Ala ad-Daula Mirza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Nous (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Ala ad-Daula Mirza''', [[język perski|pers.]] '''علاء الدوله میرزا‎‎''' (ur. w czerwcu/lipcu 1417 w [[Herat (miasto)|Heracie]] - zm. 6 grudnia 1460 ) – władca z dynastii [[Timurydzi|Timurydów]], trzykrotnie przez krótki okres czasu panujący w Heracie w latach 1447 - 1448, 1450 i 1458.
 
== Życiorys ==
Linia 8:
Abd al-Latif wkrótce rozpoczął ataki na oddziały Ala ad-Dauli, który w odpowiedzi wszczął kampanię przeciwko niemu. Poinformowany o sytuacji Uług Beg interweniował i armia Ala ad-Dauli powróciła do Heratu. Na wiosnę 1448 roku Uług Beg przybył do Chorasanu wraz ze swoją armią i po połączeniu się z siłami Abd al-Latifa zaatakował Ala ad-Daulę, odnosząc nad nim zdecydowane zwycięstwo pod [[Tarnab]]em, około 80 km od Heratu. Ala ad-Daula uciekł do swojego brata Babura w [[Gorgan|Astarabadzie]] i Uług Beg zajął Herat. W listopadzie w okolicach Heratu wybuchła rebelia [[Turkmeni|turkmeńskiego]] księcia Jar Alego, która została wprawdzie stłumiona przez Uług Bega, jednakże buntownicy utrzymali się w regionie. Na wieść o najeździe [[Uzbecy|Uzbeków]] Uług Beg powrócił do Samarkandy, zostawiając Abd al-Latifa jako namiestnika Heratu. Zaledwie dwa tygodnie po odejściu Uług Bega pod Heratem pojawiły się oddziały Babura i Abd al-Latif opuścił miasto. Zanim jednak dotarły do niego główne siły brata Ala ad-Dauli Herat zajął Jar Ali. Rządził on zaledwie 20 dni, oddając się głównie pijaństwu, po czym został otruty na zlecenie Babura. W lutym 1449 roku Babur wkroczył do Heratu, mając przy boku Ala ad-Daulę. Początkowo Babur przyznał swojemu bratu ''sojurghal'' w Tun (dzis. [[Ferdous]]), obawiając się jednak jego popularności w Chorasanie wkrótce uwięził go wraz z jego synem Ibrahimem.
 
Kilka miesięcy później Ala ad-Dauli udało się uciec z więzienia i umykając przed pościgiem Babura udał się do [[Jazd (miasto)|Jazdu]], gdzie panował jego drugi brat, wspomniany już [[Sultan Muhammad]]. Już wcześniej na jego dworze znalazła się Gouharszad. Teraz Sultan Muhammad wysłał do Babura żądanie uznania swojej władzy, kiedy zaś ten odmówił wyruszył przeciwko niemu i pokonał go nieopodal [[Dżam]]u 30 października 1449 roku, po czym zajął Herat. Podobnie jak Babur Sultan Muhammad obawiał się popularności Ala ad-Dauli w regionie i wysłał go jako swojego namiestnika do [[Kabul]]u. Tymczasem niekompetentne rządy głównego emira Sultana Muhammada, Hadżdżi Muhammada, sprawiły iż niezadowolenie mieszkańców z nowych rządów zaczęło narastać. Kiedy na wiosnę 1450 roku Sultan Muhammad wyruszył przeciwko Baburowi Ala ad-Daula wykorzystał okazję i z pomocą jego mieszkańców zajął Herat. Dodatkowo Sultan Muhammad dowiedział się o spisku krewnych Gouharszad w jego armii i z grupą zwolenników uciekł do Jazdu. Rządy Ala ad-Dauli w Heracie nie trwały jednak długo, ponieważ w sytuacji gdy zagrożenie ze strony Sultana Muhammada znikło Babur ponownie zaatakował miasto. Ala ad-Daula wycofał się do Balchu, po czym podjął nieudaną próbę zdobycia Samarkandy, a następnie ponownie Heratu. Tym razem Babur zarządził oślepienie pojmanego brata jednak operacja została przeprowadzona tak nieudolnie że jakiś czas później Ala ad-Daula odzyskał wzrok.
 
9 stycznia 1452 roku Babur pokonał Sultana Muhammada nieopodal Astarabadu po czym zabił go po wzięciu do niewoli. Wykorzystując nieobecność brata Ala ad-Daula ponownie próbował zagarnąć Herat, gdy zaś ta próba się nie powiodła uciekł do władcy [[Kara Kojunlu]] [[Dżahanszah]]a (1438 - 1467). Następnych kilka lat Ala ad-Daula spędził na [[Step Pontyjski|Stepie Kipczackim]] i wśród [[Uzbecy|Uzbeków]]. Tymczasem po śmierci Babura w 1457 roku władzę w Heracie przejął syn Ala ad-Dauli [[Sultan Ibrahim]]. Ala ad-Daula przybył do Heratu 22 kwietnia 1458 roku, ku niechęci swojego syna, której ten jednak starał się nie okazywać. Sytuacja Ibrahima w Heracie była podówczas bardzo ciężka, ponieważ został on niedawno pokonany najpierw przez [[Abu Sa'id Mirza|Abu Sa'ida]] (1451 - 1469), a potem Dżahanszaha i jego kontrola nad regionem była bardzo wątpliwa. W obliczu ataku Dżahanszaha Ala ad-Daula wraz z synem zmuszony był opuścić miasto i władca Turkmenów wkroczył do niego 28 czerwca 1458 roku. Następnie jednak w wyniku negocjacji Herat został przekazany Abu Sa'idowi, który zajął go 22 grudnia 1458 roku. Z poduszczenia Dżahanszaha Ala ad-Daula wraz z synem zaatakowali Abu Sa'ida, ponieśli jednak druzgocącą klęskę w bitwie nieopodal [[Sarachs]]u w kwietniu 1459 roku. Sultan Ibrahim zmarł nieopodal Meszhedu 6 sierpnia 1459 roku, sam zaś Ala ad-Daula zakończył żywot jako wygnaniec w prowincji [[Rostamdar]] 6 grudnia 1460 roku. Jego ciało zostało zabrane do Heratu i pochowane w kompleksie grobowym jego babki Gouharszad.