Kurentowanie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kurentowanie''' – ([[język słoweński|słoweń.]] ''Kurentovanje''), – [[Słowianie|słowiański]] [[ludowy obyczaj]] wiosenny dziś głównie uprawiany w [[Słowenia|Słowenii]].

Obyczaj wiązany dziś z [[karnawał]]em i trwający przez 10 dni aż do wtorku przed [[Popielec|Popielcem]] włącznie polega na korowodach i pochodach przebierańców w różnych kostiumach z głośną muzyką. Obyczaj ten pochodzi z najwcześniejszych czasów kolonizacji słowiańskiej na [[Bałkany|Bałkanach]] i przetrwał w [[Mohacz]]u [[Węgry|węgierskim]], w [[Serbia|Serbii]] i [[Bułgaria|Bułgarii]] – najwspanialej obchodzony jest dziś jednak w [[Słowenia|Słowenii]] pod nazwą ''[[Kurentovanje]]''. Nazwa odnosi się do głównej postaci święta w charakterystycznym futrzanym kostiumie , zwanej ''[[Kurent]]'' lub ''Korent'' (w liczbie mnogiej ''Kurenti'') i symbolizującej moc płodności, rozrodu i szczęścia oczekiwanego nadchodzącą wiosną. W tej mierze porównuje się pochody ''Kurentów'' do [[Dionizos|dionizyjskich]] [[rytuał|rytualnych]] pochodów płodności.

Strój świąteczny ''Kurenta'', którego wagamasa dochodzi nawet do 30-4030–40 kg, jest sporządzony z wyprawionej skóry owczej (najchętniej dzisiaj z [[Bośnia (region)|bośniackich]] długowłosych merynosów) i jest obszernym luźnym płaszczem o dość szerokich rękawach, przepasanym łańcuchem metalowym z pięcioma [[krowi dzwonek|krowimi dzwonkami]] dającymi trzy tony. Największy z nich umieszczony jest z tyłu, dwa średnie po obu bokach ciała, a dwa najmniejsze na brzuchu. Przybraniem głowy jest swoista maska z dwóch zszytych płatów sztywnej skóry z ostrym zwierzęcym pyskiem, jakby np. wilka, z długim czerwonym ozorem spadającym na piersi ''Kurenta''. Częste są również czerwone i czarne obwódki wokół ślepii maski, wzmagające wrażenie grozy. Również krowie rogi dodane do szczytu maski, rosochate patyki, lub stylizowane pręty połączone poprzeczką z przymocowanymi wstążkami z kolorowej gofrowanej bibuły – zależnie od lokalnej wersji tradycyjnego stroju -- podpowiadają [[symbol]]ikę zwierzęcej jurności i płodności. Maska przybrana bywa często skrzydłami z ptasich (chętnie gęsich) piór i końskim włosiem.

Pochód ''Kurentów'' odwiedza mijane zagrody i domostwa odczyniając hałasem i dzwonieniem [[Magia|uroki]] i złe wpływy nagromadzone przez zimę. ''Kurenty'' kroczą pochyleni, rzucając na boki głowami w maskach i poruszając biodrami by wydobyć dźwięki z dzwonków, oraz trzaskają drewnianymi pałkami zwieńczonymi kolcami jeża. Kobiety ofiarują ''Kurentom'' chustki przywiązując je im do pasa, oraz naczynia gliniane tłuczone u ich stóp. Także ''Kurenty'' żartobliwie przymuszają napotkane młode kobiety do markowania z nimi [[kopulacja|kopulacji]] na drogach wiejskich, co potwierdza charakter obyczaju. Inny zwyczaj związany z ''Kurentowaniem'', to rzucanie przez gospodynię garnkiem ze strychu domu za pierwszym obcym pojawiającym się rano w obejściu. Pochodowi towarzyszy czerwono lub czarno przybrany [[diabeł]] ( hudič, zlodej, vrag) ubrany w sieć do łowienia [[dusza (religia)|dusz]].

Uważa się, że ''Kurent'' jest starym bóstwem płodności, pokrewnym innym tak rozumianym istotom, stąd też porównywanie go z [[Tracja|trackim]]/ [[Grecja|greckim]] [[Dionizos]]em, a także i [[Priap]]em. Kult ten kiedyś miał szerszy niż obecnie zasięg wnioskując z lokalnie różnych tradycji i sposobów sporządzania kostiumów. Historycznie zanikający już zwyczaj odrodził się po paradzie w starożytnym mieście [[Ptuj]] w [[1939]] roku dając początek tak znakomicie dziś rozwiniętej tradycji. Miasto [[Ptuj]] jest obecnie ([[2009]]) niezrównanym ośrodkiem tego obyczaju i obecnie ma zarejestrowanych 36 [[bractwo|bractw]] ''Kurentów'', właśnie noszących maski z porami i wstążkami, podczas gdy rogi krowie noszone są przez [[bractwo|bractwa]] ''Kurentów'' z okolic [[Haloze]] i [[Lancova vas]] i częściej noszą brązowego koloru kożuchy owcze.

Stawszy się znaną i znakomitą atrakcją turystyczną "„[[karnawał]] w [[Ptuj]]"” wzbogacony jest obecnie o inne parady kostiumowe, niewiele, lub wcale wręcz nie spokrewnione z ''Kurentowaniem''.