|
|commons = Category:Pinnipedia
}}
'''Płetwonogie''' (Pinnipedia) – NIE ISTNIEJOM!!!!!!!!!!!!!!!! ści. Może stanowić nawet połowę masy ciała zwierzęcia. Noworodki mają jedynie cienką warstwę tłuszczu, ale niektóre gatunki kompensują to grubym meszkiem{{odn|Riedman|1990|s=1}}.
'''Płetwonogie''' (Pinnipedia) – zróżnicowany [[klad]] szeroko rozpowszechnionych [[ssaki|ssaków]] morskich wyposażonych w płetwy, prowadzących częściowo wodny tryb życia. Obejmuje współczesne [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[morsowate|morsowatych]] (której jedynym dzisiejszym przedstawicielem jest [[Mors arktyczny|mors]]), [[uchatkowate|uchatkowatych]] ([[Otariinae]] i [[Arctocephalinae]]) oraz [[fokowate|fokowatych]] (właściwych fok, pozbawionych małżowin usznych). Współcześnie istnieją 33 [[gatunek (biologia)|gatunki]], na podstawie [[skamieniałości|skamielin]] opisano też ponad 50 gatunków wymarłych. [[Takson monofiletyczny]] zaliczany do [[rząd (biologia)|rzędu]] [[drapieżne|drapieżnych]] – najbliżsi żyjący współcześnie krewni płetwonogich to [[niedźwiedziowate]] i [[łasicokształtne]].
Do grupy tej zaliczają się gatunki o zróżnicowanej wielkości: [[Nerpa bajkalska|foki bajkalskie]] osiągają do 1 m długości i 45 kg masy ciała, podczas gdy [[Mirunga południowa|słoń morski południowy]], który jest także największym przedstawicielem rzędu [[drapieżne|drapieżnych]] (Carnivora), do 5 m i 3200 kg. Część gatunków wykazuje [[dymorfizm płciowy]]. Płetwonogie cechują się opływowym kształtem ciała i czterema kończynami przekształconymi w płetwy. Nie są tak sprawnymi pływakami jak [[delfin]]y, są jednak bardziej gibkie i zwrotne. Uchatkowate używają obydwu par kończyn do pływania, podczas gdy fokowate i morsowate – głównie kończyn tylnych. Uchatkowate i morsowate mogą wykorzystać kończyny tylne do lokomocji również na lądzie, w przeciwieństwie do fokowatych, które w związku z tym na lądzie są znacznie mniej mobilne. Uchatkowate mają widoczne [[małżowina uszna|małżowiny uszne]], fokowate i morsowate są ich pozbawione. Zmysły płetwonogich są dobrze rozwinięte, wykazują [[adaptacja (biologia)|przystosowania]] do środowiska wodnego i lądowego. Niektóre gatunki przystosowały się do nurkowania na znaczne głębokości. Posiadają grubą warstwę podskórnego tłuszczu, który zapewnia im izolację termiczną w zimnej wodzie. Ciało wszystkich gatunków tego taksonu oprócz morsa jest pokryte futrem.
[[Plik:Sea Lion Pup.jpg|thumb|left|Młody [[kotik galapagoski]]]]
Choć płetwonogie mają szeroki zasięg występowania, większość gatunków preferuje chłodniejsze wody obu półkul (północnej i południowej). Większą część swego życia spędzają w wodzie. Na brzeg wychodzą, by łączyć się w pary, rodzić potomstwo, linieć bądź uciekać przed [[drapieżnictwo|drapieżnikami]], jak [[rekiny]] czy [[Orka oceaniczna|orki]]. Żywią się głównie [[ryby|rybami]] lub [[bezkręgowce|bezkręgowcami]] morskimi, ale nieliczne, jak [[Amfitryta lamparcia|lampart morski]], żywią się [[kręgowce|kręgowcami]] takimi, jak [[pingwiny]] czy inne płetwonogie. Morsy wyspecjalizowały się w spożywaniu [[mięczaki|mięczaków]] dna morskiego.
Samce zazwyczaj łączą się z [[poligynia|więcej niż jedną samicą]], aczkolwiek stopień tego zjawiska różni się w zależności od gatunku. Samce gatunków rozmnażających się na lądzie mają tendencję do parzenia się z większą liczbą samic niż te przystępujące do tego na lodzie. Stosują one różne strategie dla osiągnięcia sukcesu reprodukcyjnego: bronią swych samic, bronią obranego terytorium mającego za zadanie przyciągać samice, rytuały godowe wykonywane są często w grupowo, w wybranych miejscach i mają charakter współzawodnictwa ([[lek (etologia)|lek]]). Szczenięta zazwyczaj [[poród|rodzą się]] na wiosnę bądź latem, matki biorą na siebie prawie całą odpowiedzialność za ich rozwój. Matki pewnych gatunków poszczą i niańczą swe dzieci przez względnie krótki okres, podczas gdy inne przerywają na pewien czas opiekę nad potomkiem, by żerować w morzu. Morsy opiekują się dziećmi na morzu. W repertuarze wydawanych odgłosów oprócz prostych, np. szczekania, czy przypominających dźwięk [[gong]]u odgłosów morsów, występują także złożone pieśni (np. u [[foka Weddella|foki Weddella]]).
Mięso, tłuszcz, futro i kości płetwonogich były tradycyjnie używane przez rdzennych mieszkańców Arktyki. Płetwonogie przedstawiano w różnych kulturach świata. Często trzyma się je w niewoli, a czasami tresuje, by wykonywały różne sztuczki. Były obiektem zawziętych polowań dla przemysłowego wykorzystaniu pochodzących z nich produktów, zostały objęte ochroną przez prawo międzynarodowe. [[Uszanka japońska|Uchatka japońska]] i [[Mniszka karaibska|mniszka antylska]] zostały wytępione w ubiegłym wieku. [[Mniszka śródziemnomorska]] i [[mniszka hawajska]] są [[gatunek krytycznie zagrożony|krytycznie zagrożone wyginięciem]] zgodnie z klasyfikacją [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]]. Prócz polowań, płetwonogim zagrażają przypadkowe wpadanie w sieci rybackie, zatrucie mórz oraz presja ze strony turystów i lokalnej ludności.
