Harmoniczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
|||
Linia 1:
[[Plik:
'''Składowa harmoniczna''', '''alikwot''' ([[Łacina|łac.]] ''aliquot'', kilka) – w [[akustyka|akustyce]] część składowa [[Dźwięk (muzyka)|dźwięku muzycznego]] o przebiegu sinusoidalnym i częstotliwości <math>n = f k</math>, gdzie <math>f</math> jest częstotliwością [[Ton (dźwięk)|tonu]] [[Ton podstawowy|podstawowego]] ('''składowa podstawowa'''), natomiast <math>k</math> jest liczbą naturalną większą od 1. Długości fal kolejnych składowych harmonicznych są elementami [[Szereg harmoniczny (muzyka)|szeregu harmonicznego]].
Dzięki tłumieniu kolejnych alikwotów możliwe staje się uzyskanie [[Przedęcie|przedęcia]] na instrumentach dętych oraz [[
Składowa harmoniczna jest również pojęciem często używanym w teorii sygnałów, a mianowicie jest to składowa [[szereg Fouriera|szeregu Fouriera]] analizowanego sygnału (poza składową zerową zwaną składową stałą). Składowa harmoniczna jest częścią reprezentacji sygnału w dziedzinie [[Widmo sygnału|widmowej]] ([[częstotliwość|częstotliwości]]). [[Sygnał okresowy]] spełniający [[warunki Dirichleta]] można przedstawić jako sumę [[Funkcje trygonometryczne|sinusoidalnych]] przebiegów oraz składowej stałej.
W [[Elektrotechnika|elektrotechnice]] harmoniczna jest definiowana jako składowa [[Prąd przemienny|przebiegu]] o częstotliwości będącej całkowitą krotnością częstotliwości podstawowej. Pierwsza składowa harmoniczna jest sygnałem o częstotliwości równej częstotliwości analizowanego sygnału okresowego, zaś częstotliwości kolejnych składowych harmonicznych są [[wielokrotność|wielokrotnościami]] tej częstotliwości.
Pojawienie się na wyjściu układu wyższych składowych harmonicznych przy pobudzaniu składową podstawową świadczy o nieliniowości tego układu ([[zniekształcenia nieliniowe]]). Bardzo często dąży się więc do minimalizacji zawartości wyższych składowych harmonicznych w sygnale wyjściowym.
[[Plik:Table of Harmonics.svg|thumb|centre|700px|Diagram ilustrujący możliwość uzyskania alikwotów określonego tonu podstawowego na instrumencie strunowym. Poziome linie w kolorze czarnym reprezentują struny nastrojone na ton podstawowy o wysokości określonej oznaczeniem z lewej strony rysunku. Kolorowe kwadraty rozmieszczone wzdłuż struny oznaczają możliwość otrzymania kolejnych składowych harmonicznych (flażoletów) jeśli stłumimy drgania struny przykładając palec w miejscu wskazanym przez kolorowy kwadrat; wysokość otrzymanego w ten sposób dźwięku (flażoletu) jest podana w każdym z kwadratów. Ułamki nad diagramami strun oznaczają pozycję kwadratu względem długości struny. Przykładowo, blokując drgania struny E (u góry diagramu) w punkcie oznaczonym ułamkiem 1/2 (szary kwadrat) otrzymamy dźwięk E o oktawę wyższy od tonu podstawowego.]]▼
▲Diagram ilustrujący możliwość uzyskania alikwotów określonego tonu podstawowego na instrumencie strunowym. Poziome linie w kolorze czarnym reprezentują struny nastrojone na ton podstawowy o wysokości określonej oznaczeniem z lewej strony rysunku. Kolorowe kwadraty rozmieszczone wzdłuż struny oznaczają możliwość otrzymania kolejnych składowych harmonicznych (flażoletów) jeśli stłumimy drgania struny przykładając palec w miejscu wskazanym przez kolorowy kwadrat; wysokość otrzymanego w ten sposób dźwięku (flażoletu) jest podana w każdym z kwadratów. Ułamki nad diagramami strun oznaczają pozycję kwadratu względem długości struny. Przykładowo, blokując drgania struny E (u góry diagramu) w punkcie oznaczonym ułamkiem 1/2 (szary kwadrat) otrzymamy dźwięk E o oktawę wyższy od tonu podstawowego.
== Zobacz też ==
* [[analiza harmoniczna]]
* [[składowa stała]]
* [[składowa zmienna]]
* [[zniekształcenia nieliniowe]]
[[Kategoria:Akustyka]]
| |||