Orygenes: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kor. bibl.
uzup, nt. Mariologii
Linia 28:
Schyłek życia Orygenesa był naznaczony prześladowaniami. Uniknął ich za Maksymina ([[235]]-[[238]]), ale podczas następnej fali, za czasów [[Trajan Decjusz|Decjusza]] ([[250]] r.), został aresztowany i poddany torturom – miał wtedy prawie 70 lat. Według tradycji umarł wkrótce po zwolnieniu z więzienia na skutek odniesionych ran – zdaniem jednych w Cezarei, według innych w Tyrze, gdzie ponoć miał znajdować się jego grób.
 
== Działalność i teologia ==
[[Plik:Origen3.jpg|thumb|Orygenes na średniowiecznej miniaturze (ze zbioru homilii wyd. przez klasztor [[Benedyktyni|Benedyktynów]] w [[Schäftlarn]])]]
Orygenes wiele studiował, pisał, wykładał, komentował Pismo Święte, a także oddawał się dziełom miłosierdzia. Często pomagało mu w pisaniu aż siedmiu kopistów naraz<ref>Por. Aherne, Cornelius, hasło "Commentaries on the Bible." w: ''The Catholic Encyclopedia''. Vol. 4. Nowy Jork 1908. [http://www.newadvent.org/cathen/04157a.htm New Adwent Catholic Encyclopedia (en)]</ref>. Był znany ze swej solidności, sumienności i pracowitości. Ze względu na skuteczność swojej argumentacji zyskał przydomek "''Stalowy''"<ref>Henri Crouzel, ''Orygenes'', HOMINI, Bydgoszcz 1996, s. 87.</ref>. Dzieła Orygenesa były tak liczne, że [[Hieronim ze Strydonu|święty Hieronim]] pytał: "Kto z nas przeczyta tyle, ile on napisał?". Jednak jedynie część jego twórczości zachowała się do dzisiaj i to przeważnie w przekładach łacińskich [[Rufin]]a i św. Hieronima. Orygenes, podejmując polemikę z jakimś autorem, poddawał jego wypowiedzi szczegółowej [[Egzegeza|egzegezie]]; stąd w jego pismach znajdywały się obszerne cytaty z tekstów, z którymi polemizował, dzięki czemu np. w dziele ''Contra Celsum'' zachowały się ogromne fragmenty pism [[Kelsos|Celsusa]].
 
Umysłowość Orygenesa nie rozwijała się w próżni, lecz w świecie rozwiniętych i do dziś poważanych systemów filozoficznych i religijnych, wobec których musiała się opowiedzieć, nawet nie po to, by się ostać, ale przede wszystkim w celu przyciągnięcia do siebie umysłów należących do ówczesnej arystokracji ducha. Proces polegający na usystematyzowaniu, a także na ciągłym budowaniu chrześcijańskiej myśli religijnej i filozoficznej, będącej w pierwotnym Kościele najczęściej nauką moralną, znalazł swój wyraz w pracy rozpoczętej przez [[Klemens Aleksandryjski|Klemensa Aleksandryjskiego]], a zwieńczonej przez Orygenesa, określanego mianem pierwszego uczonego w łonie Kościoła. Jego uprawianie teologii odróżniało się od tego, jak rozumiano refleksję wiary w Kościele zachodnim, łacińskim. Gdy greccy teologowie na Wschodzie bardziej oddawali się refleksji spekulatywnej, filozoficznej, szanując dzieła filozofów, z którymi jednak także polemizowali – ówcześni autorzy łacińscy w Kościele zachodnim byli bardziej powściągliwi wobec filozofii.
 
Orygenes przyczynił się do rozwoju wielu tematów [[Teologia|teologicznych]]. Jednym z nich była [[Mariologia]], która Orygenesowi zawdzięcza wiele dobrych ujęć. Niektóre jednak musiały zostać później skorygowne. Jego wypowiedzi na temat [[Dziewictwo Marii z Nazaretu|dziewictwa Marii]], jej [[Matka Boża|Bożego Macierzyństwa]] itp. są rozrzucone wśród jego różnych dzieł egzegetycznych. Szczególnie wiele Orygenes mówił o Marii w Homiliach o Ewangelii św. Łukasza{{odn|Starowieyski|1986|s= 5-6}}.
 
== Teolog «gnozy chrześcijańskiej» ==
Linia 73 ⟶ 75:
 
{{przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | rozdział = Mariologia Orygenesa | autor r = Marek Starowieyski | autor r link = Marek Starowieyski| tytuł = Homilie o Ewangelii św. Łukasza | inni = S. Kalinkowski (przekład i opr.) | seria = Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy 36| miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwo ATK | rok = 1986| strony = 5-29 | odn = {{odn/id|Starowieyski|1986}}}}
 
== Linki zewnętrzne ==