== Systematyka ==
{|class="userboxes" style="margin-left: 1em;; margin-bottom: 0.5em; width: 460px; border: #99B3FF solid 1px; background-color: #FFFFFF; color: #000000; float: right;"
|<div>
[[Kladogram]] ukazujący pozycję płetwonogich wśród drapieżnych i innych ssaków na podstawie badań sekwencji aminokwasowych białek mitochondrialnych{{r|Arnason2006}}, uproszczono:
{{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1= '''płetwonogie'''
|2={{Klad
|1=[[niedźwiedź polarny]]
|2=[[Niedźwiedź czarny|baribal]]
}}
|3={{Klad
|1=[[Rosomak tundrowy|rosomak]]
|2=[[łasicowate|norka]]
}}
}}
|2={{Klad
|1=[[pies domowy]]
|2=[[lis]]
}}
}}
|2={{Klad
|1=[[kot domowy]]
|2=[[gepard]]
}}
|3={{Klad
|1=[[osioł]]
|2=[[nosorożec indyjski]]
}}
}}
Fragment kladogramu przedstawiającego pokrewieństwa pomiędzy gatunkami drapieżnych wedle Agnarssona i współpracowników z 2010<ref name="Agnarsson&">{{Cytuj pismo | autor = Ingi Agnarsson, Matjaž Kuntner & Laura J. May-Collado | tytuł = Dogs, cats, and kin: a molecular species-level phylogeny of Carnivora | czasopismo = Molecular phylogenetics and evolution | wydanie = 3 | wolumin = 54 | strony = 726-745 | język = en | data = 2010 | url = http://ezlab.zrc-sazu.si/uploads/2011/05/Agnarssonal2010_Carnivora.pdf}}</ref>:
{{Klad
|label1=Pinnipedia
|1={{Klad
|1={{Klad
|label1=[[morsowate|Odobenidae]]
|1=''[[Mors arktyczny|Odobenus rosmarus rosmarus]]''
|label2=[[uchatkowate|Otariidae]]
|2={{Klad
|1=''[[Koticzak niedźwiedziowaty|Callorhinus ursinus]]''
|2={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Uchatek grzywiasty|Eumetopias jubatus]]''
|2={{Klad
|1=''[[Uszanka kalifornijska|Zalophus californianus]]''
|2=''[[Uszanka galapagoska|Zalophus wollebaeki]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1=''[[Uchatka patagońska|Otaria byronia]]''
|2={{Klad
|1=''[[Kotik karłowaty|Arctocephalus pusillus]]''
|2={{Klad
|1=''[[Maoryszanka uszata|Phocarctos hookeri]]''
|2={{Klad
|1=''[[Otarka australijska|Neophoca cinerea]]''
|2={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Kotik nowozelandzki|Arctocephalus forsteri]]''
|2={{Klad
|1=''[[Kotik południowy|Arctocephalus australis]]''
|2=''[[Kotik galapagoski|Arctocephalus galapagoensis]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Kotik antarktyczny|Arctocephalus gazella]]''
|2=''[[Kotik subantarktyczny|Arctocephalus tropicalis]]''
}}
|2={{Klad
|1=''[[Kotik meksykański|Arctocephalus townsendi]]''
|2=''[[Kotik chilijski|Arctocephalus philippii]]''
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
|label2=[[fokowate|Phocidae]]
|2={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Mirunga południowa|Mirounga leonina]]''
|2=''[[Mirunga północna|Mirounga angustirostris]]''
}}
|2={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Mniszka śródziemnomorska|Monachus monachus]]''
|2=''[[Mniszka hawajska|Monachus schauinslandi]]''
}}
|2={{Klad
|1=''[[Krabojad foczy|Lobodon carcinophaga]]''
|2={{Klad
|1=''[[Foczka mała|Ommatophoca rossii]]''
|2={{Klad
|1=''[[Foka Weddella|Leptonychotes weddellii]]''
|2=''[[Lampart morski|Hydrurga leptonyx]]''
}}
}}
}}
}}
}}
|2={{Klad
|1=''[[Fokowąs brodaty|Erignathus barbatus]]''
|2={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Kajgulik pręgowany|Phoca fasciata]]''
|2=''[[Lodofoka grenlandzka|Phoca groenlandica]]''
}}
|2={{Klad
|1=''[[Kapturnik morski|Cystophora cristata]]''
|2={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Foka plamista|Phoca largha]]''
|2=''[[Foka pospolita|Phoca vitulina]]''
}}
|2={{Klad
|1=''[[Szarytka morska|Halichoerus grypus]]''
|2={{Klad
|1=''[[Nerpa kaspijska|Phoca caspica]]''
|2={{Klad
|1=''[[Nerpa obrączkowana|Phoca hispida]]''
|2=''[[Nerpa bajkalska|Phoca sibirica]]''
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
Kladogram ukazujący pokrewieństwa pomiędzy płetwonogimi na podstawie kilku [[analiza filogenetyczna|analiz filogenetycznych]]<ref name="Berta 2012">{{cytuj pismo |autor=Bertha, A.; Churchill, M. |tytuł=Pinniped taxonomy: Review of currently recognized species and subspecies, and evidence used for their description |czasopismo=Mammal Review |rok=2012 |wolumin=42 |wydanie=3 |strony=207–34 |doi=10.1111/j.1365-2907.2011.00193.x|url=http://thirdworld.nl/pinniped-taxonomy-review-of-currently-recognized-species-and-subspecies-and-evidence-used-for-their-description|data dostępu=2016-08-26}}</ref>
{{Klad
|label1=
|1={{Klad
|label1=[[Fokowate|Phocidae]]
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Nerpa obrączkowana|Pusa hispida]]''
|2=''[[Nerpa bajkalska|Pusa sibirica]]''
}}
|2=''[[Nerpa kaspijska|Pusa caspica]]''
}}
|2={{Klad
|1=''[[Foka plamista|Phoca largha]]''
|2=''[[Foka pospolita|Phoca vitulina]]''
}}
}}
|2=''[[Szarytka morska|Halichoerus grypus]]''
}}
|2={{Klad
|1=''[[Kajgulik pręgowany|Histriophoca fasciata]]''
|2=''[[Lodofoka grenlandzka|Pagophilus groenlandicus]]''
}}
}}
|2=''[[Kapturnik morski|Cystophora cristata]]''
}}
|2=''[[Fokowąs brodaty|Erignathus barbatus]]''
}}
|2={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Foka Weddella|Leptonychotes weddellii]]''
|2=''[[Lampart morski|Hydrurga leptonyx]]''
}}
|2=''[[Krabojad foczy|Lobodon carcinophaga]]''
}}
|2=''[[Foczka mała|Ommatophoca rossii]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1=''[[Mirunga południowa|Mirounga leonina]]''
|2=''[[Mirunga północna|Mirounga angustirostris]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1=''[[Mniszka śródziemnomorska|Monachus monachus]]''
|2=''[[Mniszka hawajska|Monachus schauinslandi]]''
}}
}}
|2={{Klad
|label1=''[[Uchatkowate|Otariidae]]
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Kotik antarktyczny|Arctocephalus gazella]]''
|2={{Klad
|1=''[[Kotik meksykański|Arctocephalus townsendi]]''
|2=''[[Kotik chilijski|Arctocephalus philippii]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1=''[[Kotik galapagoski|Arctocephalus galapagoensis]]''
|2=''[[Kotik nowozelandzki|Arctocephalus forsteri]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1=''[[Otarka australijska|Neophoca cinerea]]''
|2=''[[Maoryszanka uszata|Phocarctos hookeri]]''
}}
|3={{Klad
|1=''[[Kotik subantarktyczny|Arctocephalus tropicalis]]''
|2=''[[Kotik karłowaty|Arctocephalus pusillus]]''
|3=''[[Uchatka patagońska|Otaria flavescens]]''
}}
}}
|2={{Klad
|1={{Klad
|1={{Klad
|1=''[[Uszanka kalifornijska|Zalophus californianus]]''
|2=''[[Uszanka galapagoska|Zalophus wollebaeki]]''
}}
|2=''[[Uszanka japońska|Zalophus japonicus]]''
}}
