Spójnik (część mowy): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 45662125 autora Deus Veritatis (dyskusja) w czym to przeszkadzało? |
Usunięta błędna informacja i uzupełniona lista spójników podrzędnych, przeciwstawnych, wyjaśniających i synonimicznych, przed którymi należy stawiać przecinki. |
||
Linia 12:
Spójniki podrzędne zawsze wprowadzają [[zdanie podrzędnie złożone|zdanie podrzędne]] (lub równoważnik zdania), tworząc zdanie złożone. Niektóre spójniki (np. ''a'', ''czy'', ''i'') mogą, w zależności od kontekstu, reprezentować dwie różne z powyższych kategorii.
Jako że spójniki łączą ze sobą autonomiczne wypowiedzi, ich stosowanie jest blisko związane z [[interpunkcja|interpunkcją]], zwłaszcza z zastosowaniem [[przecinek|przecinka]] jako znaku oddzielającego. W języku polskim zdanie podrzędne należy zawsze oddzielać przecinkiem od zdania względem niego nadrzędnego (z obu stron, jeśli to możliwe). Stąd często powtarzana w szkołach reguła nakazująca stawianie przecinka przed określonymi spójnikami
Zdania podrzędne (konieczne do oddzielenia przecinkami od zdań nadrzędnych) najczęściej są wprowadzane przez spójniki takie jak: ''by'', ''aby'', ''żeby'', ''ażeby'', ''bo'', ''gdyż'', ''ponieważ'', ''bowiem'', ''albowiem'', ''jak'', ''jeśli'', ''jeżeli'', ''chyba że'', ''mimo że'', ''pomimo że''.
▲Jako że spójniki łączą ze sobą autonomiczne wypowiedzi, ich stosowanie jest blisko związane z [[interpunkcja|interpunkcją]], zwłaszcza z zastosowaniem [[przecinek|przecinka]] jako znaku oddzielającego. W języku polskim zdanie podrzędne należy zawsze oddzielać przecinkiem od zdania względem niego nadrzędnego (z obu stron, jeśli to możliwe). Stąd często powtarzana w szkołach reguła nakazująca stawianie przecinka przed określonymi spójnikami (np. ''bo'', ''że''), która obejmuje jednak tylko część zastosowań przecinka w tej funkcji (spójnik występuje tylko z jednej strony zdania podrzędnego) i nie jest zbyt ścisła (spójnik może wystąpić w środku zdania podrzędnego, na granicy dwóch zdań podrzędnych lub być częścią spójnika zestawionego).
Zdania współrzędne i części wyrażeń złożonych oddzielamy przecinkiem, gdy są połączone spójnikiem przeciwstawnym (np. ''a'', ''ale'', ''zaś'', ''lecz'', ''tylko'', ''natomiast'', ''acz'', ''aczkolwiek'', ''jednak'', ''jednakże''), wyjaśniającym (np. ''czyli'', ''mianowicie'', ''to jest'', ''to znaczy'') lub wynikowym (np. ''więc'', ''zatem'', ''toteż'', ''dlatego'', ''przeto'') oraz gdy są połączone bezspójnikowo.
W pozostałych przypadkach przecinek jest potrzebny, gdy człon występujący po spójniku ma charakter wtrącenia lub dopowiedzenia (typowymi przykładami są wyrażenia wprowadzane przez: ''a nawet'', ''albo i'', ''czy raczej'', ''i to'', ''lub też'' itp.) oraz gdy ten sam spójnik występuje przed obydwoma członami (np. ''i ten, i tamten'' vs. ''ten i tamten''). [[Kategoria:Nieodmienne części mowy]]
| |||