Order Oranje-Nassau: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Odznaczenia wojskowe" za pomocą HotCat
poprawa przek., WP:SK, uzup., drobne meryt., źródła/przypisy
Linia 1:
{{Odznaczenie infobox
|nazwa = Order Oranje-Nassau
|awersgwiazda = Orania-Nassaun ritarikunnan suurupseerin rintatähti.png
|awersgwiazda opis = Gwiazdy orderu II klasy
|awers 2 = Oranje-Nassau Officier, Vlaascho.jpg
|awers 2 opis = Krzyża Oficerskiego<br />(wersja cywilna)
|rewers =
|rewers opis =
|rewers 2 =
|rewers 2 opis =
|awers 3 = OrangeMedalNetherlands.jpg
|awers 3 opis = Krzyża Kawalerskiego z Mieczami<br />(wersja wojskowa)
|baretka = Neth odrorangenassau rib.png
|baretka opis =
|baretka 2 =
|baretka 2 opis =
|ustanowiono = [[4 kwietnia]] [[1892]]
|wielkość =
|kruszec =
|wydano =
|powyżej = [[Order Lwa Niderlandzkiego]]
|poniżej = [[Order Domowy Nassauski Lwa Złotego|Order Lwa NassauZłotego]]
|commons = Category:Order of Orange-Nassau
}}
'''Order Oranje-Nassau''' ([[Język niderlandzki|nlhol.]]: '''De Orde van Oranje-Nassau''') – [[odznaczenie państwowe]] [[Holandia|Królestwa Niderlandów]] za zasługi cywilne i wojskowe, nadawane od [[1892]] za wybitne zasługi cywilne i wojskowe.
 
== Historia ==
Po śmierci ostatniego męskiego potomka [[Dynastia Orańska-Nassau|dynastii orańskiej]] [[Wilhelm III Holenderski|Wilhelma III]], króla Niderlandów i wielkiego księcia [[Luksemburg]]a, tron Niderlandów przeszedł na jego nieletnią córkę [[Wilhelmina (królowa Holandii)|Wilhelminę]], w której imieniu rządy sprawowała matka, królowa-wdowa [[Emma Waldeck-Pyrmont|Emma]]. [[Unia personalna]] między Holandią a Luksemburgiem została rozwiązana, gdyż konstytucja Wielkiego Księstwa nie dopuszczała wówczas następstwa tronu kobiet, i monarchia niderlandzka straciła prawo nadawania luksemburskiego orderu [[Order Dębowej Korony| Dębowej|Orderu Korony Dębowej]]. Jako substytut [[regent]]ka Emma ustanowiła [[4 kwietnia]] [[1892]] w imieniu córki order Oranje-Nassau.
 
Order może być nadawany i Holendrom i cudzoziemcom za szczególne zasługi wobec głowy państwa lub społeczeństwa i posiada pięć klas według znanego schematu [[Legia Honorowa|Legii Honorowej]] (od Wielkiego Krzyża do Krzyża Kawalerskiego) plus dodatkowo trzy tzw. Medale Honoru, ''Eremedaille'' (złoty, srebrny i brązowy). W [[1994]] medale zastąpiono VI. Klasą orderu, zwaną ''Lid'' (członek). W [[precedencja|precedencji]] holenderskich odznaczeń znajduje się na 7. miejscu.
 
10 października 1995 królowa [[Beatrycze (królowa Holandii)|Beatrycze Orańska]] podpisała zarządzenie z nowym regulaminem orderu<ref>{{Cytuj stronę | url = http://wetten.overheid.nl/BWBR0007391/2010-10-10 | tytuł = Reglement op de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau | opublikowany = overheid.nl | język = nl | data dostępu = 2016-05-31}}</ref> i od 1996 dzieli się on na sześć klas<ref name="lr">{{Cytuj stronę | url = http://lintjes.nl/onderscheidingen/de-orde-van-oranje-nassau | tytuł = De Orde van Oranje-Nassau. Een overzicht van de verschillende graden | opublikowany = lintjes.nl | język = nl | data dostępu = 2016-05-31}}</ref>:
* I klasa – '''Krzyż Wielki''' (''Grootkruis''),
* II klasa – '''Wielki Oficer''' (''Grootofficier''),
* III klasa – '''Komandor''' (''Commandeur''),
* IV klasa – '''Oficer''' (''Commandeur''),
* V klasa – '''Kawaler''' (''Ridder''),
* VI klasa – '''Członek''' (''Lid''){{r|lr}}.
Do 1996, zamiast aktualnie nadawanej VI klasy, istniał dołączony do orderu i podzielony na trzy stopnie medal:
* '''Złoty Medal Honorowy''' (''Eremedaille, in goud''),
* '''Srebrny Medal Honorowy''' (''Eremedaille in zilver''),
* '''Brązowy Medal Honorowy''' (''Eremedaille in brons''),
Obecnie medale noszone są po VI klasie orderu{{r|ks}}.
 