|2=''[[Uchatek grzywiasty|Eumetopias jubatus]]''
}}
}}
|2=''[[Koticzak niedźwiedziowaty|Callorhinus ursinus]]''
}}
|label2=''[[Mors arktyczny|Odobenidae]]
|2=''[[Mors arktyczny|Odobenus rosmarus]]''
}}
}}
}}
</div>
|}
Płetwonogie jako odrębną jednostkę [[taksonomia|taksonomiczną]] wyróżnił niemiecki przyrodnik [[Johann Karl Wilhelm Illiger]]. W 1811 ukuł nazwę, by określić nią zarówno [[rodzina (biologia)|rodzinę]], jak i [[rząd (biologia)|rząd]]{{odn|Scheffer|1958|s=52}}. Amerykański [[zoologia|zoolog]] [[Joel Asaph Allen]] zrewidował systematykę płetwonogich świata w [[monografia|monografii]] z 1880 pod tytułem ''History of North American pinnipeds, a monograph of the walruses, sea-lions, sea-bears and seals of North America'' ("Historia północnoamerykańskich płetwonogich, monografia morsów, lwów morskich, uchatek i fok Ameryki Północnej"). W tej publikacji prześledził historię nazw, stworzył [[klucz do oznaczania|klucze identyfikacyjne]] dla rodzin i rodzajów, podał opisy gatunków północnoamerykańskich i krótkie opisy gatunków z innych części świata<ref>{{cytuj książkę |autor=Allen, J. A. |tytuł=History of North American pinnipeds, a monograph of the walruses, sea-lions, sea-bears and seals of North America |rok=1880 |series=Miscellaneous publications (Geological and Geographical Survey of the Territories (U.S.)) |location=Washington |wydawca=Government Printing Office |url=http://www.biodiversitylibrary.org/item/17432#page/7/mode/1up}}</ref>. W 1989 Annalisa Berta i współpracownicy zaproponowali wyróżnienie [[klad]]u bez rangi o nazwie [[Pinnipedimorpha]], obejmującego kopalny rodzaj ''[[Enaliarctos]]'' i współczesne płetwonogie jako [[grupa siostrzana|grupy siostrzane]]<ref name="Berta 1989">{{cytuj pismo |autor=Berta, A.; Ray, C. E.; Wyss, A. R. |tytuł=Skeleton of the oldest known pinniped, ''Enaliarctos mealsi'' |czasopismo=Science |rok=1989 |wolumin=244 |wydanie=4900 |strony=60–62 |jstor=1703439 |pmid=17818847 |doi=10.1126/science.244.4900.60}}</ref>. Płetwonogie należą do podrzędu [[Psokształtne|psokształtnych]] i rzędu [[drapieżne|drapieżnych]]<ref>{{cytuj pismo
|autor=Arnason, U.; Gullberg, A.; Janke, A.; Kullberg, M. |tytuł=Mitogenomic analyses of caniform relationships |doi=10.1016/j.ympev.2007.06.019 |czasopismo=Molecular Phylogenetics and Evolution |wolumin=45 |wydanie=3 |strony=863–74 |rok=2007 |pmid=17919938}}</ref>.
Spośród trzech współczesnych rodzin, [[uchatkowate]] i [[morsowate]] łączy się razem w nadrodzinę [[Otarioidea]]<ref>{{cytuj stronę|tytuł=Superfamily Otarioidea Lucas 1899|wydawca=Paleobiology Database|url=http://paleodb.org/?a=basicTaxonInfo&taxon_no=41332|data dostępu=2016-08-24}}</ref>, podczas gdy fokowate należą do [[Phocoidea]]<ref>{{cytuj stronę|tytuł=Superfamily Phocoidea Smirnov 1908|wydawca=Paleobiology Database|url=http://paleodb.org/?a=basicTaxonInfo&taxon_no=53273|data dostępu=2016-08-24}}</ref>.
Nazwa naukowa Pinnipedia pochodzi od [[łacina|łacińskich]] słów ''pinna'' ("pióro, skrzydło") i ''pes'' l.m. ''pedes'' – ("noga, stopa")<ref name="Kumaniecki">{{cytuj książkę |autor=Kumaniecki , K.|tytuł=Słownik polsko-łaciński. |rok=1975 |wydawca=PWN Warszawa|}}</ref>.
Nazwa uchatkowate odnosi się do tego, że posiadają [[małżowina uszna|małżowiny uszne]]. W języku angielskim zwane są ''eared seals'' – "uszastymi fokami". Pływają dzięki dobrze rozwiniętym płetwom kończyn przednich, którymi odpychają się od wody. Spacerując po lądzie, przekręcają swe tylne łapy ku przodow{{odn|Riedman|1990|s=64}}. Przedni koniec ich [[kość czołowa|kości czołowej]] schodzi pomiędzy [[kość nosowa|kości nosowe]], a [[otwór nadoczodołowy]] jest duży i spłaszczony horyzontalnie. [[Dół nadgrzebieniowy]] podzielony jest „grzebieniem wtórnym”. [[Oskrzela]] dzielą się w kierunku przednim<ref name="Berta"/>. Wyróżnia się w ich obrębie [[Otariinae]] i [[Arctocephalinae]]. Otariinae wyróżniają się zaokrąglonymi pyskami i krótszym, bardziej szorstkim [[futro|futrem]]. Natomiast pysk Arctocephalinae jest bardziej zaostrzony, cechują się też dłuższymi przednimi płetwami i grubszą okrywą włosową złożoną z [[podszerstek|podszerstka]] i włosów okrywowych. Te pierwsze dorastają większych rozmiarów niż drugie{{odn|Riedman|1990|s=68–70}}. Pięć rodzajów i 7 gatunków (w tym 1 [[wymieranie|wymarły]]) Otariinae przetrwało do czasów współczesnych. W przypadku Arctocephalinae chodzi o 2 rodzaje i 9 gatunków. Wspomniany podział na dwie odrębne podrodziny Otariinae i Arctocephalinae uznawano historycznie, jednak badanie genetyczne opublikowane w 2001 wykazało, że [[Koticzak niedźwiedziowaty|kotik zwyczajny]] jest bliżej spokrewniony z pewnymi Otariinae<ref>{{cytuj pismo |autor=Wynen, L. s.; Goldsworthy, S. D.; Insley, S. J.; Adams, M.; Bickham, J. W.; Francis, J.; Gallo, J. s.; Hoelzel, A. R.; Majluf, s.; White, R. W.; Slade, R. |tytuł=Phylogenetic relationships within the eared seals (Otariidae: Carnivora): Implications for the historical biogeography of the family |doi=10.1006/mpev.2001.1012 |czasopismo=Molecular Phylogenetics and Evolution |wolumin=21 |wydanie=2 |strony=270–84 |rok=2001 |pmid=11697921}}</ref>. Pogląd ten wsparło badanie molekularne z 2006, które wykazało, że [[Koticzak niedźwiedziowaty|kotik zwyczajny]] stanowi grupę siostrzaną kladu obejmującego inne uchatowate. Potwierdza to wsparty badaniami morfologicznymi pogląd, zgodnie z którym członkowie Otariinae wykazują bliższe pokrewieństwo z rodzajem [[kotik]] (''Arctocephalus''), niż [[Koticzak niedźwiedziowaty|koticzak]] (''Callorhinus''). Te dwa rodzaje łączono z uwagi na wspólną cechę owłosienia. Podważono w nim monofiletyzm zarówno Otariinae, jak i rodzaju kotik. Badanie potwierdziło powiązania pomiędzy [[Kotik meksykański|kotikiem meksykańskim]], [[Kotik nowozelandzki|kotikiem nowozelandzkim]] i [[Uchatka patagońska|uchatką patagońską]], jednak związki tej grupy z [[Otarka australijska|uchatką australijską]] czy [[Maoryszanka uszata|uchatką nowozelandzką]] nie posiadają już tak silnego wsparcia w postaci badań. Klad obejmujący te gatunki miałby z kolei grupę zewnętrzną w postaci [[Kotik karłowaty|uchatki karłowatej]]. Niepewne pozostaje pokrewieństwo pomiędzy rodzajami [[Uchatek grzywiasty|uchatek]] (''Eumetopias''), [[uszanka (rodzaj ssaka)|uszanka]] (''Zalophus'') i [[Uchatka patagońska|uchatka]] (''Otaria''). Ostatni z wymienionych stanowi prawdopodobnie grupę zewnętrzną w stosunku do dwóch pozostałych<ref name="Arnason2006"/>.
