Solidaryzm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{dopracować|więcej przypisów=2009-04}}
'''Solidaryzm''' – kierunek społeczno-polityczny powstały w II połowie [[XIX wiek]]uwieku i głoszący naturalną wspólnotę interesów różnych [[Grupa społeczna|grup]] i [[warstwa społeczna|warstw społecznych]] w [[państwo|państwie]], niezależną od ich statusu ekonomicznego lub zawodowego i związanych z nimi różnic interesów. Stoi w opozycji do [[liberalizm]]u, któremu zarzuca przekładanie jednostki i jej dobra nad interesy społeczeństwa jako całości.
 
== Historia ==
Idee solidaryzmu pojawiały się wielokrotnie w licznych koncepcjach społeczno-politycznych [[starożytność|starożytności]], [[średniowiecze|średniowiecza]] i [[Nowożytność|czasów nowożytnych]]. Elementy solidaryzmu były wykorzystywane przy tworzeniu [[Katolicka nauka społeczna|nauk społecznych]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], stały u podstaw [[korporacjonizm]]u. Na gruncie solidaryzmu społecznego stanął papież [[Leon XIII]] w [[Encyklika|encyklice]] ''"[[Rerum novarum]]"'', przyznając robotnikom prawo do własnych organizacji zawodowych, dopuszczając [[interwencjonizm państwowy]]. Przez partie [[Reformizm|reformistyczne]] obwołany "papieżem„papieżem robotniczym"robotniczym”<ref>[[Roman Tokarczyk]], ''Współczesne doktryny polityczne'', WL, Lublin 1984, str.178-179.</ref>, starał się zająć postawę pośredniczącą między [[pracodawca]]mi i warstwą [[Robotnik|robotniczą]]<ref>Rudolf Fischer-Wollpert, ''Leksykon papieży'', Wydawnictwo Znak, Kraków 1990, str.185., {{ISBN|83-7006-069-2}}</ref>.
Idee solidaryzmu pojawiały się wielokrotnie w licznych koncepcjach społeczno-politycznych [[starożytność|starożytności]], [[średniowiecze|średniowiecza]] i [[Nowożytność|czasów nowożytnych]].
 
Stoi w opozycji do [[liberalizm]]u, któremu zarzuca przekładanie jednostki i jej dobra nad interesy społeczeństwa jako całości.
 
W przeszłości elementy solidaryzmu były wykorzystywane przy tworzeniu [[Katolicka nauka społeczna|nauk społecznych]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], stały u podstaw [[korporacjonizm]]u.
 
Współcześnie liczne akcenty idei solidaryzmu pojawiają się w doktrynach politycznych [[Chrześcijańska demokracja|chadecji]]<ref>[[Roman Tokarczyk]], ''Współczesne doktryny polityczne'', WL, Lublin 1984, str.186.</ref>, [[socjaldemokracja|socjaldemokracji]] i [[syndykalizm]]u.
 
=== Solidaryzm a solidarność w socjologii ===
Na gruncie solidaryzmu społecznego stanął papież [[Leon XIII]] w [[Encyklika|encyklice]] ''"[[Rerum novarum]]"'' przyznając robotnikom prawo do własnych organizacji zawodowych, dopuszczając [[interwencjonizm państwowy]]. Przez partie [[Reformizm|reformistyczne]] obwołany "papieżem robotniczym"<ref>[[Roman Tokarczyk]], ''Współczesne doktryny polityczne'', WL, Lublin 1984, str.178-179.</ref>, starał się zająć postawę pośredniczącą między [[pracodawca]]mi i warstwą [[Robotnik|robotniczą]]<ref>Rudolf Fischer-Wollpert, ''Leksykon papieży'', Wydawnictwo Znak, Kraków 1990, str.185., {{ISBN|83-7006-069-2}}</ref>.
Za głównych twórców współczesnych teorii solidaryzmu uważa się [[Émile Durkheim|Emila Durkheima]], [[Leon Duguit|Leona Duguita]] i [[Georges Gurvitch|Georges'a Gurvitcha]]. Podstawową kategorią teorii solidaryzmu jest według Durkheima koncepcja [[Inteligencja zbiorowa|świadomości zbiorowej]] i [[społeczeństwo|społeczeństwa]]. Wyrazem solidarności społecznej jest jedność myśli i działań członków społeczeństwa. Konieczność współpracy jest konsekwencją podziału pracy. Durkheim wyróżniał dwa rodzaje [[Solidarność (socjologia)|solidarności]]: mechaniczną (reprezentowaną w szczególności przez [[prawo karne]] i opartą na represji) i organiczną (wyrażaną przez [[prawo rodzinne]], [[prawo konstytucyjne|konstytucyjne]], [[prawo administracyjne|administracyjne]] oraz służącą przede wszystkim przywróceniu stanu poprzedniego – [[Sankcja restutywna|sankcje restutywne]]).
 
=== Solidaryzm a solidarność w socjologii ===
Za głównych twórców współczesnych teorii solidaryzmu uważa się [[Émile Durkheim|Emila Durkheima]], [[Leon Duguit|Leona Duguita]] i [[Georges Gurvitch|Georges'a Gurvitcha]].
 
Podstawową kategorią teorii solidaryzmu jest według Durkheima koncepcja [[Inteligencja zbiorowa|świadomości zbiorowej]] i [[społeczeństwo|społeczeństwa]]. Wyrazem solidarności społecznej jest jedność myśli i działań członków społeczeństwa. Konieczność współpracy jest konsekwencją podziału pracy.
 
Durkheim wyróżniał dwa rodzaje [[Solidarność (socjologia)|solidarności]]:
* mechaniczną – reprezentowaną w szczególności przez [[prawo karne]] i opartą na represji
* organiczną – wyrażaną przez [[prawo rodzinne]], [[prawo konstytucyjne|konstytucyjne]], [[prawo administracyjne|administracyjne]] oraz służącą przede wszystkim przywróceniu stanu poprzedniego ([[sankcje restutywne]]).
 
== Zobacz też ==