Johann Ernst Glück: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{DNU|biografia|podstrona=2017:02:08:Johann Ernst Glück}}
{{dopracować|źródła=2013-05}}
{{Duchowny infobox
[[Plik:AluksneBibelMuseum.png|thumb|350px|Muzeum Biblii w Alūksne]]
|imię i nazwisko = Ernst Glück
|imię i nazwisko oryginalne = Johann Ernst Glück
|imię przybrane =
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł =
|grafika =
|herb =
|dewiza =
|dewiza - j. polski =
|państwo = Łotwa
|wariant flagi =
|data urodzenia = [[10 listopada]] [[1654]]
|miejsce urodzenia = [[Wettin]]
|data śmierci = [[15 maja]] [[1705]]
|miejsce śmierci = [[Moskwa]]
|1. funkcja =
|1. funkcja - okres =
|2. funkcja =
|2. funkcja - okres =
|wyznanie = [[luteranizm]]
|kościół =
|inkardynacja =
|data ślubów zakonnych =
|data diakonatu =
|data ordynacji =
|data święceń =
|data nominacji =
|data sakry =
|data patriarchatu =
|data kreacji =
|papież kreujący =
|kościół tytularny =
|data pontyfikatu =
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|wikinews =
|www =
}}
'''Johann Ernst Glück''' ([[język łotewski|łot]]. '''Ernsts Gliks''', ur. [[10 listopada]] [[1654]] w [[Wettin]], zm. [[5 maja]] [[1705]] w [[Moskwa|Moskwie]]) – [[Niemcy|niemiecki]] [[tłumacz]] [[Biblia|biblijny]] i [[Luteranizm|luterański]] [[teologia|teolog]] działający w [[Liwonia|Liwonii]] na terenie dzisiejszej [[Łotwa|Łotwy]].
 
Linia 7 ⟶ 47:
Glück urodził w niemieckim [[Wettin]] koło [[Halle (Saale)|Halle]]. Był synem [[pastor]]a luterańskiego. W wieku 21 lat ukończył studia [[teologia|teologiczne]] w Niemczech i przeniósł się na teren [[Liwonia|Liwonii]], która pozostawała pod władzą [[Szwecja|Szwecji]]. 31 sierpnia 1681 roku Glück po rozmowie z [[Johannes Fischer|Johannesem Fischerem]], przedstawicielem króla [[Karol XI|Karola XI]], uzyskał zezwolenie królewskie na tłumaczenie Biblii na język łotewski.
 
Glück chciał wydać przekład w języku łotewskim posługując się przy tłumaczeniu tekstem oryginału hebrajskiego i greckiego. Dlatego wyjechał do [[Hamburg]]a, aby się lepiej poznać te języki. W Niemczech lekcji języka łotewskiego oraz biblijnej greki udzielał mu prawdopodobnie łotewski duchowny [[Jānis Reiters]]. W 1680 roku powrócił na Łotwę, a trzy lata później, jako pastor objął parafię w [[Alūksne|Marienburgu]] (obecnie Alūksne) gdzie ukończył tłumaczenie [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]]. W roku 1689 przetłumaczył całą Biblię. Ponieważ niektórych odpowiedników słów brakowało w języku łotewskim zapożyczył je z języka niemieckiego. Niektóre ze słów, wymyślonych przezktóre Glück użył jako pierwszy do dziś są w użyciu w języku łotewskim. W 1694 roku Glück otrzymał zezwolenie na rozpowszechnianie łotewskiego przekładu Biblii.
 
W 1699 roku tłumaczył Biblię na [[język rosyjski]], a w 1702 roku przystąpił do poprawiania swojego przekładu łotewskiego. W roku 1702 po pokonaniu przez wojska rosyjskie Szwedów i zajęciu Marienburgu, Glücka i jego rodzinę wywieziono do Rosji. Glück też stracił swoje rękopisy poprawionej Biblii łotewskiej i swego przekładu rosyjskiego. Zmarł w Moskwie w roku 1705. Po jego śmierci, przybrana córka Marta Skawronska, poślubiła [[car]]a [[Piotr I Wielki|Piotra I Wielkiego]], a w roku 1725, została cesarzową Rosji [[Katarzyna I|Katarzyną I]].
 
== Spuścizna ==
[[Plik:AluksneBibelMuseum.png|thumb|350px250px|Muzeum Biblii w Alūksne]]
Egzemplarz pierwszego wydania Biblii Glücka znajduje się [[Alūksne Museum]], w którego zbiorach są różne przekłady Biblii. Natomiast na herbie miasta [[Alūksne]] widnieje Biblia i rok 1689 czyli ten w którym Glück ukończył pracę nad swoim przekładem. W pobliżu muzeum rosną dwa ponad 300-letnie [[Dąb|dęby]] nazywane ''Glika ozoli'' (''Dęby Glücka''), które zasadził na pamiątkę swego łotewskiego wydania Biblii.