Stefan Pierwszy Koronowany: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
szablon
m lit.
Linia 63:
== Umocnienie prawosławia ==
[[Plik:Prvovencani Ljeviska1.jpg|thumb|''Stefan Pierwszy Koronowany'' – fresk z cerkwi w [[Prizren]]ie]]
Zwycięstwo Stefana jeszcze wzmogło wpływy Kościoła wschodniego w jego państwie. Przyczynił się do tego również sam władca, dokładając starań o rozwój kultu twórcy drugiego państwa serbskiego – swego ojca Stefana Nemanii. W lutym 1208 roku jego młodszy brat Sawa Nemanicz przywiózł szczątki ojca z [[Klasztor Chilandar|Chilandaru]] na Atosie do monasteru w Studenicy i objął godność archimandryty studenickiego. W Studenicy opracował pierwszy żywot ojca. Udało mu się też doprowadzić do pogodzenia Stefana z Wukanem, któremu Stefan Nemanicz wyznaczył jako dzielnicę Zetę. W 1209 roku na życzenie Stefana Nemanicza Sawa dokonał kanonizacji Stefana Nemanii. Kult ojca, czczonego pod imieniem świętego Symeona, umacniał również pozycję syna. W opracowanym przez siebie, drugim ''Żywocie świętego Symeona Nemanii'' Stefan Nemanicz przedstawiał własne sukcesy jako ''cuda świętego Symeona''. Idąc za wzorem ojca, Stefan tępił na swoich ziemiach mającą charakter opozycji feudalnej herezję [[bogomili|bogomilską]]. Wypędzeni z Serbii bogomili schronili się w [[Dalmacja|Dalmacji]] i [[Bośnia (region)|Bośni]], gdzie zaczęto ich nazywać [[Patareni|patarenami]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Felczak |imię=W. |autor link=Wacław Felczak |nazwisko2= Wasilewski |imię2= T. |autor link2=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Jugosławii |strony=110}} {{Cytuj książkę||nazwisko= Skowronek |imię=J. |autor link=Jerzy Skowronek|nazwisko2=Tanty |imię2=M. |autor link2=Mieczysław Tanty |nazwisko3=WasielwskiWasilewski |imię3=T. |autor link3=Tadeusz Wasilewski |tytuł=Historia Słowian |strony=97-99}}</ref>.
 
== Lata zamętu ==
W tym czasie sytuacja na [[Bałkany|Bałkanach]] uległa daleko idącym przeobrażeniom. W wyniku zdobycia Konstantynopola w 1204 roku przez uczestników [[IV krucjata|IV krucjaty]] Cesarstwo Bizantyńskie rozpadło się na kilka państw łacińskich i greckich. Dziedzictwo greckie przejęły [[Cesarstwo Nicejskie]] i [[Despotat Epiru]]. W najbliższych latach to jednak łacinnicy przejęli inicjatywę polityczną, skutecznie przeciwstawiali się Grekom w Azji Mniejszej, a po śmierci cara [[Kałojan]]a powstrzymali również ekspansję bułgarską. W Bułgarii władzę objął zabójca [[Kałojan]]a, jego siostrzeniec [[Borił]]. Stefan Nemanicz przyjął na swoim dworze zbiegłego z Bułgarii brata Boriła – [[Strez]]a. Przy pomocy wielkiego żupana serbskiego Strez zdobył i oderwał od Bułgarii Macedonię, tworząc własne państwo ze stolicą w Proseku. Stefan Nemanicz zdobył wówczas [[Nisz]]. Borił kontynuował tymczasem politykę skierowaną przeciw [[Cesarstwo Łacińskie|Cesarstwu Łacińskiemu]] i [[Królestwo Tessaloniki|Królestwu Tesaloniki]], ponosząc klęski pod Płowdiwem (1208) i Pelagonią (1212) i tracąc zdobyte przez [[Kałojan]]a ziemie w [[Tracja|Tracji]]. Po kolejnej klęsce car Bułgarów zawarł w 1213 roku przymierze z [[Cesarstwo Łacińskie|cesarzem łacińskim]] [[Henryk Flandryjski|Henrykiem]] i wydał za niego swą córkę Marię<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |strony=84}} {{Cytuj książkę |nazwisko= Podhorodecki |imię=L. |autor link=Leszek Podhorodecki |tytuł= Jugosławia|strony=70}}</ref>.
 
