Telewizja w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
poprawa ujedn. i przek., drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
Początki [[telewizja|telewizji]] w [[Polska|Polsce]] datuje się na 1937 rok, kiedy w [[Warszawa|Warszawie]] została uruchomiona pierwsza eksperymentalna stacja telewizyjna. Była to stacja [[
== Historia telewizji w Polsce ==
Linia 12:
[[Plik:WZT Wisła.jpg|thumb|left|180px|[[Wisła (telewizor)|Wisła]], pierwszy produkowany seryjnie w Polsce [[telewizor]] (od 1955 roku)]]
25 października 1952 roku o godz. 19:00 uruchomiono [[TVP1|pierwszy polski program telewizyjny]]. W kolejnych latach nadawanie rozpoczęło kilka telewizji regionalnych [[Telewizja Polska|telewizji publicznej]]. 2 października 1970 roku uruchomiono [[TVP2|ogólnopolski drugi program]]. Po [[transformacja systemowa w Polsce|transformacji systemowej]] w 1989 roku nadawanie rozpoczęły [[Telewizja komercyjna|prywatne telewizje]]. 6 lutego 1990 roku przełamano [[monopol]] [[Telewizja Polska|telewizji państwowej]] – uruchomiona wówczas została pierwsza w Polsce i zarazem pierwsza w byłych [[blok wschodni|krajach komunistycznych]] prywatna telewizja – [[PTV Echo]], nadająca na terenie [[Wrocław]]ia i okolic do 8 marca 1995 roku. Pierwszą ogólnopolską telewizją prywatną jest nadający do dziś [[Polsat]], który rozpoczął emisję 5 grudnia 1992 roku. W kolejnych latach znanymi komercyjnymi stacjami telewizyjnymi zostały m.in. [[Polonia 1]] (zaczęła nadawać 7 marca 1993), [[Canal+ (Polska)|Canal+]] (zaczęła nadawać 2 grudnia 1994), [[RTL 7]] (zaczęła nadawać 6 grudnia 1996, obecnie [[TVN 7|TVN7]]), [[TVN]] (zaczęła nadawać 3 października 1997), [[TV4 (Polska)|TV4]] (zaczęła nadawać 1 kwietnia 2000) i [[TV Puls]] (zaczęła nadawać 18 marca 2001). Jednocześnie pod koniec lat 90. XX wieku w Polsce zaczęła się rozwijać [[telewizja cyfrowa]]. W 1992 emisję rozpoczęły pierwsze stacje satelitarne, a 1998 roku uruchomiono dwie pierwsze polskie platformy cyfrowe: [[Wizja TV]] i [[Cyfra+]].
W XXI wieku rozpoczął się proces innowacyjności telewizji. W 2006 roku została uruchomiona platforma [[Telewizja n
=== Historia Telewizji Polskiej ===
Linia 20:
== Systemy emisji telewizji w Polsce ==
[[Plik:KS-0042 Studio Camera.jpg|thumb|Polska studyjna kamera, używana w latach 1960–1970 przez [[Warszawskie Zakłady Telewizyjne|WZT]]]]
=== Telewizja naziemna ===
Linia 27:
Z kolei pierwszą komercyjną stacją nadającą naziemnie była uruchomiona 6 lutego 1990 lokalna [[PTV Echo]], która nadawała we [[Wrocław]]iu. Z czasem uruchamiane były kolejne stacje prywatne o zasięgu lokalnym (12 z nich weszło w skład powstałej w 1993 ogólnopolskiej sieci o nazwie [[Polonia 1]]). Należy wskzać, iż w latach, gdy przyszłe stacje [[Polonia 1|Polonii 1]] rozpoczynały nadawanie, nie udzielano jeszcze [[koncesja|koncesji]] dla nadawców radiowych i telewizyjnych, a same [[akt prawny|przepisy regulujące]] ich wydawanie były na etapie tworzenia. W 1994 roku, po wejściu unormowań dotyczących obowiązku koncesjonowania, prywatne telewizje nadające wówczas z terytorium Polski (poza PTV Echo, która posiadała tymczasowe zezwolenie na emisję programu) uznane zostały za prowadzące swoją działalność nielegalnie. Pierwszy proces koncesyjny, który w latach 1993–1994 przeprowadziła [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]] (brała w nim udział m.in. Polonia 1), doprowadził do przyznania koncesji:
* w 1994 roku na ogólnokrajowy program telewizyjny nadawany naziemnie – Telewizja [[Polsat]],
* w 1995 roku na telewizyjny program kodowany (przydzielanie lokalnych pasm sieci analogowych nadajników naziemnych w 19 miastach Polski) – [[Canal+ (Polska)|Canal+]] (gdzie nadawał do 19 czerwca 2001).
