Beludżowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
styl, mniej linków |
drobne merytoryczne |
||
Linia 10:
}}
[[Plik:Major ethnic groups of Pakistan in 1980.jpg|right|thumb|Główne grupy etniczne w Pakistanie i w okolicznych terenach w 1980 roku; obszar zamieszkany przez Beludżów zaznaczony na różowo.]]
'''Beludżowie''' – [[indoeuropejczycy|lud indoeuropejski]] pochodzenia [[ludy irańskie|irańskiego]]. Zamieszkują [[Pakistan]], [[Iran]], [[południe|południowy]] [[Afganistan]], [[Oman]], [[Turkmenistan]] i [[Tadżykistan]]. Są narodem bez własnej państwowości, zamieszkują [[kraina historyczna|historyczny region]] zwany [[Beludżystan (kraina historyczna)|Beludżystanem]].
== Historia ==
Posługują się [[język beludżi|językiem beludżi]], wyznają [[Sunnizm|islam sunnicki]]. Zajmują się głównie półosiadłym lub osiadłym [[pasterstwo|pasterstwem]] (wielbłądy, owce, kozy), częściowo także uprawą zbóż. Lud ten ma bogate tradycje [[rzemiosło|rzemieślnicze]], przede wszystkim [[haft]]u i wyrobu [[Dywan podłogowy|dywanów]]. Dywany te słyną w całym świecie.▼
W VII w. zostali wyparci przez [[Arabowie|Arabów]] z pierwotnych siedzib położonych nad [[Morze Kaspijskie|Morzem Kaspijskim]]. W 971-972 roku pokonał ich [[Adud al-Dawla]] z arabskiej dynasti [[Bujidzi|Bujidów]]. W XVI w. Beludżowie utworzyli kilka feudalnych księstw. W XVII wieku plemienny przywódca Mir Hasan dał się poznać jako pierwszy "chan Beludżów". Jego następcą od 1666 roku był Ahmad I, który założył [[Kalat (księstwo)|Chanat Kalat]], który wszedł w [[1839]] roku w skład Indii Brytyjskich, a później od 1948 roku w skład Pakistanu utrzymując do 1955 roku autonomię. Pozostałe terytoria zajmowane przez Beludżów weszły w skład Iranu. W [[1958]] wybuchło krótkotrwałe powstanie mające na celu odzyskanie przez Chanat Kalat odebranej autonomii.
== Kultura ==
▲
System [[plemię|plemienny]] oparty na więzi terytorialnej jest skomplikowany. Dziedziczni wodzowie kierują plemionami, złożonymi z podplemion i [[ród|rodów]]. Na przestrzeni wieków styl życia Beludżów zmienił się w niewielkim stopniu. Tradycje i obyczaje dzielą ze spokrewnionym ludem [[Pasztuni|Pasztunów]] zamieszkujących Afganistan.
| |||