Obecnie żyje tylko jeden przedstawiciel [[morsowate|morsowatych]]: [[Mors arktyczny|mors]]. Zwierzę to łatwo odróżnić od innych dzisiejszych płetwonogich po dużych rozmiarach (ustępuje on tylko [[Mirunga|słoniom morskim]]), prawie bezwłosej skórze i długich górnych [[kieł|kłach]]. Jak uchatkowate, morsy potrafią skierować swe tylne kończyny ku przodowi i spacerować po lądzie. Poruszając się w wodzie, mors używa właśnie tylnych kończyn jako napędu, podczas gdy przednie odgrywają rolę steru. Mors nie posiada małżowin usznych{{odn|Riedman|1990|s=82–83}}. Jego [[kość skrzydłowata]] jest gruba i szeroka. [[kość czołowa|Kości czołowe]] mają kształt litery V. Przedni koniec [[kość piętowa|kości piętowej]] nosi pośrodku wydatną guzowatość<ref name="Berta"/>.
[[Fokowate]] nie mają małżowin usznych. Nie potrafią też zgiąć swych tylnych łap do przodu, co czyni je na lądzie dość niezdarnymi. W wodzie pływają dzięki ruchom tylnych płetw i ruchom na boki tylnej części ciała{{odn|Riedman|1990|s=64}}. Cechują je zgrubiały [[wyrostek sutkowaty]], powiększone kości o angielskiej nazwie [[entotympanic bone]], wywinięta na zewnątrz [[kość miedniczna]] i masywna [[kostka (anatomia)|kostka]]. Wyrostek nadoczodołowy kości czołowej nie występuje. Guz kości piętowej jest niedorozwinięty<ref name="Berta"/>. Badanie molekularne z 2006 wspiera podział fokowatych na dwie monofiletyczne podrodziny: [[Monachinae]], gdzie zaliczają się [[mirunga]] (''Mirounga''), [[mniszka]] (''Monachus'') i [[Lobodontini]], oraz [[Phocinae]], obejmujące [[nerpa|nerpę]] (''Pusa''), [[foka|fokę]] (''Phoca''), [[Szarytka morska|szarytkę]] (''Halichoerus''), [[Kajgulik pręgowany|kajgulika]] (''Histriophoca''), [[Lodofoka grenlandzka|lodofokę]] (''Pagophilus''), [[Fokowąs brodaty|fokowąsa]] (''Erignathus'') i [[Kapturnik morski|kapturnika]] (''Cystophora'')<ref name="Arnason2006">{{cytuj pismo |autor=Arnason, U.; Gullberg, A.; Janke, A.; Kullberg, M.; Lehman, N.; Petrov, E. A.; Väinölä, R. |doi=10.1016/j.ympev.2006.05.022 |tytuł=Pinniped phylogeny and a new hypothesis for their origin and dispersal |czasopismo=Molecular Phylogenetics and Evolution |wolumin=41 |wydanie=2 |strony=345–54 |rok=2006 |pmid=16815048|url=https://www.researchgate.net/publication/6969879_Pinniped_phylogeny_and_a_new_hypothesis_for_their_origin_and_dispersal|data dostępu=2016-08-26}}</ref>. W ich obrębie wyróżnia się 2 podrodziny. Monachinae obejmują plemiona Monachini (rodzaj mniszka), Miroungini (słonie morskie) i Lobodontini ([[Foczka mała|foka Rossa]], [[foka Weddella]], [[Krabojad foczy|krabojad]], [[lampart morski]]). Phocinae podzielono z kolei na Erignathini ([[Fokowąs brodaty|foka wąsata]]), Cystoohorhini ([[Kapturnik morski|kapturnik]]) oraz Phocini. To ostatni plemię podzielono dodatkowo na Phocina ([[foka]] i [[szarytka morska]]) oraz Histriophocina ([[kajgulik pręgowany]], dawniej foka pręgowana i [[lodofoka grenlandzka]], dawniej foka grenlandzka). Niekiedy wyróżnia się trzecią podrodzinę Cystophorinae (czyni tak choćby Koretsky, 2001), zaliczając do niej kapturnika i słonie morskie, co staje w sprzeczności z współczesnymi danymi. Istnieje także koncepcja Cystophorhini obejmujących prócz kapturnika także fokę grenlandzką i pręgowaną. Wymaga ona jednak uznania, że diploidalna liczba chromosomów 2n=32 pojawiła się u Phocini dwukrotnie (wyłamuje się z nich [[kokowąs brodaty]] (dawniej foka wąsata) o 2n=34){{r|Arnason2006}}.
Przegląd taksonomiczny płetwonogich z 2012 autorstwa Berthy i Morgana Churchill sugeruje na podstawie kryteriów morfologicznych i genetycznych istnienie 33 żyjących gatunków i 29 [[podgatunek|podgatunków]]. Jednak pięć z tych podgatunków nie posiada dostatecznego wsparcia, by stwierdzić rozstrzygająco, że rzeczywiście chodzi o oddzielne podgatunki. Autorzy rekomendowali też ograniczenie rodzaju kotik (''Arctocephalus'') do gatunku ''Arctocephalus pusillus'' ([[kotik karłowaty]], dawniej uchatka karłowata) i przywrócenie nazwy rodzajowej ''[[Arctophoca]]'' dla kilku gatunków i ich podgatunków zamieszczanych wcześniej w rodzaju ''Arctocephalus''<ref name="Berta 2012"/>.
Opisano ponad 50 gatunków kopalnych<ref>{{cytuj pismo |autor=Deméré, T. A.; Berta, A.; Adam, s. J. |tytuł=Pinnipedimorph evolutionary biogeography |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |rok=2003 |wolumin=279 |strony=32–76 |url=http://www.sdnhm.org/archive/research/paleontology/Demere_et_al_2003.pdf |format=PDF |doi=10.1206/0003-0090(2003)279<0032:C>2.0.CO;2}}</ref>.
