Humanizm renesansowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
przeniesione z hasła humanizm
→‎Charakterystyka: to jednak do innego hasła
Linia 13:
Humanizm stawiał jednostkę w centrum zainteresowania, kładąc podstawy pod nowożytny [[indywidualizm]]. Koncentrował uwagę na sprawach ludzkich, [[Godność człowieka|godności]] człowieka i jego [[wolność|wolności]]. Propagował rozwój fizyczny, psychiczny i intelektualny oraz harmonijne współżycie w społeczeństwie, podkreślał możliwości ludzkiego rozumu, oraz wartość wiedzy o świecie i możliwość jej zdobycia.
 
Humanizm epoki odrodzenia swoim antropocentryzmem przeciwstawiał się niektórym tendencjom [[filozofia średniowieczna|średniowiecza]] (szczególnie [[teocentryzm]]owi), w związku z czym nawiązywał do idei [[starożytność|starożytności]]. Naczelne hasło humanizmu zaczerpnięte zostało z rzymskiego utworu komediopisarza [[Terencjusz]]a [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] pt. ''Sam siebie karząc'' (''Samoudręczyciel''). Hasłem humanizmu stała się maksyma Terencjusza: ''Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce'' ([[łacina|łac.]] ''homo sum et nihil humani a me alienum esse puto.''). Popularne jest też stwierdzenie [[Protagoras]]a ''[[Człowiek jest miarą wszechrzeczy]]'' jak i zawarte w słynnej „Mowie o godności człowieka” Giovanniego Pico della Mirandoli słowa: „Człowiek jest kowalem swojego losu” (łac. Homo fortunae suae ipse faber). Również renesansowe przemiany religijne były objawem tych przemian. Już późnośredniowieczny ruch ''[[devotio moderna]]'' kładł większy nacisk na indywidualne podejście do wiary. W XVI w. stało się ono jedną z głównych tez [[protestantyzm]]u, ale miało swój wyraz również w [[katolicyzm]]ie (np. u [[Ignacy Loyola|Ignacego Loyoli]])<ref>{{Cytuj | autor = Emerich Coreth, Harald Schöndorf |tytuł = Filozofia XVII i XVIII wieku | wydawca = Wydawnictwo Marek Derewiecki | miejsce = Kęty |data = 2006|s=11-12}}</ref>.
 
Znanymi reprezentantami humanizmu renesansowego byli m.in. holenderski teolog [[Erazm z Rotterdamu]], angielski autor (i święty kościoła katolickiego) [[Tomasz More|Thomas More]], francuski pisarz [[François Rabelais]], włoski poeta [[Francesco Petrarca|Petrarka]], filozof [[Giovanni Pico della Mirandola]], czy [[Leonardo da Vinci]].