Bitwa o Kijów (1943): Różnice pomiędzy wersjami

'''Bitwa o Kijów''' – bitwa na [[Front wschodni (II wojna światowa)|froncie wschodnim]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] stoczona wmiędzy listopadzie3 ilistopada grudniua 23 grudnia 1943 roku między [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] a [[Wehrmacht]]em. W26 sierpniusierpnia 1943 roku Armiaoddziały Czerwonaradzieckich podjęłafrontów [[BitwaCentralnego, oWoroneskiego Dniepr|ofensywęi naStepowego wielkąrozpoczęły skalę[[Operacja czernihowsko-połtawska|operację czernihowsko-połtawską]] nabędącą częścią [[UkrainaBitwa Lewobrzeżnao Dniepr|lewobrzeżnejwiększej ofensywy nad UkrainieDnieprem]], mającąmającej na celu wyzwolenie spod okupacji niemieckiej całej [[Ukraina|Ukrainy]] na wschód od [[Dniepr]]u, sforsowanie tej rzeki i kontynuowanie działań na drugim brzegu. Celem samej operacji czernihowsko-połtawskiej było wyzwolenie [[Ukraina Lewobrzeżna|lewobrzeżnej Ukrainy]]. Do końca września 1943 roku wojska radzieckie dotarły do Dniepru i utworzyły wiele przyczółków na prawym brzegu rzeki. Zadaniem [[Front Woroneski|Frontu Woroneskiego]] byłonacierającego wyzwoleniew kierunku [[Kijów|Kijowa]] było wyzwolenie tego miasta, jednak wykonanie tego zadania z marszu było niemożliwe z powodu silnej obrony niemieckiej. Z tego powodu dowództwo frontu zadecydowało o utworzeniu dwóch przyczółków na prawym brzegu Dniepru – jeden na północ i jeden na południe od Kijowa – które miały zostać użyte do natarcia na miasto. W październiku 1943 roku oddziały radzieckie podjęły dwie próby wyprowadzenia uderzenia na Kijów z przyczółka bukryńskiego położonego na południe od miasta, które zakończyły się porażką. [[Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa|Stawka]] i dowództwo Frontu Woroneskiego zdecydowały się wtedy na przeniesienie głównego ciężaru działań bojowych na przyczółek liuteski, położony na północ od Kijowa, skąd miało zostać przeprowadzone uderzenie na Kijów.

3 listopada 1943 roku wojska [[1 Front Ukraiński|1. Frontu Ukraińskiego]] przystąpiły do ofensywy na Kijów. Po kilku dniach zaciętych walk Armia Czerwona 6 listopada wyzwoliła Kijów spod okupacji niemieckiej. Po wyzwoleniu stolicy Ukrainy siły radzieckie kontynuowały swoją ofensywę w głąb Ukrainy, ścigając wycofujące się wojska niemieckie. Dowództwo [[Grupa Armii Południe|Grupy Armii „Południe”]] podjęło wtedy decyzję o przeprowadzeniu kontruderzenia mającego na celu odbicie Kijowa. 15 listopada Wehrmacht przystąpił do kontruderzenia. Pomimo początkowych sukcesów i zdobycia [[Żytomierz]]a oraz kilku innych miast niemieckie natarcie zostało powstrzymane przez radziecką obronę i siły niemieckie zostały zmuszone do odwrotu. Było to ostatnie przeciwuderzenie feldmarsz. [[Erich von Manstein|Ericha von Mansteina]] (dowódcy Grupy Armii „Południe”) podczas II wojny światowej. 24 grudnia 1943 roku, dzień po zatrzymaniu niemieckiego kontruderzenia, Armia Czerwona rozpoczęła [[Operacja dnieprowsko-karpacka|operację dnieprowsko-karpacką]], która do połowy kwietnia 1944 roku wyzwoliła całą Ukrainę (z wyjątkiem [[Lwów|Lwowa]]) na zachód od Dniepru.

26 sierpnia 1943 roku wojska Frontu Centralnego gen. [[Konstanty Rokossowski|Konstantyna Rokossowskiego]] przystąpiły do operacji czernihowsko-połtawskiej uderzając najpierw w kierunku [[Siewsk]]a. W tym samym czasie jednostki Frontu Woroneskiego rozpoczęły ofensywę w kierunku [[Połtawa|Połtawy]] i [[Krzemieńczuk]]a, mając na celu utworzenie przyczółków po drugiej stronie Dniepru. Wieczorem 27 sierpnia, po zaciekłych walkach z niemiecką [[2 Armia (III Rzesza)|2. Armią]] z [[Grupa Armii „Środek”|Grupy Armii „Środek”]], [[65 Armia (ZSRR)|65. Armia]] Frontu Centralnego (dowódca gen. [[Paweł Batow]]) wspólnie z 4. Korpusem Artylerii Przełamania i [[2 Armia Pancerna (ZSRR)|2. Armią Pancerną]] (dowódca gen. [[SiemionAleksiej BogdanowRodin]]) wyzwoliły Siewsk. Gen. Rokossowski rozkazał wtedy dowódcy [[60 Armia (ZSRR)|60. Armii]] gen. [[Iwan Czerniachowski|Iwanowi Czerniachowskiemu]], którego armia działała na skrzydłach zgrupowania uderzającego na Siewsk, parcia naprzód z największą prędkością. Do wieczora 31 sierpnia 60. Armia posunęła się do przodu o 60 km i poszerzyła wyłom do 100 km<ref>Konecki (2005), s. 420.</ref>. Z tego powodu Niemcy zmuszeni byli do szybkiego wycofania się, co umożliwiło 65. i [[48 Armia (ZSRR)|48. Armii]] dowodzonej przez gen. [[Prokofij Romanienko|Prokofija Romanienkę]] (także działającej na skrzydłach zgrupowania, które wyzwoliło Siewsk) zwiększenie tempo natarcia<ref name="Konecki421">Konecki (2005), s. 421.</ref>.