W efekcie drugiego procesu koncesyjnego w latach 1995–1997 koncesję uzyskał m.in. [[TVN]]<ref>http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/15-lecie-dzialalnosci-krrit.</ref>.
Linia 41:
Pierwszą stacją telewizyjną w języku polskim, która rozpoczęła nadawnaie poprzez satelitę, była uruchomiona 24 października 1992 [[TVP Polonia]]. Stacja od początku była dostępna za pomocą satelity [[Hot Bird]] w systemie [[SECAM]] (od 1 stycznia 1994 w systemie [[PAL]]) jako [[free-to-air|niekodowany]] przekaz analogowy<ref>http://www.tvp.pl/polonia/o-antenie/150306.</ref>. Drugą polskojęzyczną stacją nadawaną przez satelitę była [[Polsat|Telewizja PolSat]], która rozpoczęła nadawanie sygnału z [[Holandia|Holandii]] 5 grudnia 1992 z analogowego (wtedy) satelity [[Eutelsat]] II F3 16°E<ref>[http://web.archive.org/web/20000302184917/http://www.polsat.com.pl/ Polsat wita na stronach WWW!]</ref> (w 1993 roku otrzymała od [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]] również koncesję na emisję naziemną w Polsce<ref>[http://new-arch.rp.pl/artykul/7178.html Koncesja dla „PolSatu”].</ref>).
Na przełomie 1994 i 1995 roku dostępność do satelitarnych polskojęzycznych kanałów tematycznych i uniwersalnych była znikoma. W przekazie satelitarnym nadawały pojednycze stacje z różnych satelitów. Mieszkańcy Polski mieli dostęp głównie do stacji niemieckojęzycznych na satelicie [[Astra]]. Rynek [[Tematyczny kanał telewizji|telewizji tematycznej]] w zasadzie nie istniał. Rozwój [[telewizja satelitarna|satelitarnej telewizji]] na terenie Polski rozpoczął się wraz z pojawieniem się pierwszych ofert kanałów szyfrowanych, gdy do powszechnej dystrybucji udostępniono dwa produkty: kanał kodowany [[Canal+ (Polska)|Canal+]] (1994) i pakiet kodowanych kanałów [[MultiChoice Kaleidoscope]] (1995). Były to pierwsze kanały [[płatna telewizja|płatnej telewizji]]. Aby uzyskać do nich dostęp odbiorca musiał zakupić lub wypożyczyć [[Set-top box|dekoder satelitarny]] oraz [[karta elektroniczna|kartę dostępową]]<ref name="Kudliński">Kudliński Rafał: Rozwój tematycznych kanałów telewizji satelitarnej w Europie w latach 1989–2009, Warszawa 2010.</ref>.
