Obława Vel d’Hiv: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Andrzei111 przeniósł stronę Obława Vel d'Hiv do Obława Vel d’Hiv: typografia
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot dokonuje drobnych poprawek redakcyjnych – typografia, linkowania etc.
Linia 2:
 
== Przygotowania ==
Obława stanowiła część [[HolocaustZagłada Żydów|ogólnoeuropejskiego planu hitlerowskiego zakładającego odosobnienie i wymordowanie Żydów]] i była przeprowadzana wspólnie przez hitlerowców i francuskich kolaborantów. 21 września 1940 niemiecki dekret nakazał całej ludności żydowskiej strefy okupowanej zgłosić się do najbliższej prefektury policji. W Paryżu i okolicach obowiązku tego dopełniło około 15 tys. Żydów. Wszystkie zdobyte w ten sposób nazwiska i adresy przechowywane były w tzw. teczce Tularda, od nazwiska [[André Tulard]]a, odpowiedzialnego za „kwestię żydowską” we Francji. Całość dokumentacji (zawierającej oprócz adresu także dane o pochodzeniu i wykonywanym zawodzie) zostały przekazane [[Gestapo]].
 
Pierwsze obławy wymierzone w ludność żydowską przygotowane w oparciu o zgromadzone materiały miały miejsce 10 maja 1941 (aresztowano 4 tys. Żydów) oraz w czerwcu 1942. Schwytanych Żydów wysłano do obozów w [[Pithiviers]] i [[Beaune-La-Rolande]]. Obława Vel’ d’Hiv’ była jednak o wiele szerzej zakrojoną akcją, poprzedzoną przez konsultacje pomiędzy policją francuską i Gestapo. 4 lipca 1942 szef policji francuskiej [[René Bousquet]] i zajmujący się sprawą Żydów [[Louis Darquier de Pellepoix]] rozmawiali z przedstawicielem Gestapo [[Theodor Dannecker|Theodorem Danneckerem]] w jego siedzibie. Obecni przy rozmowie byli również Tulard, [[Jean Leguay]], stojący na czele policji paryskiej [[Émile Hennequin]] oraz inni funkcjonariusze policyjni. Dalsze spotkania (Danneckera z [[Adolf Eichmann|Adolfem Eichmannem]]) oraz posiedzenie komisji zajmującej się kwestią żydowską ustaliły dokładny przebieg i termin obławy. Dannecker zapewniał, że francuska policja będzie wykonywała rozkazy niemieckie<ref name="CDJC">Centre de Documentation Juive Contemporaine-CCCLXIV 2. Document produced in court [[Karl Oberg|Oberg]]-[[Helmut Knochen|Knochen]] in September 1954, cytowany przez Maurice’a Rajsfusa w ''La Police de Vichy; Les forces de l’ordre au service de la Gestapo, 1940/1944'', Le Cherche Midi, 1995, s. 118.</ref>.
Linia 11:
 
== Przebieg obławy ==
Émile Hennequin polecił podległym mu policjantom, by przeprowadzali aresztowania możliwie szybko, bez bezcelowego wdawania się w rozmowy. W zatrzymaniach wzięło również udział około 3400 ochotników z faszystowskich organizacji [[Jacques Doriot|Jacques’a Doriota]]<ref name=Grumwald>Grumwald, Liliane and Cattaert, Claude (1979): ''Le Vel’ d’Hiv'', Ramsay Image, France.</ref>. Ostatecznie 16 lipca aresztowano 13 152 osoby, w tym 5 082 kobiety oraz 4 051 dzieci. Nie ustalono, ilu osobom udało się uciec. Zatrzymani Żydzi mogli zabrać ze sobą tylko dwie koszule, parę butów, koc i jedno ciepłe ubranie. Wielokrotnie rozdzielano rodziny. Aresztowanych przetrzymywano częściowo w niedokończonych blokach mieszkalnych w Drancy, częściowo na samym [[Vélodrome d'hiverd’hiver]]. Ostatecznie to tam trafili wszyscy aresztowani. Stłoczeni na welodromie Żydzi mieli do dyspozycji 5 toalet, 1 kran z wodą, zaś żywność otrzymywali jedynie od [[Czerwony Krzyż|Czerwonego Krzyża]] oraz kilku lekarzy ze specjalnym zezwoleniem. Próby ucieczki karano śmiercią. Po pięciu dniach zatrzymani trafili do obozów przejściowych ([[Obóz w Drancy|Drancy]], [[obóz koncentracyjny w Pithiviers|Pithiviers]], [[obóz przejściowy w Beaune-la-Rolande|Beaune-la-Rolande]]) skąd wywieziono ich do [[Auschwitz-Birkenau]].
 
Z „łapanki Vel' d'Hiv"d’Hiv” z 16 lipca 1942 Holocaust przeżyło 25 dorosłych osób<ref>''[http://www.tvp.info/8474456/informacje/swiat/we-francji-odradza-sie-antysemityzm/ „We Francji odradza się antysemityzm”]'', tvp.info, 10 września 2012 [dostęp: 14 czerwca 2015].
</ref>. Żadne z 4 051 dzieci nie przeżyło. Paryżanie ocalili 10 000 Żydów.
 
Linia 25:
 
== Obława Vel d’Hiv w kulturze ==
* W filmie [[Pan Klein]] z 1976 r. główny bohater, grany przez [[Alain Delon|Alaina Delona]], zostaje aresztowany w wyniku Obławy Vel d'Hivd’Hiv.
* W 2010 r. Roselyne Bosch nakręciła film ''Obława'' (fr. ''La Rafle''). Jedną z głównych ról zagrał [[Jean Reno]].
* W filmie ''Klucz Sary'' z 2010 r. mieszkająca w Paryżu amerykańska dziennikarka Julia Jarmond - w tej roli [[Kristin Scott Thomas]] - przygotowując artykuł w rocznicę Obławy Vel d'Hivd’Hiv, natrafia na historię małej żydowskiej dziewczynki Sary Starzynski. Obraz w reżyserii [[Gilles Paquet-Brenner]] powstał na kanwie powieści francuskiej autorki [[Tatiana de Rosnay|Tatiany de Rosnay]] ''Elle s'appelait Sarah'' (tyt. oryg. ''Sarah's Key'', 2006).
* W książce Kristin Hannah ''Słowik'' główna bohaterka Isabell jest świadkiem obławy i opisuje jej przebieg.