Kodeks Leningradzki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy, poprawa linków
nowy układ
Linia 1:
[[Plik:Leningrad Codex Kahle.jpg|thumb|200px|Kodeks Leningradzki - przykładowa strona]]
[[Plik:Leningrad Codex Carpet page e.jpg|thumb|200px|Jedna ze zdobionych stron Kodeksu Leningradzkiego (folio 474a)]]
'''Kodeks Leningradzki''' (''Codex Leningradensis'' oznaczany '''B19<sup>A</sup>''' lub '''L''') – najstarszy zachowany rękopis zawierający cały tekst [[Biblia Hebrajska|Biblii hebrajskiej]]<ref>''Wstęp do Starego Testamentu'', red. Ks. [[Lech Stachowiak]], Pallotinum - Poznań 1990, s. 35</ref>. Pochodzi on z tradycji sławnej i cenionej rodziny [[Masoreci|masoreckich]] skrybów z [[Tyberiada|Tyberiady]]: [[Ben Aszer]]. Jego [[kolofon]] zawiera informację, że powstał on w Kairze w 1008 roku n.e. i został skopiowany z wzorca zapisanego przez samego [[Aaron ben Mosze ben Aszer|Aarona ben Mosze ben Aszera]]<ref>E. Würthwein: ''The Text of the Old Testament. An Introduction to the Biblia Hebraica'', Grand Rapids 1995, s. 36-37.</ref>. Zawiera [[tekst masorecki]] i jest podstawą najpopularniejszego wydania tego tekstu – ''[[Biblia Hebraica Stuttgartensia]]'' (wcześniej trzeciego wydania ''[[Biblia Hebraica]],'' a także najnowszego ''[[Biblia Hebraica Quinta]]''), a przez to także większości współczesnych tłumaczeń tekstu [[Stary Testament|Starego Testamentu]] na inne języki.
 
== Historia ==
Od połowy XIX wieku Kodeks Leningradzki przechowywany jest w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w [[Petersburg]]u ([[Rosja]]). Jego nazwa wywodzi się od starej nazwy miasta. W czasie, gdy Ancient Biblical Manuscript Center i West Semitic Research wykonały fotokopię kodeksu (w 1990 roku), nazywało się ono jeszcze Leningrad. Na prośbę samej biblioteki nazwa zostaje zachowana do dziś, by uniknąć ewentualnego zamieszania<ref>[http://home.earthlink.net/~ddstuhlman/crc10.htm Daniel D. Stuhlman, ''Librarian's Lobby, The Leningrad Codex''], March 1998, data dostępu: 18.04.2016.
Kodeks pochodzi z tradycji sławnej i cenionej rodziny [[Masoreci|masoreckich]] skrybów z [[Tyberiada|Tyberiady]]: [[Ben Aszer]]. Jego [[kolofon]] zawiera informację, że powstał on w Kairze w 1008 roku n.e. i został skopiowany z wzorca zapisanego przez samego [[Aaron ben Mosze ben Aszer|Aarona ben Mosze ben Aszera]]<ref>E. Würthwein: ''The Text of the Old Testament. An Introduction to the Biblia Hebraica'', Grand Rapids 1995, s. 36-37.</ref>.
</ref>. W bibliotece został skatalogowany pod nazwą „Firkovich B 19 A”, w [[Krytyka tekstu|wydaniach krytycznych]] oznaczany zwykle '''B19<sup>A</sup>''' lub literą '''L'''.
 
Abraham Firkovich, kolekcjoner manuskryptów, który go zakupił nie podaje nigdzie w swoich zapiskach konkretnego miejsca jego pochodzenia. Został on przywieziony do Odessy w 1838 roku, a w 1863 dalej do Petersburga.
 
Manuskrypt został pierwszy raz opisany w 1845 roku przez Mosesa Pinnera. W 1935 został wypożyczony na 2 lata dla Uniwersytetu w Leipzig dla przygotowania przez [[Paul Kahle|Paula Kahle]] ''[[Biblia Hebraica]].'' 
 
Od połowy XIX wieku Kodeks Leningradzki przechowywany jest w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w [[Petersburg]]u ([[Rosja]]). Jego nazwa wywodzi się od starej nazwy miasta. W czasie, gdy Ancient Biblical Manuscript Center i West Semitic Research wykonały fotokopię kodeksu (w 1990 roku), nazywało się ono jeszcze Leningrad. Na prośbę samej biblioteki nazwa zostaje zachowana do dziś, by uniknąć ewentualnego zamieszania<ref>[http://home.earthlink.net/~ddstuhlman/crc10.htm Daniel D. Stuhlman, ''Librarian's Lobby, The Leningrad Codex''], March 1998, data dostępu: 18.04.2016.
</ref>. W bibliotece został skatalogowany pod nazwą „Firkovich B 19 A”, w [[Krytyka tekstu|wydaniach krytycznych]] oznaczany zwykle '''B19<sup>A</sup>''' lub literą '''L'''.
 
== Zawartość ==
Tekst został zapisany w 3 kolumnach, oprócz Psalmów, Księgi Hioba i Przysłów, gdzie mamy do czynienia z 2 kolumnami. Każdej kolumnie towarzyszy odpowiadająca jej masora. Strony kodeksu mają rozmiary 33 na 28,5 cm, a sam tekst 19,5 na 19 cm<ref>[http://home.earthlink.net/~ddstuhlman/crc10.htm Daniel D. Stuhlman, ''Librarian's Lobby, The Leningrad Codex''], March 1998, data dostępu: 18.04.2016.</ref>.
 
Linia 16 ⟶ 20:
Kodeks jest także cudownym dziełem sztuki: 16 stron jest kolorowo ilustrowanych.
 
== Współczesne wydania ==
Pierwsze wydanie ''[[Faksymile|facsimile]]'' zostało przygotowane przez D.S. Loewingera w 1970 roku. Dyplomatyczną edycję wydał A. Dotan w 1973 roku. Ostatnio kodeks został na nowo sfotografowany przez Ancient Biblical Center z Clermont (CA, USA)<ref>E. Würthwein: ''The Text of the Old Testament. An Introduction to the Biblia Hebraica'', Grand Rapids 1995, s. 36.</ref>.