Wersja z 14:19, 22 gru 2014 edytuj M.Tomma (dyskusja \| edycje) 22 152 edycje m int. ← poprzednia edycja		Wersja z 16:12, 9 lis 2015 edytuj anuluj edycję Frees (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 18 850 edycji red., WP:SK następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Ssnederland.jpg~~\|right~~\|thumb\|250px\|Holenderski plakat nawołujący do wstępowania do Waffen SS]] {{Inne znaczenia\|pojęcia „kolaboracja”\|[[Kolaboracja (album)\|płytę pod tym samym tytułem]]}} '''Kolaboracja''' ([[łacina\|łac.]] ''ko'' -– przedrostek oznaczający „razem, wspólnie” + [[łacina\|łac.]] ''laborare'' -– „pracować”) -– współpraca z nieprzyjacielem, [[okupacja\|okupantem]]; '''kolaborant, kolaboracjonista''' -– współpracujący z wrogiem, zaborcą. Pierwotnie „kolaboracja” oznaczała każdą współpracę. Obecne znaczenie tego terminu pojawiło się w okresie [[II wojna światowa\|II wojny światowej]]. Określano nim wówczas konkretne działania jednostek, które czerpały korzyści z nowej sytuacji, jaką stwarzały zwycięstwa militarne [[Niemcy\|III Rzeszy]]. Zabarwienie emocjonalne tego terminu było zdecydowanie negatywne i praktycznie stawiano znak równości między kolaboracją i zdradą narodową. Synonimem takiej postawy podczas wojny stał się [[Vidkun Quisling]], przywódca norweskiej partii [[Nasjonal Samling\|Nasjonal Samling (Zjednoczenie Narodowe)]]. Stopniowo historycy zaczęli jednak dążyć do pozbawienia terminu „kolaboracja” odniesień ideologicznych i związanych z II wojną światową. Kolaboracją zaczęto nazywać zbiór zachowań społecznych, pokazujących zbiorową uległość podbitego społeczeństwa wobec niemal każdego rodzaju represji. Linia 15: * wymuszania od osób poszukiwanych przez władze okupacyjne lub ich rodzin korzyści ([[Szmalcownik\|szmalcownictwo]]). W dniu 10 grudnia 1946 roku dekret o ściganiu sprawców kolaboracji został zmieniony na podstawie ''Dekret Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 1946 r. o zmianie dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstwa i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego'' ({{Dziennik Ustaw\|rok=1946\|numer=69\|pozycja=376}})<ref>''Tekst dekretu'' ({{Dziennik Ustaw\|rok=1946\|numer=69\|pozycja=376}})</ref>, który rozszerzył zarówno stronę podmiotową, obejmując również ściganiem współprace z państwami sprzymierzonymi z Niemcami w czasie II wojny światowej. W myśl dekretu z 10 grudnia 1946 roku za czynu polegające karze zostały dodatkowo uznane czyny polegające na: Linia 21: * udział w organizacjach przestępczych<ref>Za takie organizację uznano [[Schutzstaffel\|SS]], [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników\|NSDAP]], [[Gestapo]], [[Sicherheitsdienst\|SD]]</ref> utworzonych lub uznanych przez władze okupacyjne oraz w zrzeszeniach politycznych popierających politykę okupanta. W dniu 22 kwietnia 1964 roku wydano ''Ustawa w sprawie wstrzymania biegu przedawnienia w stosunku do sprawców najcięższych zbrodni hitlerowskich popełnionych w okresie drugiej wojny światowej'' (Dz. U. Nr 15 poz. 86)<ref>''Tekst ustawy'' ({{Dziennik Ustaw\|rok=1964\|numer=15\|pozycja=86}})</ref>, który wstrzymał bieg przedawnienia czynów opisanych w dekrecie z 10 grudnia 1946 roku, o ile nie wszczęto postępowania z powodu nieujawnienia lub nieujęcia sprawców oraz niewydania sprawcy przebywającego za granicą. Wydanie tej ustawy spowodowało, że sprawy o kolaborację nie ulegają przedawnieniu. Co zostało kolejno potwierdzone w przepisach wprowadzających kolejne [[Kodeks karny\|kodeksy karne]], w tym ostatnia ''Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. -– Przepisy wprowadzające Kodeks karny'' art. 4 pkt. 2<ref>''Tekst ustawy'' ({{Dziennik Ustaw\|rok=1997\|numer=88\|pozycja=554}})</ref>. W myśl ustawy z 18 grudnia 1998 roku ''o Instytucie Pamięci Narodowej -– Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu''<ref>''Tekst ustawy'' ({{Dziennik Ustaw\|rok=1998\|numer=155\|pozycja=1016}})</ref> ściganiem przestępstw kolaboracji zajmuje się Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu [[Instytut Pamięci Narodowej\|IPN-u]]. W rozumieniu prawa karnego współpraca w latach 1939 – 1941 z okupantem radzieckim na Kresach Wschodnich II RP nie jest przestępstwem, chyba że czyny te stanowią zbrodnię komunistyczną w rozumieniu ustawy o IPN-ie lub stanowiły przestępstwo określone w [[Kodeks Makarewicza\|Kodeksie karnym]] z 11 lipca 1932 roku. == Inne ==▼ * niektóre cudzoziemskie oddziały [[Waffen-SS#Pochodzenie cudzoziemskich żołnierzy Waffen-SS\|Waffen-SS]]▼ * [[Generał\|gen.]] [[Andriej Własow]] i [[Rosyjska Armia Wyzwoleńcza]]▼ == Zobacz też == Linia 33 ⟶ 37: * [[Kolaboracja pod okupacją sowiecką podczas II wojny światowej]] {{Przypisy}} ▲== Inne == ▲* niektóre cudzoziemskie oddziały [[Waffen-SS#Pochodzenie cudzoziemskich żołnierzy Waffen-SS\|Waffen-SS]] ▲* [[Generał\|gen.]] [[Andriej Własow]] i [[Rosyjska Armia Wyzwoleńcza]] ~~{{przypisy}}~~ [[Kategoria:Kolaboracja podczas II wojny światowej\|*]]

Kolaboracja: Różnice pomiędzy wersjami