Tlenek tytanu(IV): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
WP:SK, drobne techniczne, drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 9:
|nazwa systematyczna = tlenek tytanu(IV)
|inne nazwy = E171, [[Międzynarodowy Indeks Barw|C.I.]] 77891,<br />dwutlenek tytanu{{r|pwn2|pwn1}}, ditlenek tytanu;<br />'''biel tytanowa'''{{r|pwn1}} (nazwa techniczna){{r|psc}}
|wzór sumaryczny = TiOO<sub>2</sub>Ti
|inne wzory = O<sub>2</sub>Ti
|wzór wyświetlany = TiO<sub>2</sub>
|masa molowa = 79,87
|wygląd = biały{{r|pwn2}} bezwonny proszek
Linia 18 ⟶ 19:
|DrugBank =
|gęstość = 4,26
|gęstość źródło = <ref name=SA>{{Sigma-Aldrich|id=718467|firma=Aldrich|nazwa=Titanium(IV) oxide|data dostępu=2011-02-21}}</ref>
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe
|g warunki niestandardowe =
Linia 26 ⟶ 27:
|inne rozpuszczalniki = stężony [[kwas siarkowy]]{{r|pwn1}}
|temperatura topnienia = 1850
|tt źródło = <ref name=SA/>
|tt warunki niestandardowe =
|temperatura wrzenia =
Linia 59 ⟶ 60:
|zwroty S = {{Zwroty S|brak}}
|NFPA 704 = {{NFPA 704|zdrowie=0|palność=0|reaktywność=0|inne=}}
|NFPA 704 źródło = <ref name="Aldrich-US">{{Sigma-Aldrich|linkMSDS=tak|718467|Aldrich|język=en|data dostępu=2011-06-24}}</ref>
|temperatura zapłonu =
|tz źródło =
Linia 68 ⟶ 69:
|numer RTECS = XR2775000
|dawka śmiertelna =
|inne kationy = [[ditlenektlenek cyrkonu(IV)]], [[ditlenektlenek hafnu(IV)]]
|podobne związki = [[tlenek tytanu(II)]], [[tlenek tytanu(III)]], [[kwas tytanowy]]
|pochodne =
|podobne związki = [[tlenek tytanu(II)]], [[tlenek tytanu(III)]], [[kwas tytanowy]]
|commons =
}}
'''Tlenek tytanu(IV)''' (''[[Numerditlenek E|E171]]tytanu''), {{chem2|TiO2}} – [[Związki nieorganiczne|nieorganiczny związek chemiczny]], [[Tlenki|tlenek]] [[tytan (pierwiastek)|tytanu]] na +4IV [[stopień utlenienia|stopniu utlenienia]].
 
== Właściwości ==
Dwutlenek tytanu występuje naturalnie w trzech [[polimorfizm (krystalografia)|odmianach polimorficznych]]: jako minerały [[rutyl]] i [[anataz]] o strukturze [[Układ tetragonalny|tetragonalnej]] oraz [[Układ rombowy|rombowy]] [[Brookit|brukit]]. Dwie ostatnie przechodzą w najtrwalszy rutyl powyżej temperatury 800-900800–900&nbsp;°C.
 
Dwutlenek tytanu jest najpowszechniejszym i najtrwalszym tlenkiem [[tytan (pierwiastek)|tytanu]]. Jest to biały proszek o [[temperatura topnienia|temperaturze topnienia]] ok. 1830&nbsp;°C i [[Temperatura wrzenia|temperaturze wrzenia]] ok. 2500&nbsp;°C. Ma właściwości amfoteryczne – reaguje ze stężonym [[Kwas siarkowy|kwasem siarkowym]], a stapiany z [[Wodorotlenki|wodorotlenkami]], [[Węglany|węglanami]] lub tlenkami innych metali przechodzi w [[tytanian]]y. Nie jest rozpuszczalny w wodzie.
 
W układzie [[Tytan (pierwiastek)|tytan]]-[[tlen]] istnieje szereg niższych tlenków o ogólnym wzorze Ti<sub>n</sub>O<sub>2n–1</sub> dla n = 4-104–10 ([[Fazy Mangnèliego|Fazy Magnèliego]]).
 
TiO<sub>2</sub> charakteryzuje się:
* [[Pasmowa teoria przewodnictwa|pasmem walencyjnym]] utworzonym przez [[Funkcja falowa|funkcje falowe]] 2p [[jon]]ów tlenu;
* [[Przerwa energetyczna|przerwą energetyczną]] wynoszącą 3-33–3,2 [[Elektronowolt|eV]];
* [[Pasmowa teoria przewodnictwa|pasmem przewodnictwa]] utworzonym przez funkcje falowe 3d tytanu;
* wysokim [[Współczynnik załamania|współczynnikiem załamania światła]] w granicach 2,616-2616–2,903 (wyższy niż dla [[diament]]u);
* niską [[Absorpcja optyczna|absorpcją optyczną]] w [[Światło widzialne|zakresie widzialnym]];
* dobrą stabilnością chemiczną;
Linia 117 ⟶ 118:
* [[kondensator]]ów.
 
Jest również stosowany w tradycyjny już sposób jako [[substancje barwiące|pigment]] (biel tytanowa) do produkcji papieru, żywności, [[Tworzywa sztuczne|tworzyw sztucznych]], [[Kosmetyki|kosmetyków]], [[Lek|farmaceutyków]], [[Porcelana|porcelany]], [[Farba|farb]] i [[Emalia|emalii]] oraz jako stabilizator koloru szkliw.
 
W Unii Europejskiej jest dopuszczony do stosowania jako dodatek do żywności o numerze [[Numer E|E171]]<ref>{{SANCO|skrót=nie|data dostępu=2016-05-26}}</ref>.
 
== Charakterystyka fotochemiczna ==
Linia 129 ⟶ 132:
 
{{Chemiczne barwniki żywności}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Tytanu(IV), tlenek}}
[[Kategoria:Barwniki w żywności]]