Kanał [[Canal+ (Polska)|Canal+]] był pierwszą polskojęzyczną płatną i szyfrowaną [[telewizja|stacją telewizyjną]] typu premium, będącą częścią francuskiej sieci [[Canal+ France|Canal+]]. Emisja analogowa sygnału została uruchomiona 2 grudnia 1994 roku z Paryża za pomocą satelity [[Eutelsat]]. Nadawanie z Polski rozpoczął 21 marca 1995 (którą podaje jako oficjalną datę uruchomienia). Kanał udostępniany był również w [[telewizja kablowa|sieciach kablowych]], a w 1995 roku stacja otrzymała koncesję na nadawanie naziemne (gdzie nadawał do 19 czerwca 2001). Na początku do dekodowania sygnału używano filtrów pozytywowych, jednak dość szybko zostały one zastąpione przez [[set-top box|dekodery]] działające w [[system dostępu warunkowego|systemie dostępu warunkowego]] Syster NagraVision. Podczas emisji sygnału pojawiały się także stałe niekodowane okienka (głównie seriale animowane), zaś przez większość czasu emisji emitowana była wersja kodowana z paskami z niekształconym dźwiękiem. W 1998 roku kanał wszedł w skład oferty własnej [[platforma cyfrowa|platformy]] [[Cyfra+]]. Po zakończeniu emisji naziemnej i satelitarnej na analogowej satelicie Eutelsat, Canal+ drogą analogową był emitowany jedynie w sieciach kablowych. Jednak w latach 2009–2010 sieci kablowe stopniowo wyłączały Canal+ z oferty analogowych telewizji kablowych i od tego momentu ten kanał nadaje wyłącznie cyfrowo.
W 1995 roku nadawanie satelitarne w języku polskim rozpoczął kolejny tematyczny kanał filmowy pod nazwą [[FilmNet]].
Linia 52:
Z całej paczki kanałów 2 oferowane były w języku polskim. Stacja [[FilmNet]] z polskim lektorem, a [[Discovery Channel]] nadawał w wersji anglojęzycznej z opcją włączenia napisów w języku polskim<ref name="Kudliński" />.
We wrześniu 1996 doszło do fuzji spółek NetHold (nadawcy kanału [[FilmNet]]) z [[Cyfra+#Canal+Cyfrowy|Canal+]]. 13 lutego 1997 [[Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów]] wydał pozytywną decyzję w sprawie połączenia obu podmiotów. 28 lutego 1997 FilmNet zakończył nadawanie na terytorium Polski, a prawa filmowe przeniesiono do kanału [[Canal+ (Polska)|Canal+]]. Miało to wpływ na nadawanie pakietu [[MultiChoice Kaleidoscope]]. W 1998 roku oferta została zlikwidowana, a odbiorcy satelitarni zostali pozbawieni odbioru kanałów.
17 września 1996 wystartowała kolejna polskojęzyczna płatna i szyfrowana [[telewizja|stacją telewizyjna]] typu premium, [[HBO]], będąca wówczas częścią [[HBO Europe|HBO Central Europe]] (obecnie HBO Europe), filią amerykańskiej sieci [[HBO|Home Box Office]].
Linia 59:
Dynamiczny rozwój [[telewizja satelitarna|telewizji satelitarnej]] upatrywany jest w powstaniu polskich [[platforma cyfrowa|platform cyfrowych]]. Pierwszą platformą satelitarną była [[Wizja TV]] (w 2002 roku została przejęta przez konkurencyjną [[Cyfra+|Cyfrę+]]) oraz Cyfra+, uruchomiona w 1998 roku. Ta druga platforma cyfrowa jako jedyna w Europie oferowała dostęp do dwóch ofert typu premium, tj. Canal+ i HBO.
Od 2013 roku na rynku polskim działają trzy platformy cyfrowe: [[Cyfrowy Polsat]] (1999) – dawniej pod nazwami ''Polsat 2 Cyfrowy'', ''Polsat Cyfrowy'', [[nc+]] (2013) – powstała w wyniku połączenia [[Cyfra+|Cyfry+]] i [[Telewizja n
Od 2006 roku rozwijana jest także oferta kanałów [[sprzedaż przedpłacona|prepaid]]. Drugą tego typu usługą (po [[MultiChoice Kaleidoscope]]) była [[Cyfra+|Cyfra+ na kartę]]. Obecnie funkcjonuje kilka takich projektów: [[Telewizja na kartę]], [[Telewizja na kartę|Telewizja na kartę HD]], [[Cyfrowy Polsat|oferta Cyfrowego Polsatu]], [[Telewizja na kartę|n na kartę]] oraz [[Telewizja na kartę|Smart HD+]] (wcześniej Smart HD).
