Operacja desantowa kerczeńsko-eltigeńska: Różnice pomiędzy wersjami

|opis = Mapa radzieckiego desantu na Półwyspie Kerczeńskim, listopad 1943 roku

|data = 131 listopadapaździernika – grudzień 1943

|wynik = strategiczne zwycięstwo ZSRR

|przyczyna = chęć wyzwoleniaRosjan Kerczu,do awyzwolenia następniePółwyspu całegoKerczeńskiego półwyspu przez dalsząprzed operacją wyzwolenia całego Krymu

|dowódca1 = {{flaga|ZSRR}} [[Iwan Pietrow]]<br />{{flaga|ZSRR}} [[Siergiej Gorszkow]]<br />{{flaga|ZSRR}} G.N.[[Gieorgij ChołostjakowChołostiakow]]

|straty1 = nieznane

|straty2 = nieznane

'''Operacja desantowa kerczeńsko-eltigeńska''' – operacja desantowa przeprowadzona wmiędzy 31 października a listopadziegrudniem 1943 roku przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] przedna [[operacjafroncie krymska|operacjąwschodnim krymską]]II (8wojny kwietnia – 12 maja 1944 roku), której celem było wyzwolenie [[Półwysep Krymski|Krymu]] spod okupacji niemieckiejświatowej. Desant odbył się w dwóch miejscach na wschodnim wybrzeżu [[Półwysep Krymski|Krymu]], jednak oddziałom Armii Czerwonej udało się ustanowić i zabezpieczyć tylko jeden przyczółek koło Enikale, drugi przyczółek niedaleko Eltigenu wojska radzieckie musiały opuścić z powodu udanego kontrataku oddziałów państw Osi. W późniejszym czasie Armia Czerwona użyła przyczółka koło Enikale dlaw swojej[[operacja kolejnejkrymska|operacji ofensywykrymskiej]] narozpoczętej Krymie8 w majukwietnia 1944 roku, której celem było wyzwolenie Krymu spod okupacji niemieckiej.

Idąc za sukcesamisukcesem jakimijakim było [[Operacja noworosyjsko-tamańska|wyzwolenie Noworosyjska i Półwyspu Tamańskiego]], między wrześniem a październikiem 1943 roku zarówno [[Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa|Stawka]], jak i Rada Wojenna [[Front Północno-Kaukaski|Frontu Północnokaukaskiego]] zaczęły szykować desant na oddalony o zaledwie 4–15&nbsp;km [[Półwysep Kerczeński]]. Był to zresztą jedyny punkt Krymu, gdzie z powodu braku prawdziwych [[Okręt desantowy|okrętów desantowych]] mogły lądować wojska radzieckie. Podobnego zdania był przeciwnik i silnie ufortyfikował cały rejon. Na głębokości 80&nbsp;km znajdowały się trzy linie obrony. Obronę półwyspu organizował niemiecki [[V Korpus Armijny (III Rzesza)|V Korpus Armijny]] podlegający [[17 Armia (III Rzesza)|17. Armii]]. W jego skład wchodziły: niemiecka [[98 Dywizja Piechoty (III Rzesza)|98. Dywizja Piechoty]], rumuńskie [[3 Dywizja Strzelców Górskich (Rumunia)|3. Dywizja Strzelców Górskich]] i [[6 Dywizja Kawalerii (Rumunia)|6. Dywizja Kawalerii]] oraz szereg samodzielnych oddziałów, łącznie 85 tys. żołnierzy. Do dyspozycji korpusu pozostawały też czołgi i artyleria oraz stacjonujące na Krymie [[Luftwaffe|lotnictwo niemieckie]], [[Rumuńskie Siły Powietrzne|rumuńskie]] i [[Słowackie Siły Powietrzne|słowackie]]. Wód wokół niego strzegły niemieckie i rumuńskie okręty oraz potężne pola minowe<ref name=autonazwa1>''Encyklopedia II wojny światowej nr 38...'', s. 673.</ref>.

Plany zakładały wysadzenie koło osady Enikale głównego desantu, złożonego z trzech dywizji [[56 Armia (ZSRR)|56. Armii]]. Pod Eltigenem miał lądować desant pomocniczy w sile dywizji z [[18 Armia (ZSRR)|18. Armii]]. Do spotkania ich miało dojść na północny wschód od [[Kercz]]a. W rejonie tego miasta i portu obronę organizowały dwie rumuńskie dywizje (3. Dywizja Strzelców Górskich i 6. Dywizja Kawalerii) oraz niemiecka 5. Polowa Dywizja Luftwaffe. Operację zamierzano przeprowadzić w nocy z 27 na 28 października 1943 roku. 56. Armia zamierzała lądować w siedmiu falach, z tego dwie pierwsze jako desant morski, a pozostałe pięć w wyzwolonych przystaniach. Dowództwo nad całością operacji powierzono dowódcy Frontu Północnokaukaskiego gen. [[Iwan Pietrow|Iwanowi Pietrowowi]], za główny desant odpowiadał kontradm. [[Siergiej Gorszkow]], za pomocniczy – kontradm. G.N.[[Gieorgij ChołostjakowChołostiakow]]<ref name=autonazwa1 />.

Znacznie korzystniejszy przebieg miały działania głównej grupy desantowej. Jej pierwszy rzut wylądował jeszcze w nocy 2 listopada na odcinku Majak – Żukowka, drugi rzut lądował sześć godzin później na odcinku Opasnaja – Enikale. Następnie pod osłoną artylerii wylądowała licząca 2274 żołnierzy grupa szturmowa 2. Gwardyjskiej Dywizji Strzeleckiej Gwardii, a rano kolejna, licząca 1800 żołnierzy. Desant na tym odcinku był zaskoczeniem dla obrony złożonej głównie z oddziałów rumuńskich, które wycofały się z wybrzeża. Radzieckie dowództwo wykorzystało sytuację i przed wieczorem na przyczółek przetransportowano jeszcze 4400 żołnierzy, 45 dział, moździerze i amunicję. 11 listopada sięgał on od [[Morze Azowskie|Morza Azowskiego]] do przedmieść Kerczu i znajdowało się na nim 27 700 żołnierzy, 229 dział i 60 moździerzy. Przerzucanie nowych sił i zaopatrzenia kontynuowano do 20 listopada. Tego dnia Front Północnokaukaski przemianowano na [[Samodzielna Armia Nadmorska|Samodzielną Armię Nadmorską]], a 18. Armię przekazano do rezerw [[Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa|Stawki]]. Ponieważ liczono się z silnymi kontratakami, siły te wzmocniono wkrótce. Ostatecznie do 4 grudnia na przyczółku znalazło się 75 tys. żołnierzy, 582 działa, 187 moździerzy, 128 czołgów, 764 samochody, 7180 t amunicji i 2770 t zaopatrzenia. Wojska radzieckie posunęły się jakieś 9&nbsp;km w głąb lądu i dotarły na przedmieścia Kerczu. Front na półwyspie ustabilizował się do kwietnia 1944 roku. Chociaż desant nie wykonał oczekiwanego od niego zadania, czyli wyzwolenia Kerczu i później półwyspu, to zaangażował część niemieckich rezerw przeznaczonych do kontruderzenia przeciwko [[4 Front Ukraiński|4. Frontowi Ukraińskiemu]]<ref>''Encyklopedia II wojny światowej nr 38...'', s. 673–674.</ref>.