Nikolaus Gerhaert: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Khan Tengri przeniósł stronę Mikołaj z Lejdy do Nikolaus Gerhaert
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
[[Plik:Nicolaus von Leyden, Self-portrait2.JPG|thumb|Tzw. ''Autoportret'', ok. 1467 (Strasburg, [[Musée de l’Œuvre Notre-Dame]])]]
[[Plik:Dangolsheimer Muttergottes.jpg|thumb|''Madonna z Dzieciątkiem'', ok. 1460-65]]
'''MikołajNikolaus Gerhardt z LejdyGerhaert''' (ur. w [[Gondorf]]ie nad [[Mozela|Mozelą]] ok. [[1430]], zm. [[1473]]) – [[Gotyk|późnogotycki]] rzeźbiarz niemieckiniderlandzki<ref>[http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Gerhaert-Nikolaus;3905053.html Gerhaert Nikolaus
]</ref>.
 
Najprawdopodobniej artysta mieszkał w [[Trewir]]ze, a potem w [[Strasburg]]u, gdzie działał w latach [[1463]]-[[1467]]. Pracował także w [[Wiedeń|Wiedniu]].
 
Artysta ten wytworzył swój własny indywidualny styl odznaczający się wnikliwą obserwacją natury, tak rzadką dla [[średniowiecze|średniowiecza]]. Dzieła Mikołaja z LejdyGerhaerta cechuje finezja detalu, realizm oraz psychologiczna głębia przedstawianych postaci.
 
Wczesne dzieła to między innymi: pomnik nagrobny arcybiskupa von Siercka w Trewirze oraz epitafium kanonika Busanga w katedrze strasburskiej. Jednym z najsłynniejszych dzieł jest portal kancelarii Ratusza w Strasburgu, zachowany fragmentarycznie w różnych muzeach. Portal pomyślany był jako łuk triumfalny, głoszący chwałę Strasburga i eksponujący tarcze z herbami różnych instytucji. Jednak o przełomowym charakterze jego twórczości świadczy najlepiej inne dzieło, mianowicie krucyfiks z cmentarza w [[Baden-Baden]]. W dziele tym Mikołaj z LejdyGerhaert po raz pierwszy w rzeźbie północnoniemieckiej wyraził temat Chrystusa na krzyżu za pomocą konsekwentnie stosowanych środków naturalizmu niderlandzkiego. Chrystus przedstawiony został tu jako wycieńczony, konający człowiek.
 
W 1467 roku MikołajGerhaert przybył do Wiednia na wezwanie cesarza [[Fryderyk III Habsburg|Fryderyka III]], który zamówił u niego pomnik nagrobny. Mikołaj z LejdyGerhaert zdołał wykonać tylko płytę nagrobną z leżącą postacią władcy w kapłańskich szatach (dziś w [[Katedra św. Szczepana w Wiedniu|katedrze wiedeńskiej]]). O artyzmie tego rzeźbiarza świadczy niewielkie choć znaczące dzieło, tak zwany ''Autoportret''. Jest to postać zamyślonego mężczyzny, który naturalnym gestem opiera głowę na dłoni.
 
Mikołaj z LejdyGerhaert wprowadził do sztuki środki analitycznego naturalizmu, wypracowane przez malarzy niderlandzkich XV wieku i połączył je z ekspresją form łamanych. Wywarło to decydujący wpływ na rzeźbę górnoreńską i wyznaczyło dalsze kierunki poszukiwań najważniejszym środowiskom rzeźbiarskim w całej Europie środkowej. Wpływ Mikołaja z Lejdy widoczny jest wyraźnie w drugiej połowie XV wieku w południowych Niemczech i Austrii. Przykładem jest twórczość [[Wit Stwosz|Wita Stwosza]], Jörga Syrlina Starszego, Jana z Akwizgranu, Konrada Sifera czy Hansa Hammera.
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
Linia 25 ⟶ 28:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Gerhaert Nikolaus }}
[[Kategoria:Niemieccy rzeźbiarze]]
[[Kategoria:Niderlandzcy rzeźbiarze]]
[[Kategoria:NiemieccyNidemieccy rzeźbiarze]]
[[Kategoria:Urodzeni w XV wieku]]
[[Kategoria:Zmarli w 1473]]