Linia 104:
== Struktura własnościowa telewizji ==
=== Telewizja publiczna ===
Na terytorium [[Polska|Rzeczypospolitej Polskiej]] emisję [[
Ponadto od 2011 do 2014 swój program telewizyjny nadawało również [[Polskie Radio]], w ramach projektu [[Czwórka (stacja radiowa)|Radio na Wizji]].
=== Telewizja prywatna ===
W 2013 r. na polskim rynku telewizyjnym działało ponad 50 nadawców [[telewizja komercyjna|telewizji komercyjnej]] o zasięgu ogólnokrajowym. Są wśród nich zarówno polscy nadawcy prywatni, jak również zagraniczni nadawcy. Większa część emitowanych polskojęzycznych stacji należy zwykle do większych spółek (grup) mediowych, takich jak: [[Grupa ITI]], [[Telewizja Polsat]], [[Cyfra+#Canal+Cyfrowy|Canal+ Cyfrowy]], [[HBO Europe]], [[NBCUniversal]], [[Discovery Networks Europe]], [[BBC Worldwide]], [[Fox Networks Group|Fox International Channels]], [[Viacom Media Networks]], [[The Walt Disney Company]], [[A&E Television Networks|A+E Networks]], [[AMC Networks International|Chello Zone]], [[Viasat]] – i innych. Nadawcy emitują zarówno programy o charakterze uniwersalnym, jak i o charakterze [[Tematyczny kanał telewizji|tematycznym]]. Ogólnopolskimi (inaczej uniwersalnymi, ogólnymi oraz mainstreamowymi) kanałami telewizji komercyjnej cieszące się największą oglądalnością to m.in. [[Polsat]], [[TVN]], [[TVN 7]], [[TV4 (Polska)|TV4]], [[TV Puls]], [[Puls 2]].
== Koncesjonowanie ==
Linia 826:
|-
!2
|[[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016|UEFA Euro 2016]]: [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016/Faza pucharowa#Polska – Portugalia|Polska – Portugalia]] <small>(1/4 finału)
|{{dts|30|06|2016}}
|[[TVP1]], [[Polsat]], [[Polsat Sport]]
Linia 833:
|-
!3
|[[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012|UEFA Euro 2012]]: [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012/Grupa A#Polska – Rosja|Polska – Rosja]] <small>(faza grupowa)
|{{dts|12|06|2012}}
|[[TVP1]], [[TVP Sport]], [[TVP HD]]
Linia 840:
|-
!4
|[[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016|UEFA Euro 2016]]: [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016/Grupa C#Niemcy – Polska|Niemcy – Polska]] <small>(faza grupowa)
|{{dts|16|06|2016}}
|[[TVP1]], [[Polsat]], [[Polsat Sport]]
Linia 847:
|-
!5
|[[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012|UEFA Euro 2012]]: [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012/Grupa A#Czechy – Polska|Czechy – Polska]] <small>(faza grupowa)
|{{dts|16|06|2012}}
|[[TVP1]], [[TVP Sport]], [[TVP HD]]
Linia 854:
|-
!6
|[[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012|UEFA Euro 2012]]: [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012/Grupa A#Polska – Grecja|Polska – Grecja]] <small>(faza grupowa)
|{{dts|08|06|2012}}
|[[TVP1]], [[TVP Sport]], [[TVP HD]]
Linia 861:
|-
!7
|[[Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2002|ZIO 2002]]: [[Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2002#Konkurs indywidualny na skoczni K-120 (
|{{dts|13|02|2002}}
|[[TVP1]]
Linia 875:
|-
!9
|[[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016|UEFA Euro 2016]]: [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016/Grupa C#Ukraina – Polska|Ukraina – Polska]] <small>(faza grupowa)
|{{dts|21|06|2016}}
|[[TVP1]], [[Polsat]], [[Polsat Sport]]
|