Wersja z 09:12, 25 cze 2017 edytuj MalarzBOT (dyskusja \| edycje) Boty, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 4 835 009 edycji m MalarzBOT: wstawiam brakujący szablon {{Przypisy}} ← poprzednia edycja		Wersja z 13:34, 29 wrz 2017 edytuj anuluj edycję Wolfgang (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 38 285 edycji m lit. następna edycja →
Linia 2: [[Plik:Gddivpen.gif\|thumb\|Proporzec Dywizji Großdeutschland]] [[Plik:GDInsig.svg\|thumb\|Insygnia Großdeutschland]] '''Dywizja Großdeutschland''' (''Dywizja "Wielkie Niemcy"'') – elitarna jednostka grenadierów pancernych [[Wehrmacht]]u podczas [[II wojna światowa\|II wojny światowej]]. Często mylnie podaje się jej przynależność do [[Waffen-SS]]. W rzeczywistości była to najlepiej uzbrojona dywizja [[Wehrmacht]]u. Miała pierwszeństwo zaopatrzeniowe przed wszystkimi jednostkami armijnymi w [[III Rzesza\|III Rzeszy]]. Została sformowana w [[1942]] roku z [[Dywizja Piechoty Großdeutschland\|Dywizji Piechoty Großdeutschland]]. W grudniu [[1944]] roku z jej części utworzono [[Korpus Pancerny Großdeutschland]]. Służyła na [[front wschodni (II wojna światowa)\|froncie wschodnim]], w składzie kolejno: [[4 Armia Pancerna (niemiecka)\|4 Armii Pancernej]], [[2 Armia Pancerna (niemiecka)\|2 Armii Pancernej]], ponownie [[4 Armia Pancerna (niemiecka)\|4 Armii Pancernej]], [[1 Armia Pancerna (III Rzesza)\|1 Armii Pancernej]], [[6 Armia (niemiecka)\|6 Armii]], [[8 Armia (niemiecka)\|8 Armii]], [[4 Armia (rumuńska)\|4 Armii Rumuńskiej]], [[3 Armia Pancerna (niemiecka)\|3 Armii Pancernej]], [[4 Armia (niemiecka)\|4 Armii]], na końcu w składzie [[Armia Prusy Wschodnie\|Armii Prusy Wschodnie]] (głównie [[Grupa Armii Południe]]). Rozwiązana w [[1945]] roku w pobliżu [[Bałtijsk\|Piławy]], część jednostek ewakuowano z [[Półwysep Helski\|Półwyspu Helskiego]] do [[Szlezwik-Holsztyn]]u. ▼ Często mylnie podaje się jej przynależność do [[Waffen-SS]]. W rzeczywistości była to najlepiej uzbrojona dywizja [[Wehrmacht]]u. Miała pierwszeństwo zaopatrzeniowe przed wszystkimi jednostkami armijnymi w [[III Rzesza\|III Rzeszy]]. ▲Została sformowana w [[1942]] roku z [[Dywizja Piechoty Großdeutschland\|Dywizji Piechoty Großdeutschland]]. W grudniu [[1944]] roku z jej części utworzono [[Korpus Pancerny Großdeutschland]]. Służyła na [[front wschodni (II wojna światowa)\|froncie wschodnim]], w składzie kolejno: [[4 Armia Pancerna (niemiecka)\|4 Armii Pancernej]], [[2 Armia Pancerna (niemiecka)\|2 Armii Pancernej]], ponownie [[4 Armia Pancerna (niemiecka)\|4 Armii Pancernej]], [[1 Armia Pancerna (III Rzesza)\|1 Armii Pancernej]], [[6 Armia (niemiecka)\|6 Armii]], [[8 Armia (niemiecka)\|8 Armii]], [[4 Armia (rumuńska)\|4 Armii Rumuńskiej]], [[3 Armia Pancerna (niemiecka)\|3 Armii Pancernej]], [[4 Armia (niemiecka)\|4 Armii]], na końcu w składzie [[Armia Prusy Wschodnie\|Armii Prusy Wschodnie]] (głównie [[Grupa Armii Południe]]). Rozwiązana w [[1945]] roku w pobliżu [[Bałtijsk\|Piławy]], część jednostek ewakuowano z [[Półwysep Helski\|Półwyspu Helskiego]] do [[Szlezwik-Holsztyn]]u. Znana z licznych zbrodni wojennych na ludności cywilnej i masakr jeńców wojennych. Jeszcze przed powołaniem dywizji, żołnierze pułku Großdeutschland dowodzeni przez [[Gerhard von Schwerin\|ppłk. Gerharda von Schwerina]] w czasie walk we Francji w 1940 r. masowo mordowali tych francuskich jeńców wojennych, którzy mieli czarny kolor skóry (w armii francuskiej służyli żołnierze z Afryki, m.in. z [[Senegal]]u) i białych oficerów dowodzących tymi oddziałami. 10 VI 1940 wymordowali 150 jeńców, a 20 VI kolejnych 100<ref>Cidlinský</ref>. 22 i 23 IV 1941 żołnierze tego pułku brali udział w wymordowaniu 36 cywilnych mieszkańców, w tym co najmniej jednego dziecka, [[~~jugosławia~~Jugosławia\|jugosłowiańskiej]]~~ńskiej~~ wsi [[Pancevo]]<ref>Cidlinský</ref>. W trakcie wojny w [[ZSRR]] żołnierze dywizji brali udział pacyfikacjach setek wsi i mordowaniu części ich cywilnych mieszkańców, w tym dzieci od 11 roku życia<ref>Cidlinský</ref>. Dywizja brała także udział w przymusowych wysiedlaniach ludności cywilnej i rabowaniu lub niszczeniu ich dobytku, a także zorganizowała wysłanie kilkudziesięciu tysięcy cywili na przymusowe roboty<ref>Cidlinský</ref>. == Dowódcy == * do 303.04.1943 : General Leutnant [[Walter Hörnlein]] * 19.05.1943 - 30.06.[[1943]] : General der Panzertruppen [[Hermann Balck]] * 30.06.1943 - 01.02.[[1944]] : General der Infanterie [[Walter Hörnlein]] * 01.02.1944 - 01.09.1944 : General der Panzertruppen [[Hasso-Eccard von Manteuffel\|Hasso von Manteuffel]] * 01.09.1944 - 01.02.[[1945]] : Generalmajor [[Karl Lorenz]] * 01.02.1945 - 08.05.1945 : Generalmajor [[Hellmuth Mäder]] Linia 31 ⟶ 30: == Bibliografia == * Karel Cidlinský, 2017: Krew na rękach. Bitwy & wojska, nr 7: 12-13. == Linki zewnętrzne ==

Dywizja Großdeutschland: Różnice pomiędzy wersjami