Luks (fotometria): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m int., drobne redakcyjne
m drobne redakcyjne, poprawa linków, drobne techniczne
Linia 16:
}}
 
'''Luks''' ('''lx''') – jednostka [[natężenie oświetlenia|natężenia oświetlenia]] ''E'' w układzie [[Układ SI|SI]] ([[jednostka pochodna układu SI]]). Nazwa pochodzi od {{Łacłac.|lux}} = światło<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.swo.pwn.pl/haslo.php?id=16431|tytuł=Luks|opublikowany=Słownik wyrazów obcych PWN|data dostępu=2011-12-15}}</ref>.
: '''1 lx = 1 [[kandela|cd]]·[[steradian|sr]] / [[metr|m]]<sup>2</sup>'''
 
== Objaśnienie i przykłady ==
 
Luks (lx) określany jest jako oświetlenie wywołane przez równomiernie rozłożony strumień świetlny o wartości równej 1 [[lumen]] (lm) padający na powierzchnię 1m1&nbsp;m<sup>2</sup>, a więc:
1 lx = 1 lm / m<sup>2</sup>.
 
Podwielokrotność luksa, mililuks, nosi nazwę '''noks''' ('''nx''')<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.convertworld.com/pl/natezenie-oswietlenia/Noks.html|tytuł=Przelicz: Natężenie oświetlenia, Noks|opublikowany=convertworld.com|język=pl|data dostępu=2011-12-15}}</ref>. Nazwa pochodzi od {{łac. ''|nox''}} = noc<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.swo.pwn.pl/haslo.php?id=19004|tytuł=Noks|opublikowany=Słownik wyrazów obcych PWN|data dostępu=2011-12-15}}</ref>.
: 1 nx = 0,001 lx = 1 mlx
 
Obiekt o jasności 1 luksa, obserwowany na niebie, miałby jasność (wyrażoną w [[magnitudo]]) ok. -14,2<ref>[http://books.google.com/books?id=oTraksy4JYkC&pg=PA4&lpg=PA4&dq=lux+apparent+magnitude&source=bl&ots=xqAkSbR-b7&sig=yh5S56aSRogRL71WwhFdUqKqT-k&hl=en&sa=X&ei=Ua__UvOgDNXboAThooC4DA&ved=0CGoQ6AEwCA#v=onepage&q=lux%20apparent%20magnitude&f=false Introduction to Astrophysics: The Stars] – Jean Dufay, page 3</ref><ref name="IM08">Ian S. McLean, ''Electronic imaging in astronomy: detectors and instrumentation'' Springer, 2008, {{ISBN|3-540-76582-4}}, str. 529</ref>. [[Słońce]] miałoby taką jasność, gdyby obserwować je z odległości ok. 48,7 mld. km (324,7 [[Jednostka astronomiczna|AU]])<ref>przykładową odległość obliczono na podstawie wzoru, przedstawionego w artykule pt. "Absolutna wielkość gwiazdowa"</ref>
 
W poniższej tabeli przedstawiono przykładowe poziomy jasności w zależności od miejsca i/lub warunków:
 