=== Ewolucja ===
[[Plik:Puijila BW.jpg|thumb|left|Rekonstrukcja ''[[Puijila]] darwini'']]
Tradycyjnie uznawano płetwonogie za pochodzące z dwóch różnych linii. Morsy i uchatkowate miałyby pochodzić od wspólnego przodka z [[niedźwiedziowate|niedźwiedziowatymi]], fokowate natomiast z [[łasicokształtne|łasicokształtnymi]]. Jednakże pojawiły się argumenty morfologiczne i molekularne wspierające [[takson monofiletyczny|pochodzenie od jednego przodka]]<ref name="Berta">Berta, A. "Pinniped evolution", s. 861–66 w Perrin, Würsig & Thewissen (2009)</ref>. Niemniej toczy się dyskusja, czy płetwonogie spokrewnione są bliżej z niedźwiedziowatymi, czy też z łasicokształtnymi. Wyniki niektórych analiz wspierają tę pierwszą hipotezę<ref>{{cytuj pismo |autor=Lento, G. M.; Hickson, R. E.; Chambers, G. K.; Penny, D. |rok=1995 |url=http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/reprint/12/1/28 |tytuł=Use of spectral analysis to test hypotheses on the origin of pinnipeds |czasopismo=Molecular Biology and Evolution |wolumin=12 |wydanie=1 |strony=28–52 |pmid=7877495 |doi=10.1093/oxfordjournals.molbev.a0401}}</ref><ref>{{cytuj pismo|autor=Hunt, R. M. Jr.; Barnes, L. G.|rok=1994|tytuł=Basicranial evidence for ursid affinity of the oldest pinnipeds|czasopismo=Proceedings of the San Diego Society of Natural History|wolumin=29|strony=57–67|url=https://archive.org/details/cbarchive_36692_basicranialevidenceforursidaff1990|data dostępu=2016-08-26}}</ref><ref name="Higdon 2007">{{cytuj pismo |autor=Higdon, J. W.; Bininda-Emonds, O. R.; Beck, R. M.; Ferguson, S. H. |tytuł=Phylogeny and divergence of the pinnipeds (Carnivora: Mammalia) assessed using a multigene dataset |doi=10.1186/1471-2148-7-216 |czasopismo=BMC Evolutionary Biology |wolumin=7 |strony=216 |rok=2007 |pmid=17996107 |pmc=2245807|url=http://bmcevolbiol.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2148-7-216|data dostępu=2016-08-26}}</ref>, innych tę drugą<ref name="Arnason2006"/><ref>{{cytuj pismo
|autor=Sato, J. J.; Wolsan, M.; Suzuki, H.; Hosoda, T.; Yamaguchi, Y.; Hiyama, K.; Kobayashi, M.; Minami, S. |doi=10.2108/zsj.23.125 |tytuł=Evidence from nuclear DNA sequences sheds light on the phylogenetic relationships of Pinnipedia: Single origin with affinity to Musteloidea |czasopismo=Zoological Science |wolumin=23 |wydanie=2 |strony=125–46 |rok=2006 |pmid=16603806}}</ref><ref>{{cytuj pismo |autor=Flynn, J. J.; Finarelli, J. A.; Zehr, S.; Hsu, J.; Nedbal, M. A. |tytuł=Molecular phylogeny of the Carnivora (Mammalia): Assessing the impact of increased sampling on resolving enigmatic relationships |doi=10.1080/10635150590923326 |czasopismo=Systematic Biology |wolumin=54 |wydanie=2 |strony=317–37 |rok=2005 |pmid=16012099}}</ref>. Postulowano także, czy płetwonogie powstały w Arktyce, czy też w Antarktyce{{r|Arnason2006}}. Z danych molekularnych wynika, że ostatni wspólny przodek płetwonogich i psokształtnych żył 50 milionów lat temu, w [[eocen]]ie<ref name=leptin/>, przy czym rodzielenie [[psokształtne|psokształtnych]] i [[kotokształtne|kotokształtnych]] umiejscawia się 52 miliony lat temu, choć skamieniałości wskazują tylko, że nastąpiło to nie później niż 43 miliony lat temu{{r|Arnason2006}}. Ewolucyjny związek ze ssakami lądowymi pozostawał nieznany aż do roku 2007, kiedy odkryto przypominającą [[wydry|wydrę]] ''[[Puijila]] darwini''. Jej szczątki znaleziono we [[miocen|wczesnomioceńskich]] pokładach z [[Nunavut]] w [[Kanada|Kanadzie]]. Odkrywcy ''Puijila'' umieścili ją w [[klad]]zie z ''[[Potamotherium]]'', uznawanym tradycyjnie za przedstawiciela [[łasicowate|łasicowatych]], i z ''[[Enaliarctos]]''. Z tej trójki ''Puijila'' cechowała się najsłabiej wyrażonymi adaptacjami do środowiska wodnego. Jej odkrycie w osadach jeziornych sugeruje, że ewolucja płetwonogich obejmowała przejściową fazę słodkowodną<ref name="Dawson2009">{{cytuj pismo |autor=Rybczynski, N.; Dawson, M. R.; Tedford, R. H. |doi=10.1038/nature07985 |tytuł=A semi-aquatic Arctic mammalian carnivore from the Miocene epoch and origin of Pinnipedia |czasopismo=Nature |wolumin=458 |wydanie=7241 |strony=1021–24 |rok=2009 |pmid=19396145}}</ref>. ''Enaliarctos'', kopalny gatunek z [[oligocen|późnooligoceńskiej]]-wczesnomioceńskiej [[Kalifornia|Kalifornii]], sprzed 24–22 milionów lat, przypominał silnie współczesne płetwonogie. Był przystosowany do wodnego trybu życia. Miał giętki kręgosłup i kończyny przekształcone w płetwy. Jego zęby wykazywały adaptacje do cięcia, jak u drapieżnych lądowych, mógł przebywać przy brzegu częściej, niż jego współcześni krewni. Potrafił pływać zarówno z użyciem płetw przednich, jak i płetw tylnych, wydawał się jednak bardziej wyspecjalizowany w pływaniu za pomocą przednich łap. Bliskim krewnym dzisiejszych płetwonogich był ''[[Pteroarctos]]'', żyjący w [[Oregon]]ie 19–15 milionów lat temu. Jak u współczesnych krewnych, jego oczodoły nie nie były ograniczane pewnymi kośćmi czaszki, jak [[kość jarzmowa]] czy [[kość łzowa]], natomiast w większości kształtowała je [[szczęka]]<ref name="Berta"/>.
[[Plik:Desmatophoca oregonensis.jpg|thumb|left|Skamieniała [[czaszka]] ''[[Desmatophoca oregonensis]]'' z wymarłych Desmatophocidae]]
Przodkowie Otarioidea i Phocoidea rozdzielili się przed 33 milionami lat<ref name=leptin>{{cytuj pismo|autor=Hammond, J. A.; Hauton, C.; Bennett, K. A.; Hall, A. J.|rok=2012|tytuł=Phocid seal leptin: Tertiary structure and hydrophobic receptor binding site preservation during distinct leptin gene evolution|czasopismo=PLoS ONE|wolumin=7|wydanie=4|page=e35395|doi=10.1371/journal.pone.0035395|editor1-last=Nikolaidis|editor1-first=Nikolas}}</ref>{{r|Arnason2006}}. Istnieje też pogląd, zgodnie z którym morsowate są bliżej spokrewnione z fokowatymi, niż z uchatkowatymi, tworząc razem Phocomorpha. Jednakże nie jest on zgodny z najbardziej prawdopodobnym drzewem rodowym tego kladu, choćby wedle Arnason i współpracowników (2006){{r|Arnason2006}}.
