|
|wikicytaty =
}}
[[Plik:Leonidas evlahos.jpg|thumb|200px|left|rzeźba Leonidasa I - Termopile]]Grubas i chuj.
'''Leonidas''' ({{grc|Λεωνίδας}}) – od około [[490 p.n.e.]] król [[Sparta|Sparty]], syn [[Anaksandridas II|Anaksandridasa II]] i jego pierwszej żony.
== Życiorys ==
Poślubił [[Gorgo]] - córkę swojego przybranego brata [[Kleomenes I|Kleomenesa I]], z którą miał syna [[Plejstarchos]]a. W [[480 p.n.e.]] dowodził obroną przesmyku [[Bitwa pod Termopilami (480 p.n.e.)|termopilskiego]]<ref>Olmstead A. T., ''Dzieje imperium perskiego'', PIW, Warszawa 1974, s. 245.</ref>, stojąc na czele 300 Spartan i kilku tysięcy żołnierzy z innych państw greckich. Przez trzy dni odpierał ataki wielotysięcznej armii króla [[Iran|Persji]], [[Kserkses I|Kserksesa I]], która nie mogła w wąskim przejściu wykorzystać swojej przewagi liczebnej. W wyniku zdrady pasterza [[Efialtes z Trachis|Efialtesa]], wrogie oddziały zaszły od tyłu żołnierzy greckich. Leonidas odesłał wtedy wojska państw sprzymierzonych i wraz z trzystoma Spartanami, tyluż [[Heloci|Helotami]] oraz siedmioma setkami [[Tespie|Tespijczyków]] bronił wąwozu do końca. Poświęcenie Leonidasa i jego wojowników dało czas reszcie żołnierzy na wycofanie się<ref>[[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 9</ref>.
W bitwie pod Termopilami [[Spartiaci|Spartanie]] stawiali zaciekły opór, jednak przeważająca liczba Persów zmiażdżyła niewielkie siły Leonidasa, który na koniec poległ w bitwie. [[Teby (Grecja)|Tebanie]] poddali się, wypalono im [[Piętnowanie|piętna]], przed wojskami perskimi droga została otwarta<ref>Olmstead A. T., ''Dzieje imperium perskiego'', PIW, Warszawa 1974, s. 245.</ref>.
== Odbiór ==
Postać Leonidasa jest [[symbol]]em bohaterstwa i mężnego poświęcenia, nawet w sytuacji bez wyjścia<ref>[[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 8</ref>. W miejscu śmierci jego i jego oddziałów postawiono obelisk w kształcie lwa (''tropaion'') z wyrytym [[epigramat]]em autorstwa [[Symonides]]a: ''Przechodniu, powiedz Sparcie, że leżymy tutaj posłuszni jej prawom''.
Istnieje także bardziej historyczna wersja:
''Przechodniu, idź i powiedz Lacedemończykom'' (Lacedemon, [[Lakonia]] - kraina geograficzna, w której leżała Sparta), ''żeśmy tu legli posłuszni ich prawom.''
W ekranizacjach historii obrony wąwozu Termopile w jego rolę wcielił się [[Richard Egan]] w filmie ''[[300 Spartan]]'' z 1962 w reżyserii Rudolpha Mate. Postać Leonidasa pojawiła się również w komiksie autorstwa Franka Millera - ''[[300 (komiks)|300]]'', zekranizowanego w 2006 przez Zacka Snydera, który w roli Leonidasa obsadził Gerarda Butlera. W 2008 miała miejsce premiera parodii filmu Snydera - ''[[Poznaj moich Spartan]]'' - w którym w Leonidasa wcielił się [[Sean Maguire]].
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* [[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 8-9.
{{Wikicytaty|z Leonidasa|Leonidas}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Królowie Sparty]]
[[Kategoria:Spartiaci]]
|