:{| class="wikitable" style="text-align: left;"
|! '''Jasność''' ||!! '''Przykład powierzchni:'''
!colspan=2|Przykłady
|-
| 0,0001&nbsp;luxlx ||Bezksiężycowe bezksiężycowe, pochmurne nocne niebo ([[star#Radiation|starlight]])<ref name="radfaq">{{cytuj stronę|tytuł=Radiometry and photometry in astronomy|url=http://stjarnhimlen.se/comp/radfaq.html#10|imię=Paul|nazwisko=Schlyter|archiveurl=https://stronę.archive.org/stronę/20131207065000/http://stjarnhimlen.se/comp/radfaq.html#10|archivedata=2013-12-07|year=1997–2009}}</ref>
| '''Jasność''' || '''Przykład powierzchni:'''
|-
| 0,002&nbsp;luxlx ||Bezksiężycowe bezksiężycowe, przejrzyste nocne niebo wraz z [[Poświata niebieska|poświatą niebieską]]<ref name=radfaq/>
|0,0001&nbsp;lux||Bezksiężycowe, pochmurne nocne niebo ([[star#Radiation|starlight]])<ref name="radfaq">{{cytuj stronę|tytuł=Radiometry and photometry in astronomy|url=http://stjarnhimlen.se/comp/radfaq.html#10|imię=Paul|nazwisko=Schlyter|archiveurl=https://stronę.archive.org/stronę/20131207065000/http://stjarnhimlen.se/comp/radfaq.html#10|archivedata=2013-12-07|year=1997–2009}}</ref>
|-
| 0,27–127 – 1,0&nbsp;luxlx ||Księżyc księżyc w pełni podczas bezchmurnej nocy<ref name=radfaq/><ref>{{cytuj pismo |nazwisko1=Bunning |imię1=Erwin |nazwisko2=Moser |imię2=Ilse |data=kwiecień 1969 |tytuł=Interference of moonlight with the photoperiodic measurement of time by plants, and their adaptive reaction |pismo=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |rozdział=62 |wydanie=4 |strony=1018–1022 |url=http://www.pnas.org/cgi/reprint/62/4/1018 |doi=10.1073/pnas.62.4.1018 |accessdata=2006-11-10 |pmid=16591742 |pmc=223607 |bibcode = 1969PNAS...62.1018B }}</ref>
|0,002&nbsp;lux||Bezksiężycowe, przejrzyste nocne niebo wraz z [[Poświata niebieska|poświatą niebieską]]<ref name=radfaq/>
|-
| 3,4&nbsp;luxlx || Poziompoziom jasności podczas [[Zmierzch cywilny|zmierzchu cywilnego]] przy bezchmurnym niebie<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.photonis.com/attachment.php?id_attachment=95 |tytuł=Electro-Optics Handbook |format=pdf |praca=photonis.com |page=63 |accessdata=2012-04-02}}</ref>
|0,27–1,0&nbsp;lux||Księżyc w pełni podczas bezchmurnej nocy<ref name=radfaq/><ref>{{cytuj pismo |nazwisko1=Bunning |imię1=Erwin |nazwisko2=Moser |imię2=Ilse |data=kwiecień 1969 |tytuł=Interference of moonlight with the photoperiodic measurement of time by plants, and their adaptive reaction |pismo=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |rozdział=62 |wydanie=4 |strony=1018–1022 |url=http://www.pnas.org/cgi/reprint/62/4/1018 |doi=10.1073/pnas.62.4.1018 |accessdata=2006-11-10 |pmid=16591742 |pmc=223607 |bibcode = 1969PNAS...62.1018B }}</ref>
|-
| 50&nbsp;lx || natężenie światła w pokoju dziennym (Australia, 1998)<ref name="energyrating">{{cytuj książkę|imię=Alan |nazwisko=Pears |wydawnictwo=Department of Industry and Science, Commonwealth of Australia|praca=Sustainable Solutions Pty Ltd|tytuł=Strategic Study of Household Energy and Greenhouse issues|data=czerwiec 1998|url=http://www.energyrating.com.au/library/pubs/pears-ago1998.pdf|chapter=Chapter 7: Appliance technologies and scope for emission reduction |page=61 |accessdata =2008-06-26| archiveurl =https://stronę.archive.org/stronę/20110302110649/http://www.energyrating.gov.au/library/pubs/pears-ago1998.pdf|format=pdf| archivedata=2 March 2011|postscript=<!--None-->}}</ref>
|3,4&nbsp;lux|| Poziom jasności podczas [[Zmierzch cywilny|zmierzchu cywilnego]] przy bezchmurnym niebie<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.photonis.com/attachment.php?id_attachment=95 |tytuł=Electro-Optics Handbook |format=pdf |praca=photonis.com |page=63 |accessdata=2012-04-02}}</ref>
|-
|50 80&nbsp;luxlx ||Natężenie natężenie światła w pokojubiurowym dziennym (Australia, 1998)korytarzu/toalecie<ref name="energyrating">{{cytuj książkę|imięautor=AlanAustralian |nazwisko=PearsGreenhouse Office|wydawnictwotytuł=Departmentpracaing ofEnergy IndustryResource and Science,Training CommonwealthKit: ofLighting Australia|pracadata=Sustainablemaj Solutions Pty Ltd|tytuł=Strategic Study of Household Energy and Greenhouse issues|data=czerwiec 19982005|url=http://www.energyratinggreenhouse.comgov.au/librarylgmodules/pubswep/pears-ago1998lights/index.pdfhtml|chapter=Chapter 75: ApplianceAssessing technologieslighting and scope for emission reductionsavings |pageaccessdata=612007-03-17 |accessdata postscript=2008<!-06-26None-->| archiveurl = https://stronę.archive.org/stronę/20110302110649/http:/20070415151053/www.energyratinggreenhouse.gov.au/librarylgmodules/pubswep/pears-ago1998lights/training/training9.pdf|format=pdfhtml | archivedata=22007-04-15}}</ref><ref>{{cytuj Marchstronę 2011|postscripturl=<!-http://www.scopecalc.com/ |tytuł=Low-None-->Light Performance Calculator}}</ref>