[[Plik:Balkans1224.xcf|thumb|280 px|left|Serbia Stefana Nemanicza i państwa bałkańskie w 1224 roku]]
Linia 72:
 
== Pierwszy Koronowany ==
W następnych latach Stefan zacieśnił związki z katolicką Wenecją. Potwierdzeniem zawartego sojuszu stał się w 1216 roku ślub z córką wicedoży weneckiego Raniera Dandolo, wnuczką zmarłego w 1205 doży [[Enrico Dandolo|Henryka Dandolo]], Anną Dandolo. Brat Sawa na znak protestu przeciw związkom władcy z łacinnikami opuścił Serbię i powrócił do monasteru Chilandar na górze Atos. W zmienionej sytuacji politycznej Stefan niewątpliwie szukał w Wenecji sojusznika, mierzył jednak wyżej niż przymierze z nową potęgą na Bałkanach. Za pośrednictwem Wenecji rozpoczął bowiem w Rzymie zabiegi o uzyskanie korony królewskiej. W 1217 roku papież Honoriusz III wysłał do Serbii swego legata, który dokonał koronacji Nemanicza. Z tego powodu jest on określany przydomkiem ''Prwowenczani'' (Pierwszy Koronowany)<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Felczak |imię=W. |autor link=Wacław Felczak |nazwisko2= Wasilewski |imię2= T. |autor link2=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Jugosławii |strony=111}} {{Cytuj książkę||nazwisko= Skowronek |imię=J. |autor link=Jerzy Skowronek|nazwisko2=Tanty |imię2=M. |autor link2=Mieczysław Tanty |nazwisko3=WasielwskiWasilewski |imię3=T. |autor link3=Tadeusz Wasilewski |tytuł=Historia Słowian |strony=99}}</ref>.
 
[[Plik:Prvovencani Simon Sopocani detalj.jpg|thumb|Stefan Nemanicz jako mnich Symeon – fresk z monasteru [[Sopoćani]]]]
Linia 81:
== Rodzina ==
Z pierwszą żoną [[Eudoksja Angelina|Eudoksją Angeliną]] Stefan Nemanicz miał 3 synów i przynajmniej jedną córkę:
* [[Stefan Radosław|Stefana Radosława]] – króla serbskiego w latach 1227–1234
* [[Stefan Władysław|Stefana Władysława]] – króla serbskiego w latach 1234–1243
* Predisława – późniejszego arcybiskupa [[Sawa II (arcybiskup serbski)|Sawę II]]
Linia 178:
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Pentek |imię=Z. |autor link=Zdzisław Pentek |tytuł=Cesarstwo Łacińskie 1204-1261. Kolonialne państwo krzyżowców czy Neobizancjum? |data=2004 |wydawca=Wydawnictwo Poznańskie|miejsce=Poznań |isbn=83-7177-269-6}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Podhorodecki |imię=L. |autor link=Leszek Podhorodecki |tytuł= Jugosławia. Zarys dziejów|data=1979 |wydawca=Książka i Wiedza |miejsce=Warszawa |strony=}}
* {{Cytuj książkę||nazwisko= Skowronek |imię=J. |autor link=Jerzy Skowronek|nazwisko2=Tanty |imię2=M. |autor link2=Mieczysław Tanty |nazwisko3=WasielwskiWasilewski |imię3=T. |autor link3=Tadeusz Wasilewski |tytuł=Historia Słowian południowych i zachodnich |data=1988 |wydawca=PWN |miejsce=Warszawa |isbn=83-01-07549-X |strony=}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |data=1988 |wydawca=Ossolineum |miejsce=Wrocław |isbn=83-04-02466-7|strony=}}
 
 
 
 
{{Władcy Serbii}}