Ustrój polityczny Bułgarii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m ort. |
m lit. |
||
Linia 1:
W [[Europa Środkowa|Europie Środkowej]] i [[Europa Wschodnia|Wschodniej]], zmiany polityczne doprowadziły w roku [[1989]] do pokojowego ustąpienia, pod wpływem nacisków, wieloletniego [[komunizm|komunistycznego]] przywódcy Bułgarii, [[Todor Żiwkow|Todora Żiwkowa]]. Tym samym Bułgaria wkroczyła na drogę rozwoju demokratycznego
Bułgaria jest [[Republika (ustrój)|republiką]] [[Demokracja|demokratyczną]], której ustrój oparty jest na konstytucji przyjętej przez Wielkie Zgromadzenie Narodowe [[12 lipca]] 1991 roku.
Linia 29:
Zgodnie z konstytucją prezydent stoi na czele Konsultatywnej Rady Bezpieczeństwa a także na czele Sił Zbrojnych, co oznacza, że mianuje i odwołuje naczelne dowództwo (na wniosek Rady Ministrów). W czasie, gdy nie obraduje Zgromadzenie Narodowe, prezydent ogłasza stan wojny, [[stan wojenny]] lub inny stan nadzwyczajny. Do jego kompetencji należy również wydawanie dekretów, które są współpodpisywane przez premiera (lub odpowiedniego ministra) a także orędzi i posłań.
Tak więc zakres władzy prezydenta nie jest zbyt duży. W jego gestii leży jedynie sprawowanie roli reprezentacyjnej w państwie jak i na arenie międzynarodowej. Urząd ten możemy nazwać „asymetrycznym”, gdyż z jednej strony prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych i bezpośrednich, w oparciu o zasadę większości bezwzględnej, co świadczy o legitymacji do sprawowania urzędu, z drugiej zaś zakres przynależących do prezydenta kompetencji jest znacznie ograniczony
===Rada Ministrów===
Linia 37:
Do zadań Rady Ministrów należy kierowanie wykonaniem budżetu oraz organizacja gospodarowania majątkiem państwa. Uchyla akty ministrów będące niezgodne z prawem lub niewłaściwe a także podejmuje uchwały, rozporządzenia i decyzje. W drodze uchwał Rada Ministrów przyjmuje również regulaminy i zarządzenia.
Rada Ministrów pełni swoje funkcje do czasu, gdy cieszy się zaufaniem większości parlamentarnej, czyli do wyboru nowej Rady Ministrów
Konstytucja bułgarska nie przyjęła rozwiązania w postaci „konstruktywnego wotum nieufności”, co może wskazywać pewne osłabienie pozycji rządu wobec parlamentu. Jednak istnieje rozwiązanie wzmacniające status rządu względem Zgromadzenia Narodowego a mianowicie regulacja pozwalająca Radzie Ministrów wystąpić do parlamentu o wotum zaufania
==Władza ustawodawcza==
Linia 50:
„Zgromadzenie Narodowe wybiera ze swego składu komisje stałe i tymczasowe”
(art. 79 ust. 1). Komisje stałe wspomagają działalność Zgromadzenia Narodowego oraz wykonują kontrolę parlamentarną, natomiast komisje tymczasowe wybiera się w celu zbadania określonej sprawy i prowadzenia dochodzeń
Do uprawnień Zgromadzenia Narodowego należy
- uchwalanie, zmiana, uzupełnianie i uchylanie ustaw;
- uchwalanie budżetu państwa;
Linia 66:
Ogromnym przywilejem jest, iż wniosek o uchwalenie wotum nieufności wobec Rady Ministrów może przedstawić jedna piąta przedstawicieli ludowych. Jeśli głosowało za nim więcej niż połowa wszystkich przedstawicieli ludowych, wniosek uważa się za przyjęty.
Ostatnim z zadań Zgromadzenia Narodowego jest wybór Izby Obrachunkowej, która przeprowadza kontrolę wykonania budżetu
Widać więc, że parlament odgrywa istotną rolę w państwie. Bierze udział w procedurze tworzenia rządu, wybiera Radę Ministrów, ponadto dysponuje środkami umożliwiającymi realizację funkcji kontrolnej (wotum zaufania, wotum nieufności). Członkowie Zgromadzenia Narodowego mają prawo do indywidualnej kontroli nad prowadzoną przez rząd polityką-do tego celu służy instytucja zapytań i interpelacji
==Władza sądowa==
Linia 76:
Wymiar sprawiedliwości powierzony został Najwyższemu Sądowi Kasacyjnemu, Najwyższemu Sądowi Administracyjnemu oraz sądom apelacyjnym, okręgowym, rejonowym i wojskowym.
Sądy sprawują kontrolę zgodności aktów i działań organów administracji z prawem. Zapewniają równość i konkurencyjność stron w procesie sądowym
„Najwyższy Sąd Kasacyjny sprawuje zwierzchni nadzór sądowy nad ścisłym i jednolitym stosowaniem ustaw przez wszystkie sądy” (ust. 124).
Linia 92:
Sąd Konstytucyjny znalazł się poza klasycznym układem wynikającym z zasady podziału władzy, tak więc nie stanowi on elementu wewnętrznej struktury sądowniczej lecz jest wyspecjalizowanym organem powołanym przede wszystkim do kontroli konstytucyjności prawa.
„Składa się on z 12 sędziów, z których jedną trzecia wybiera Zgromadzenie Narodowe, jedna trzecią Prezydent, a jedna trzecią wybiera zgromadzenie ogólne sędziów Najwyższego Sądu Kasacyjnego i Najwyższego Sądu Administracyjnego” (art. 147 ust. 1). Na sędziów wybiera się prawników o wysokich kwalifikacjach zawodowych i moralnych, z co najmniej piętnastoletnim stażem prawniczym. W tajnym głosowaniu wybierany jest przewodniczący Sądu na okres 3 lat
Najważniejsze zadnia Sądu Konstytucyjnego:
| |||