|-
| 100&nbsp;luxlx ||Bardzo bardzo pochmurny dzień<ref name=radfaq/>
|80&nbsp;lux||Natężenie światła w biurowym korytarzu/toalecie<ref>{{cytuj książkę|autor=Australian Greenhouse Office|tytuł=pracaing Energy Resource and Training Kit: Lighting |data=maj 2005|url=http://www.greenhouse.gov.au/lgmodules/wep/lights/index.html|chapter=Chapter 5: Assessing lighting savings |accessdata=2007-03-17 |postscript=<!--None-->| archiveurl = https://stronę.archive.org/stronę/20070415151053/www.greenhouse.gov.au/lgmodules/wep/lights/training/training9.html | archivedata=2007-04-15}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.scopecalc.com/ |tytuł=Low-Light Performance Calculator}}</ref>
|-
| 320 – 500&nbsp;luxlx || Naświetlenienaświetlenie w biurze<ref name=energyrating/><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.resourcesmart.vic.gov.au/documents/lux_meter.pdf|format=pdf|tytuł=How to use a lux meter (Australian recommendation)|wydawnictwo=Sustainability Victoria ([http://sustainability.vic.gov.au sustainability.vic.gov.au])|data=kwiecień 2010| archiveurl =https://stronę.archive.org/stronę/20110707054658/http://www.resourcesmart.vic.gov.au/documents/lux_meter.pdf| archivedata=7 lipca 2011}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url=https://www.osha.gov/pls/oshastronę/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&p_id=10630 |tytuł=Illumination. - 1926.56 |praca=Regulations (Standards - 29 CFR) |wydawnictwo=Occupational Safety and Health Administration, US Dept. of Labor| archiveurl =https://stronę.archive.org/stronę/20090508051301/https://www.osha.gov/pls/oshastronę/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&p_id=10630| archivedata=8 May 2009}}</ref><ref>European law UNI EN 12464</ref>
|100&nbsp;lux ||Bardzo pochmurny dzień<ref name=radfaq/>
|-
| 400&nbsp;luxlx || [[Wschód Słońca|Wschódwschód]] oraz [[Zachód Słońca|zachód Słońca]] (przy bezchmurnym niebie)
|320 – 500&nbsp;lux || Naświetlenie w biurze<ref name=energyrating/><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.resourcesmart.vic.gov.au/documents/lux_meter.pdf|format=pdf|tytuł=How to use a lux meter (Australian recommendation)|wydawnictwo=Sustainability Victoria ([http://sustainability.vic.gov.au sustainability.vic.gov.au])|data=kwiecień 2010| archiveurl =https://stronę.archive.org/stronę/20110707054658/http://www.resourcesmart.vic.gov.au/documents/lux_meter.pdf| archivedata=7 lipca 2011}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url=https://www.osha.gov/pls/oshastronę/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&p_id=10630 |tytuł=Illumination. - 1926.56 |praca=Regulations (Standards - 29 CFR) |wydawnictwo=Occupational Safety and Health Administration, US Dept. of Labor| archiveurl =https://stronę.archive.org/stronę/20090508051301/https://www.osha.gov/pls/oshastronę/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&p_id=10630| archivedata=8 May 2009}}</ref><ref>European law UNI EN 12464</ref>
|-
| 1000&nbsp;luxlx ||Pochmurny pochmurny dzień;<ref name=radfaq/> natężenie światła w typowym [[Studio telewizyjne|studiu TV]]
|400&nbsp;lux ||[[Wschód Słońca|Wschód]] oraz [[Zachód Słońca|zachód Słońca]] (przy bezchmurnym niebie)
|-
|10000 10.0002500025.000 luxlx ||Światło światło [[Dzień|dzienne]] (lecz '''nie''' bezpośrednie światło słoneczne)<ref name=radfaq/>
|1000&nbsp;lux||Pochmurny dzień;<ref name=radfaq/> natężenie światła w typowym [[Studio telewizyjne|studiu TV]]
|-
|32000 32.000100000100.000 lx lux|| [[Promieniowaniepromieniowanie słoneczne]]
|10000 – 25000 lux ||Światło [[Dzień|dzienne]] (lecz '''nie''' bezpośrednie światło słoneczne)<ref name=radfaq/>
|-
|32000 – 100000 lux||[[Promieniowanie słoneczne]]
|}