Fokowate wydają się pochodzić z wymarłej rodziny [[Desmatophocidae]] z Północnego Atlantyku. Zwierzęta te żyły 23-10 milionów lat temu. Miały wydłużone czaszki, stosunkowo duże oczy, kości jarzmowe połączone na zasadzie czopów (wypustka jednej kości wchodzi w zagłębienie kolejnej) oraz zaokrąglone zęby policzkowe. Wykazywały także [[dymorfizm płciowy]]. Mogły być zdolne do pływania poprzez odpychanie się od wody zarówno przednią, jak i tylną parą płetw. Sądzono, że fokowate istnieją od przynajmniej 15 milionów lat<ref name="Berta"/>, obecnie najstarszy znany szkielet pochodzi z oligocenu sprzed 28 milionów lat. Dowody molekularne wspierają podział na linie Monachinae i Phocinae 22 miliony lat temu<ref name="Arnason2006"/>. Skamieniałych przedstawicieli Monachinae ''[[Monotherium]]'' i Phocinae ''[[Leptophoca]]'' znaleziono na południowym wschodzie Ameryki Północnej. Wczesny podział pomiędzy liniami ''Erignathus'' i ''Cystophora'' przed 17 milionami lat sugeruje, że Phocinae migrowały na wschód i na północ z Północnego Atlantyku. Rodzaje ''Phoca'' i ''Pusa'' mogły powstać, gdy linia tej podrodziny przemieszczała się z [[Morze Sarmackie|Morza Sarmackiego]] do [[Ocean Arktyczny|Oceanu Arktycznego]], a następnie udała się na wschód. [[Nerpa bajkalska|Foka bajkalska]] najprawdopodobniej imigrowała do jeziora [[Bajkał]] z północy, przez jeziora wzdłuż południowej krawędzi lodowca syberyjskiego, gdzie została następnie odizolowana. [[Nerpa kaspijska|Foka kaspijska]] została odizolowana wraz z kurczeniem się Paratetydy, pozostawiając populację w małym morzu, będącym jej pozostałością – [[Morze Kaspijskie|Morzu Kaspijskim]]<ref name="Berta"/>. Monachinae różnicowały się, przesuwając swój zasięg w kierunku południowym. ''Monachus'' powstał w obrębie [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] i migrował na Karaiby oraz do środkowego Północnego Pacyfiku<ref name="Fyler2005">{{cytuj pismo |autor=Fyler, C. A.; Reeder, T. W.; Berta, A.; Antonelis, G.; Aguilar, A.; Androukaki, E. |doi=10.1111/j.1365-2699.2005.01281.x |tytuł=Historical biogeography and phylogeny of monachine seals (Pinnipedia: Phocidae) based on mitochondrial and nuclear DNA data |czasopismo=Journal of Biogeography |wolumin=32 |wydanie=7 |strony=1267–79 |rok=2005}}</ref>. Dwa współczesne gatunki słoni morskich zróżnicowały się przed około 4 milionami lat, po uformowaniu się [[Przesmyk Panamski|Przesmyku Panamskiego]]<ref name="Arnason2006"/>. Linia Lobodontinae powstała około 9 milionów lat temu skolonizowała ocean południowy w odpowiedzi na zlodowacenie<ref name="Fyler2005"/>.
Linie ewolucyjne uchatkowatych i morsowatych rozdzieliły się prawie 28 milionów lat temu<ref name="Arnason2006"/>. Uchatkowate powstały w Północnym Pacyfiku<ref name="Berta"/>. Najstarsza skamieniałość należy do ''Enaliarctos'' z podrodziny Enaliarctinae i liczy sobie 27-25 milionów lat. Prawdopodobnie niedługo wcześniej jej rodzina oddzieliła się od morsowatych{{r|Arnason2006}}. Wcześniej za najstarszego przedstawiciela uchatkowatych uznawano ''[[Pithanotaria]]''. Pochodzi ona z Kalifornii, jej szczątki liczą sobie 11 milionów lat. Linia koticzaka (''Callorhinus'') oddzieliła się wcześniej, 16 milionów lat temu. Następnie oddzieliły się [[uszanka (rodzaj ssaka)|uszanka]] (''Zalophus''), [[Uchatek grzywiasty|uchatek]] (''Eumetopias'') i [[Uchatka patagońska|uchatka]] (''Otaria''). Ta ostatnia skolonizowała wybrzeże [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]]. Większość pozostałych uchatkowatych zróżnicowało się na półkuli południowej<ref name="Berta"/>.
Najstarsze skamieliny zaliczane do morsowatych należą do ''[[Prototaria]]'' z [[Japonia|Japonii]] i ''[[Proneotherium]]'' z Oregonu. Datuje się je na 18-16 milionów lat. Te prymitywne morsowate nosiły znacznie krótsze kły, a ich dieta składała się raczej z ryb, niż z mięczaków, jak wyspecjalizowana dieta dzisiejszego morsa. Morsowate zróżnicowały się później w środkowym i późnym miocenie. U niektórych gatunków zarówno górne, jak i dolne kły były powiększone. Rodzaje ''[[Valenictus]]'' i [[Mors arktyczny|mors]] (''Odobenus'', rodzaj do którego należy dzisiejszy mors arktyczny) posiadały wydłużone kły. Przedstawiciele linii dzisiejszego morsa mogli rozprzestrzenić się z Północnego Pacyfiku na Karaiby poprzez [[Central American Seaway]] 8-5 milionów lat temu, po czym kontynuowali to w Północnym Atlantyku, z którego wrócili do Północnego Pacyfiku przez [[Arktyka|Arktykę]] milion lat temu. Alternatywnie mogli oni rozprzestrzenić się z Północnego Pacyfiku przez Arktykę do Północnego Atlantyku w [[plejstocen]]ie<ref name="Berta"/>.
== Anatomia i fizjologia ==
[[Plik:Zalophus californianus 01.JPG|thumb|left|Szkielet [[Uszanka kalifornijska|uchatki kalifornijskiej]]]]
[[Plik:Mirounga leonina 01.jpg|thumb|left|Szkielet [[Mirunga południowa|słonia morskiego południowego]]]]
Płetwonogie mają opływowe, wrzecionowate ciała o zredukowanych bądź nie występujących w ogóle małżowinach usznych, zaokrąglonych głowach, giętkich szyjach, kończynach przekształconych w płetwy i małych ogonach<ref name=overview/><ref>{{cytuj książkę|autor=Karleskin, G.; Turner, R. L.; Small, J. W.|rok=2009|tytuł=Introduction to Marine Biology|wydawca=Cengage Learning|page=328|isbn=978-0-495-56197-2|url=http://books.google.pl/books/about/Introduction_to_Marine_Biology.html?id=0JkKOFIj5pgC&redir_esc=y}}</ref>. Ich czaszki mają wielkie [[oczodół|oczodoły]], krótkie pyski i zwężoną okolicę międzyoczodołową{{odn|Berta|Sumich|Kovacs|2006|s=165}}. Wyróżniają się wśród [[drapieżne|drapieżnych]] tym, że ściany ich oczodołów są w dużym stopniu kształtowane przez [[szczęka|szczękę]] i nie są one ograniczone przez pewne kości czaszki<ref name="Berta"/>. W porównaniu z innych drapieżnymi występuje mniej zębów (zwłaszcza [[kieł|kłów]] i tylnych [[ząb trzonowy|zębów trzonowych]]), zęby są zaostrzone, stożkowate. Nie występują [[łamacz]]e{{odn|Scheffer|1958|s=16–17}}. Mors ma bardzo wydłużone górne kły{{odn|Riedman|1990|s=162–64}}. [[Zęby mleczne]] płetwonogich dość wcześnie wypadają – u niektórych gatunków już przed porodem<ref name="hsz">{{Cytuj książkę | nazwisko = Szarski | imię = Henryk | tytuł = Historia zwierząt kręgowych | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1998 | strony = 379-384 | isbn = 83-01-12632-9}}</ref>. [[Gruczoł mlekowy|Gruczoły piersiowe]] i narządy rozrodcze są schowane w głębi ciała. Rozmiary ciała dorosłych osobników poszczególnych przedstawicieli płetwonogich cechuje duża rozpiętość: od jednometrowej długości [[Nerpa bajkalska|foki bajkalskiej]], ważącej 45 kg, do pięciometrowego i ważącego 3200 kg słonia morskiego południowego. Ogólnie cechują się większymi rozmiarami, niż inne [[drapieżne]]. Słoń morski południowy jest największym przedstawicielem tego rzędu<ref name=overview>Berta, A. "Pinnipedia, overview", s. 881–84 w: Perrin, Würsig & Thewissen (2009)</ref>.
