'''Ultimatum Chruszczowa''' -– wystosowane w 1958 i ponownie w 1961 r. przez [[Nikita Chruszczow|Nikitę Chruszczowa]] [[ultimatum]] pod adresem mocarstw zachodnich dotyczące statusu [[Berlin Zachodni|Berlina Zachodniego]].
Bezpośrednią przyczyną wystąpienia [[Nikita Chruszczow|Nikity Chruszczowa]] -– ówczesnego I sekretarza KC KPZR -– z ultimatum, była zaostrzająca się sytuacja demograficzna w [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]. W latach 1949-19611949–1961 uciekło na zachód do [[NiemcyRepublika Federalna Niemiec Zachodnie(1949–1990)|RFN]] przez [[Berlin Zachodni]] około 2,7 mln Niemców z NRD -– było to o tyle niebezpieczne zjawisko, iż w przeważającej mierze na ucieczkę do Niemiec zachodnich decydowały się osoby młode i wykwalifikowane.
Pogłębiająca się dysproporcja zaludnienia pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią Niemiec -– w przyszłości -– mogła skutkować kryzysem demograficznym, któremu trzeba było przeciwdziałać.
W tym celu Chruszczow ([[27 listopada]][[1958]] r.) wystosował do mocarstw zachodnich noty dyplomatyczne, których treść wzywała [[Stany Zjednoczone]], [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]] oraz [[Francja|Francję]] do przekształcenia Berlina Zachodniego w wolne miasto pod rygorem odstąpienia [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] od wszystkich umów międzynarodowych gwarantujących zachodniej części Berlina jego dotychczasowy status<ref>Janusz Józef Węc, Jan Rydel, Artur Patek: Najnowsza Historia Świata tom 1 1945-1963.</ref>.
Ów status polegał na tym, iż Berlin Zachodni był podzielony na 3 strefy okupacyjne: amerykańską, brytyjską, francuską -– na którym to obszarze stacjonowały garnizony mocarstw zachodnich.
Funkcjonowały również na jego terytorium pochodzący z wolnych wyborów Senat jako organ władzy wykonawczej, Izba Deputowanych jako organ władzy ustawodawczej oraz niezależne sądownictwo.
Linia 13:
Ultimatum zostało odrzucone przez mocarstwa zachodnie.
Ultimatum zostało ponowione przez Chruszczowa latem4 czerwca [[1961]], co doprowadziło do [[kryzys berliński 1961|kryzysu berlińskiego]].