Very Large Telescope: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: poprawki
m linki wew.
Linia 3:
[[Plik:Eso-paranal-51.jpg|350px|mały|Widok obserwatorium z lotu ptaka]]
[[Plik:Comparison optical telescope primary mirrors PL.svg|thumb|500px|Porównanie wielkości i budowy zwierciadeł największych obecnych i planowanych teleskopów. VLT w centralnej części diagramu, w ciemnozielonym kolorze.]]
'''Very Large Telescope''' ('''VLT''') – należący do [[Europejskie Obserwatorium Południowe|ESO]] zespół czterech [[teleskop|teleskopów optycznych]] z [[optyka adaptatywna|optyką adaptatywną]] i [[optyka aktywna|optyką aktywną]] o średnicy zwierciadła 8,2 m, które w badaniach [[interferometr]]ycznych są uzupełniane przez cztery przestawne teleskopy optyczne o średnicy 1,8 m. Duże teleskopy noszą nazwy: '''Antu, Kueyen, Melipal''' i '''Yepun'''. Poza tymi jest jeszcze zainstalowany teleskop [[VISTA]] (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy) o średnicy zwierciadła 4,1 m oraz VST (VLT Survey Telescope) o średnicy zwierciadła 2,6 m{{r|wiedza}}.
 
Ośmiometrowe zwierciadło ma grubość 17,7 cm i masę 23,5 tony. Przy zmianie położenia teleskopu deformuje się, tracąc swój optymalny kształt. Odkształcenia są korygowane przez zautomatyzowany system tzw. optyki aktywnej, która sprawdza jakość obrazu kontrolnego. Zazwyczaj potrzeba korekty pojawia się nie częściej niż co kilka minut{{r|zycie}}.
Linia 13:
Zastosowano nowatorską formę odlewania zwierciadeł. Formę odlewniczą umieszczono na obracającej się podstawie, dzięki czemu górna powierzchnia stygnącej masy przybierała wklęsły kształt. Pozwoliło to oszczędzić znaczną część czasu zużywanego na szlifowanie{{r|zycie}}.
 
Pierwszy z teleskopów o średnicy 8,2 m (Antu) uzyskał tzw. „pierwsze„[[pierwsze światło”światło]]” 25 maja 1998 roku, natomiast ostatni (Yepun) 4&nbsp;września 2000 roku<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.eso.org/public/teles-instr/vlt.html | tytuł = Very Large Telescope | opublikowany = ESO | język = en | data dostępu = 2013-04-05}}</ref>.
 
W 1999 roku rozpisano konkurs na nazwy czterech bliźniaczych teleskopów. Wygrał go 17-letni Chilijczyk Jorssy Albañez Castilla z miejscowości Chuquicamata, który zaproponował użycie astronomicznych terminów z języka [[Mapuche|Indian Mapuche]]. Dzięki niemu olbrzymy są znane jako Antu (Słońce), Kueyen (Księżyc), Melipal (Krzyż Południa) i Yepun (Wenus widziana jako „gwiazda” wieczorna){{r|zycie}}.