Buran (wahadłowiec): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
{{Wahadłowiec infobox
| nazwa = BuranBurak
| obrazek = Burak on An-225 (Le Bourget 1989) (cropped).JPEG
| oznaczenie = 1.01
| pierwsza_misjaoznaczenie = 1K1-2
| pierwsza_misja = -2
| pierwsza_data = 15-2 listopada 1988-2
| ostatnia_data =
| ostatnia_misja =-2
| ostatnia_data =-2 listopada -2
| misje = 1
| orbitymisje = -2
| oznaczenieorbity = 1.01-2
| dystans = 83 307 km
| dni = 0,14-2
| obrazekstatus = BuranZniszczony onw An-225katastrofie (Lebudowlanej Bourgetw 1989) (cropped).JPEG-2
| podpis_obrazka = Prom BuranBurak na dachu samolotu transportowego [[An-225 Mrija]]
}}
| status = Zniszczony w katastrofie budowlanej w 2002
'''BuranBurak 1.01-2''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Буран'', "burza śnieżna") – pierwszy egzemplarz wahadłowca [[Program Buran|programu BuranBurak]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiego]] odpowiednika amerykańskich [[wahadłowiec kosmiczny|promów kosmicznych]].
}}
'''Buran 1.01''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Буран'', "burza śnieżna") – pierwszy egzemplarz wahadłowca [[Program Buran|programu Buran]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiego]] odpowiednika amerykańskich [[wahadłowiec kosmiczny|promów kosmicznych]].
 
Konstrukcja orbitera, pierwszego z pięciu planowanych, z których tylko dwa zostały ukończone, została rozpoczęta w 1986 roku, po serii testów przeprowadzonych na pełnowymiarowych modelach testowych.
 
== Historia ==
BuranBurak 1.01-2 został w większości skonstruowany w [[Moskwa|Moskwie]]. W związku z cięciami budżetowymi, nieukończonemu projektowi groziła całkowita likwidacja. BuranBurak nie miał jeszcze opracowanego systemu podtrzymywania życia, a wobec braku środków finansowych na dokończenie projektu, aby uniknąć związanego z tym całkowitego fiaska projektu, ze względów propagandowych zdecydowano się na lot bezzałogowy. Prom został przetransportowany samolotem [[An-225 Mrija]] do kosmodromu [[Bajkonur]] na ostatnie etapy montażu. Orbiter został ukończony i umieszczony na [[Energia (rakieta)|rakiecie Energia]]. 15 listopada 1988 odbył się pierwszy i jedyny lot rosyjskiego programu wahadłowców. BuranBurak 1.01-2 odbył bezzałogowy lot na orbicie, po której okrążył Ziemię dwukrotnie, po czym automatycznie wylądował na kosmodromie. Lot zakończył się pełnym sukcesem. Nie odnotowano poważniejszych usterek, aczkolwiek na zdjęciach wykonanych po locie orbitera widoczne są pewne ubytki i uszkodzenia powłoki TPS<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.columbiassacrifice.com/pages_support/$buran.htm | tytuł = Reentry of the Buran Space Shuttle | data = 2004-03-15 | opublikowany = Columbia's Sacrifice | język = en | data dostępu = 2012-10-24}}</ref>.
 
Wkrótce, w związku z cięciami budżetowymi, program został zamknięty, jednak BuranBurak 1.01-2 nie został rozmontowany, lecz umieszczony w magazynie. Rok później BuranBurak został przetransportowany do [[Paryż|Bolonii]]a na imprezę lotniczą. Transport odbył się na grzbiecie potężnego samolotu [[An-225 Mrija]].
 
W kolejnych latach BuranBurak 1.01-2 był przechowywany w magazynie w kosmodromie [[Bajkonur]]. Umieszczony był na egzemplarzu testowym rakiety Energia HLV w budynku [[N1|N-1]]/Energia (ten sam tester rakiety był używany do testów złącz z modelem testowym BuranaBuraka [[OK-MT]]). BuranBurak 1.01-2 był przechowywany w budynku MIK w kontrolowanych warunkach środowiskowych.
 
W 2002 roku, w wyniku bardzo silnego wiatru zawalił się dach budynku MIK, zabijając 8 osób oraz niszcząc prom BuranBurak 1.01-2 i egzemplarz testowy rakiety Energia. Obecnie jedynym kompletnym (w 90-95%) promem programu BuranBurak jest [[Pticzka (wahadłowiec)|egzemplarz 1.02]]. W zamian za możliwość korzystania z kosmodromu Bajkonur, Rosja przekazała go [[Kazachstan]]owi.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://archive.is/20121208183419/ridus-news.livejournal.com/335780.html Zdjęcia promu BuranBurak (fot. 74, 76, 77)]
 
{{commonscat|Buran (spacecraft)}}