U niektórych gatunków stwierdzono [[dymorfizm płciowy]] – samce są większe niż samice. Tendencję do narastania różnic w wielkości ciała pomiędzy samicami a samcami u przedstawicieli płetwonogich zaobserwować można w skamieniałościach od [[miocen]]u. Dymorfizm płciowy związany jest z [[poligynia|poligynicznym]] sposobem rozrodu tych ssaków. Samce konkurują ze sobą o terytoria, dzięki którym mogą zdobyć samice. W walkach wygrywają większe osobniki. Osiągają one większy sukces rozrodczy i dzięki temu geny odpowiedzialne za duże rozmiary ciała samców utrwalają się w populacji{{r|Trillmich}}. Istnieje duże ryzyko, że zbyt mały samiec w ogóle nie weźmie udziału w rozrodzie. Ryzyko takie raczej nie istnieje w przypadku samic, wydających najczęściej co sezon na świat młode. Dobór naturalny premiuje więc większe rozmiary tylko w przypadku jednej z płci i to właśnie doprowadza do pojawienia się dymorfizmu płciowego{{odn|Berta|2012|s=377}}. Uważa się również, że dymorfizm płciowy ogólnie koreluje z różnicami w inwestycjach rodzicielskich, jakie obie płcie czynią podczas rozrodu<ref name="Ralls">{{Cytuj pismo | nazwisko = Ralls | imię = Katherine | tytuł = Sexual dimorphism in mammals: avian models and unanswered questions | czasopismo = American Naturalist | wolumin = 111 | strony = 917-938 | język = en | data = 1977 | url = http://www.jstor.org/discover/10.2307/2460389?uid=3738840&uid=2&uid=4&sid=21103589088421}}</ref>. W przypadku płetwonogich występuje związek pomiędzy wielkością dymorfizmu płciowego a wielkością haremu przypadającego na dominującego samca<ref name="Lindenfors&">{{Cytuj pismo | autor = Patrik Lindenfors, Birgitta S. Tullberg & Martin Biuw | tytuł = Phylogenetic analyses of sexual selection and sexual size dimorphism in pinnipeds | czasopismo = Behavioral Ecology and Sociobiology | wydawca = Springer | wolumin = 52 | strony = 188–193 | język = en | data = 2002 | doi = 10.1007/s00265-002-0507-x}}</ref>. Ekstremalny dymorfizm występuje choćby u słoni morskich{{odn|Berta|2012|s=377}}. Natomiast u gatunków w mniejszym stopniu poligenicznych samce i [[samica|samice]] nie różnią się rozmiarami ciała aż tak bardzo. Wśród [[Lobodontinae]] samice są nawet nieco większe od samców. Dymorfizm płciowy przejawia się także w [[drugorzędowa cecha płciowa|drugorzędowych cechach płciowych]] u byków niektórych gatunków: wydatnej trąbie u samców słoni morskich, rozdymanej czerwonej błonie nosowej [[Kapturnik morski|kapturnika]], czy grubej szyi i grzywie samców [[uchatkowate|uchatkowatych]]<ref name=dimorphism>Ralls, K.; Mesnick, S. "Sexual dimorphism", s. 1005–11 w: Perrin, Würsig & Thewissen (2009)</ref>{{odn|Berta|2012|s=73–74}}.
[[Plik:Southern Sea Lions.jpg|thumb|left|Morfologia samca i samica uchatki patagońskiej wykazuje szczególnie duży dymorfizm płciowy]]
Ciało wszystkich przedstawicieli płetwonogich pokryte jest futrem, z wyjątkiem [[Mors arktyczny|morsów]], których skóra jest naga, z nielicznymi tylko włosami. Jednak nawet u w pełni owłosionych płetwonogich (jak słonie morskie) futro jest rzadsze, niż u większości ssaków lądowych{{odn|Riedman|1990|s=3}}. W przypadku gatunków żyjących na lodzie młode mają grubsze futro, niż osobniki dorosłe (można tu wymienić fokę Weddella){{odn|Riedman|1990|s=107}}. Ich szczególne owłosienie nazywa się [[lanugo]]. Jest ono również masywniejsze niż wełniste, drobne i krótkie lanugo płodów i wcześniaków<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Shaughnessy | imię = Peter | nazwisko2 = Erb | imię2 = Erwin | tytuł = Apparent twin pups of the Weddell seal <em>Leptonychotes weddellii</em> (Carnivora: Phocidae) near Mawson, Antarctica | czasopismo = Australian Mammalogy | wydanie = 2 | wolumin = 25 | strony = 197-199 | język = en | data = 2003 | doi = 10.1071/AM03197| url=http://www.publish.csiro.au/paper/AM03197}}</ref>. Nie występuje ono u cieląt morsów, które oszczędzają ciepło dzięki swych dużym rozmiarom i przebywaniu razem z innymi osobnikami{{odn|Riedman|1990|s=16}}. Umaszczenie strony grzbietowej ciała dorosłych przedstawicieli płetwonogich jest ciemniejsze niż strony brzusznej, co może mieć znaczenie przystosowawcze: tak ubarwione osobniki są mniej widoczne podczas nurkowania, ponieważ jasny brzuch stanowi mniejszy kontrast na tle jasnej powierzchni wody – tym samym szanse jego wykrycia przez drapieżnika pływającego głębiej i spoglądającego ku górze w poszukiwaniu ofiar są mniejsze (''[[countershading]]''). Podobnie ciemny grzbiet jest mniej kontrastowy na ciemnym tle przy spoglądaniu w głąb wody. Czysto białe futro szczenięcia [[Lodofoka grenlandzka|foki grenlandzkiej]] stanowi doskonały kamuflaż na śniegu i wśród lodu{{odn|Berta|2012|s=62}}. Niektóre gatunki, jak [[Kajgulik pręgowany|foka pręgowana]], [[nerpa obrączkowana]] czy [[lampart morski]], posiadają ubarwienie maskujące w postaci nieregularnych wzorów utworzonych przez kontrastujące jasne i ciemne barwy (plamy). Wszystkie w pełni owłosione gatunki [[linienie|linieją]]. U fokowatych zdarza się to raz do roku, podczas gdy uchatkowate zmieniają szatę częściowo, przez cały rok{{odn|Riedman|1990|s=253–55}}. Płetwonogie dysponują warstwą podskórnej [[tkanka tłuszczowa|tkanki tłuszczowej]], szczególnie grubej u fokowatych i morsa<ref name=overview/>. Pomaga ona w utrzymaniu ciepła oraz dostarcza energii i substancji odżywczych, gdy zwierzę pości. Może stanowić nawet połowę masy ciała zwierzęcia. Noworodki mają jedynie cienką warstwę tłuszczu, ale niektóre gatunki kompensują to grubym meszkiem{{odn|Riedman|1990|s=1}}.
