], oraz pełni funkcję duchowego ojca, doradcy, sędziego i interpretatora prawa religijnego w gminie. Nie jest on jednak namaszczonym przez [[Jahwe|Boga]] duchownym i jego autorytet opiera się wyłącznie na wiedzy i „bogobojności”.

 

Rabini w judaizmie tradycyjnym tworzą rodzaj duchowej wspólnoty. Istnieje wśród nich rodzaj hierarchii, jest ona jednak oparta tylko na osobistym [[autorytet|autorytecie]] i [[wiedza|wiedzy]], gdyż wszyscy rabini są formalnie biorąc równi sobie. Niektórzy, szczególnie „biegli w piśmie” rabini, są rodzajem ostatecznych autorytetów w interpretacji prawa religijnego, do których zapytania ślą zwykli rabini, gdy mają wątpliwości. Każdy rabin ma jednak prawo nie zgadzać się ze zdaniem innego rabina w danej, jednostkowej sprawie.

 

 

Prawo musi być oczywiście głównym przedmiotem zainteresowań rabina, jako jedyne źródło wiedzy religijnej, doskonały wyraz woli [[Bóg w judaizmie|Boga]], i główna reguła kierująca codziennym życiem ludzi. Ale Prawo nie omawia explicite każdej możliwej sytuacji: jako prawo dane przez Boga musi jeszcze przez umysł uczonego rabina uczestniczyć w nieskończoności Bożego Prawodawcy. Nie tylko zdania, ale nawet poszczególne słowa, a nawet liczba liter posiada jakieś znaczenie, ponieważ obecność każdego słowa i każdej litery ma źródło w woli bożej i wypływa z bożego rozumu – stąd Prawo, jako zawierające całą wolę bożą, stosuje się do każdej sytuacji. Stąd właśnie wyrosła w szkołach rabinackich ogromna masa nauczania wyprowadzonego z pisanego słowa według specyficznych zasad rozumowania, kształtowane przez całe pokolenia [[ezoteryka|ezoteryczne]] nauczanie znawców Pisma jako oficjalna [[interpretacja (religia)|interpretacja]] Prawa, ostatecznie spisana – szczególnie w [[Miszna|Misznie]] i w [[Talmud]]zie. Stopniowo samo Prawo znalazło się w cieniu nauczania tradycyjnego – mimo to praktycznie każde słowo składające się na tradycje zostało wypowiedziane by przypominać rabinom o ścisłym związku tradycji z Prawem. Słowo „Miszna” oznacza „powtórzenie prawa” – jej źródła tkwią w powiedzeniach uczonych [[tannaici|tannaickich]], tj. „powtarzających”. ''[[Baraita]]'' to powiedzenie jakiegoś uczonego w piśmie nie włączone do Miszny – wszystkie ''Baraithoth'' zgromadzone są albo w [[Tosefta|Tosefcie]], albo w [[Gemara|Gemarze]]; Miszna i Gemara składają się na ''[[Talmud]]'', „nauczanie” (pisma). W nauczaniu tym rozróżnia się ''halakę'' (''drogę'' lub ''prawo zwyczajowe'') i ''agadę'', informację o Prawie lub podaną przez Prawo. Prawo jest więc rozumiane jako źródło wszelkiej tradycji, nawet jeśli w praktyce tradycja znosi literę Prawa. Co więcej, niektórzy rabini sądzili, że samo Prawo mówi że tradycja ustna powinna być ceniona wyżej niż pisana. Wysoka ranga tradycji ustnej wyraża się też w przypisywaniu jej dawnego pochodzenia. Często sądzi się, że została ona objawiona [[Ezdrasz (postać biblijna)|Ezdraszowi]] przez Boga jako wiedza ezoteryczna przeznaczona do przekazywania wtajemniczonym uczniom. Niektórzy przypisują jej jeszcze większą dawność, sięgającą czasów [[Mojżesz]]a, a w części nawet [[patriarchowie|dwunastu patriarchów]], [[Henoch (syn Jereda)|Henocha]] i [[Adam]]a. Cały ten korpus tradycji [[egzegeza|egzegetycznej]], logiczny i teologiczny system w którym ugruntowana jest tradycja ustna, określamy mianem '''rabinizmu'''. Współcześnie [[judaizm reformowany]] dopuszcza do stanowiska rabina również kobiety.

 

{{Wikisłownik|rabin}}