W kolejności starszeństwa holenderskich odznaczeń Order Oranje-Nassau znajduje się na 7. miejscu i noszony jest po [[Order Lwa Niderlandzkiego|Orderze Lwa Niderlandzkiego]], a przed [[Order Domowy Nassauski Lwa Złotego|Orderem Lwa Złotego]]<ref name="ks">{{Cytuj stronę | url = https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2013-27600.html | tytuł = Lichaam Ondertekening Besluit draagvolgorde onderscheidingen | opublikowany = officielebekendmakingen.nl | język = nl | data dostępu = 2016-05-31}}</ref>.
 
== Insygnia ==
Linia 34 ⟶ 49:
 
Gwiazda I klasy jest srebrna, ośmiopromiennna i ukazuje w środku medalion awersu oznaki, gwiazda II klasy ma kształt [[romb]]u z takim samym medalionem. Przy dekoracjach wojskowych pod medalion podłożone są skrzyżowane złote miecze. Order nie posiada [[Łańcuch orderowy|łańcucha]]. Zawieszką jest złota lub srebrna korona królewska. Order noszony jest na pomarańczowej wstążce z obustronnymi niebiesko-białymi bordiurami (barwy dynastii orańskiej).
 
<center>
{|align=center class=wikitable width=55%
!colspan=45|[[Baretka odznaczenia|Baretki]] Orderu Oranje-Nassau
|-
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Order of Orange-Nassau - Knight Grand Cross BAR.png|100px|center]]'''I klasa'''<br />''Ridder Grootkruis''<br /><small>Rycerz/Kawaler KrzyżaKrzyż WielkiegoWielki</small>
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Order of Orange-Nassau - Grand Officer BAR.png|100px|center]]'''II klasa'''<br />''Grootofficier''<br /><small>Wielki Oficer</small>
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Order of Orange-Nassau - Commander BAR.png|100px|center]]'''III klasa'''<br />''Commandeur''<br /><small>Komandor</small>
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Order of Orange-Nassau - Officer BAR.png|100px|center]]'''IV klasa'''<br />''Officier''<br /><small>Oficer</small>
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLDNeth Eremedailleodrorangenassau - Gold BARrib.png|100px|center]]'''ZłotyV Medal Honoruklasa'''<br />''Gouden EremedailleRidder''<br /><small>Kawaler</small><br />(1892–1994do 1994)
|-
|width=25% valign=top align=center|<br />[[Plik:NethNLD Order of Orange-Nassau - odrorangenassauKnight ribBAR.png|100px|center]]'''V klasa''' (do 1994)<br />''Ridder''<br /><small>Rycerz/Kawaler</small><br />(od 1994)
|width=25% valign=top align=center|<br />[[Plik:NLD OrderNeth ofodrorangenassau Orange-Nassau - Knight BARrib.png|100px|center]]'''VVI klasa''' (od 1994)<br />''RidderLid''<br /><small>Rycerz/KawalerCzłonek</small><br />(od 1994)
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NethNLD odrorangenassauEremedaille rib- Gold BAR.png|100px|center]]'''VIZłoty klasaMedal Honorowy''' (od 1994)<br />''LidGouden Eremedaille''<br /><small>Członek</small>(1892–1994)
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Eremedaille - Silver BAR.png|100px|center]]'''Srebrny Medal Honorowy'''<br />''Zilveren Eremedaille''<br />(1892–1994)
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Eremedaille - Bronze BAR.png|100px|center]]'''Brązowy Medal HonoruHonorowy'''<br />''Bronzen Eremedaille''<br />(1892–1994)
|-
|width=25% valign=top align=center|
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Eremedaille - Gold BAR.png|100px|center]]'''Złoty Medal Honoru'''<br />''Gouden Eremedaille''<br />(1892–1994)
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Eremedaille - Silver BAR.png|100px|center]]'''Srebrny Medal Honoru'''<br />''Zilveren Eremedaille''<br />(1892–1994)
|width=25% valign=top align=center|[[Plik:NLD Eremedaille - Bronze BAR.png|100px|center]]'''Brązowy Medal Honoru'''<br />''Bronzen Eremedaille''<br />(1892–1994)
|}
</center>
Linia 57 ⟶ 70:
== Odznaczeni ==
{{Kategoria główna|Odznaczeni Orderem Oranje-Nassau}}
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Paul Hieronymussen, ''Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour'', London 1978
* {{cytuj stronę | url = http://www.onderscheidingen.nl/nl/medailles/orden/on.html | tytuł = ''Orde van Oranje-Nassau'' | data dostępu = 7 czerwca 2010 | opublikowany = onderscheidingen.nl | język = nl}}
* {{cytuj stronę
| url = http://www.onderscheidingen.nl/nl/medailles/orden/on.html
| tytuł = ''Orde van Oranje-Nassau''
| data dostępu = 7 czerwca 2010
| opublikowany = onderscheidingen.nl
| język = nl
}}
 
{{Holenderskie odznaczenia}}