Płetwonogie dysponują jednokomorowym [[żołądek|żołądkiem]], podobnym do żołądka lądowych przedstawicieli rzędu drapieżnych. Długość jelita cienkiego waha się od ośmiokrotności długości ciała w przypadku uchatki kalifornijskiej{{odn|Berta|Sumich|Kovacs|2006|s=317}}, przez szesnastokrotność u foki pospolitej, do dwudziestopięciokrotności u słonia morskiego północnego. Przeciętnie iloraz ten wynosi u uchatkowatych ponad 18. Po zbadaniu przewodów pokarmowych uchatki kalifornijskiej, foki pospolitej i słonia morskiego północnego stwierdzono, że ich jelito cienkie jest dłuższe, niż cały przewód pokarmowy roślinożerców podobnej wielkości<ref name="Helm">{{Cytuj pismo | autor = Roger C. Helm | czasopismo = Journal of Zoology | wydanie = 3 | wolumin = 199 | strony = 297–304 | język = en | data = 1983-03 | url = http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-7998.1983.tb02098.x/abstract | doi = 10.1111/j.1469-7998.1983.tb02098.x}}</ref>. Większość gatunków nie posiada ani [[jelito ślepe|kątnicy]], ani wyraźnego odgraniczenia pomiędzy [[jelito cienkie|jelitem cienkim]] a [[jelito grube|grubym]]. Płetwonogie nie posiadają [[wyrostek robaczkowy|wyrostka robaczkowego]]. Jelito grube jest względnie krótkie i tylko nieznacznie grubsze od cienkiego{{odn|Berta|Sumich|Kovacs|2006|s=317}}. U słonia morskiego północnego jest krótsze, niż u uchatki kalifornijskiej czy foki pospolitej{{r|Helm}}. Długość jelita może stanowić [[adaptacja (biologia)|adaptację]] do częstego głębokiego nurkowania, zwiększona objętość przewodu pokarmowego służy jako wydłużony przedział magazynujący częściowo strawiony pokarm podczas zanurzenia{{odn|Berta|Sumich|Kovacs|2006|s=317}}. Wśród przyczyn rozwoju długiego przewodu pokarmowego podaje się też duże rozmiary zwierząt, duże zapotrzebowanie energetyczne i rodzaj spożywanego pokarmu{{r|Helm}}.
=== Cykl życiowy ===
[[Plik:Callorhinus ursinus and harem.jpg|thumb|Kolonia rozrodcza [[Koticzak niedźwiedziowaty|kotika zwyczajnego]]]]
System rozrodczy płetwonogich zmienia się od ekstremalnej [[poligynia|poligynii]] do seryjnej [[monogamia|monogamii]]{{odn|Riedman|1990|s=176}}. Wśród 33 gatunków 20 rozmnaża się na lądzie, a 13 na lodzie<ref>{{cytuj książkę |autor r=Cappozzo, H. L. |rozdział=New perspectives on the behavioural ecology of pinnipeds |tytuł=Marine Mammals: Biology and Conservation |rok=2001 |autor=Evans, s. G.; Raga, J. A. (red.) |wydawca=Kluwer Academic/Plenum Publishers |page=243 |isbn=978-0-306-46573-4 | url = http://books.google.pl/books/about/Marine_Mammals.html?id=riDDOeRd9JAC&redir_esc=y}}</ref>. Gatunki rozmnażające się na lądzie są zazwyczaj poligyniczne. Samice tworzą wielkie zgromadzenia, a samce parują się z nimi i bronią przed rywalami. Gatunki poligamiczne to słonie morskie, foki szare i większość uchatkowatych<ref name="dimorphism">Ralls, K.; Mesnick, S. "Sexual dimorphism", s. 1005–11 w: Perrin, Würsig & Thewissen (2009)</ref>. Zgromadzenia samic odegrały dużą rolę w ewolucji poligeniczności u płetwonogich. Inaczej, niż u ssaków lądowych, samiec nie może obrać sobie obszernego terytorium w rejonie dostępności pokarmu, na którym żywiłyby się też samice, gdyż polują one na morzu. Plusem takich zgromadzeń jest też ograniczenie konieczności odbywania dłuższych podróży po lądzie w przypadku zwierząt poruszających się w tym środowisku niezgrabnie. Minus stanowi zaś przyciąganie przez takie zbiorowiska drapieżników<ref name="Trillmich">{{Cytuj pismo | autor = Fritz Trillmich, Krisztina GK Trillmich | tytuł = The mating systems of pinnipeds and marine iguanas: convergent evolution of polygyny | czasopismo = Biological Journal of the Linnean Society | odpowiedzialność = Wiley Online Library | wolumin = 21 | strony = 209-216 | język = en | data = 1984 | url = http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1095-8312.1984.tb02062.x/abstract?systemMessage=Wiley+Online+Library+will+be+unavailable+on+Saturday+3rd+September+2016+at+08.30+BST%2F+03%3A30+EDT%2F+15%3A30+SGT+for+5+hours+and+Sunday+4th+September+at+10%3A00+BST%2F+05%3A00+EST%2F+17%3A00+SGT+for+1+hour++for+essential+maintenance.+Apologies+for+the+inconvenience}}</ref>. Płetwonogie rozmnażające się na lądzie wykazują wobec tego tendencję do czynienia tego na wyspach, gdzie grasuje mniej drapieżników lądowych. Wybierają sobie do tego celu kilka wysp, na których panuje duży tłok. Od momentu, gdy samica obierze ląd, na którym wydaje następne pokolenie, powraca w te same miejsca przez wiele lat{{odn|Riedman|1990|s=178–79}} (w obszarach żerowania przyległe kolonie mogą wymieniać osobniki{{r|Trillmich}}). Samce przybywają tam wcześniej w obrębie sezonu rozrodczego i oczekują płci przeciwnej. Pozostają wtedy na lądzie i próbują łączyć się z tyloma samicami, z iloma tylko potrafią, nieraz poszcząc w tym czasie. Jeśli samiec zostawi swe miejsce na plaży, by się pożywić, prawdopodobnie straci szanse na rozród i dominację{{odn|Riedman|1990|s=178–79}}. Gatunki poligyniczne wykazują także tendencję do większego [[dymorfizm płciowy|dymorfizmu płciowego]] na korzyść samca. Wyraża się to w większych klatkach piersiowych i szyjach, dłuższych kłach i gęstszym futrze. Wszystkie te cechy pomagają samcom w walkach o samice. Zwiększona masa ciała płci męskiej wydłuża czas, w którym mogą one pościć, zgromadziwszy wystarczające zasoby energii w swym tłuszczu<ref name=dimorphism/>.
Inne płetwonogie, jak morsy i większość fokowatych, paruje się na lodzie bądź w wodzie<ref name=dimorphism/>{{odn|Riedman|1990|s=184–88}}. Samice tych gatunków gromadzą się w mniejszym stopniu. W dodatku w związku z mniejszą stabilnością lodu w porównaniu ze stałym lądem miejsca rozrodu zmieniają się każdego roku, a samce nie potrafią przewidzieć, gdzie płeć przeciwna zgromadzi się w czasie sezonu godowego. Co za tym idzie, zwierzęta te wykazują mniejsze tendencje do poligamii. Wyjątek stanowi tutaj mors, którego samice tworzą ciasne zgromadzenia. Przyczyna może tkwić w niejednolitym rozmieszczeniu zasobów pokarmowych. Tendencja do gromadzenia się zależy od rodzaju lodu zbitego, na którym gromadzą się zwierzęta{{odn|Riedman|1990|s=184-188}}. Pewne gatunki, jak np. [[Lodofoka grenlandzka|foka grenlandzka]], [[Krabojad foczy|krabojad]] i [[Kapturnik morski|kapturnik]], są seryjnie monogamiczne{{odn|Riedman|1990|s=196}}. Pełnopłetwe rozmnażające się na lodzie bądź w wodzie wykazują mniej nasilony dymorfizm płciowy lub nie wykazują go wcale. Wśród [[Lobodontini]] samice są nawet nieco większe od samców. Morsy i kapturniki różnią się od innych godujących na lodzie gatunków, prezentując wydatny dymorfizm płciowy na korzyść samców<ref name=dimorphism/>{{odn|Riedman|1990|s=184}}.
| 