Żegota Pauli: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+ kategoria ludzie urodzeni w nowym sączu
Anbrku (dyskusja | edycje)
Dodanie wzmianki o historii zbiorów Żegoty Paulego
Linia 2:
'''Żegota Pauli''', właśc. (do 1831 r.) '''Ignacy Pauli''' (ur. [[1 lipca]] [[1814]] w [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]], zm. [[20 października]] [[1895]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski [[Historia|historyk]] i [[archeologia|archeolog]], [[bibliotekarz]] i [[bibliografia|bibliograf]], badacz polskiej i słowiańskiej [[Kultura ludowa|kultury ludowej]], jeden z pierwszych polskich [[etnografia|etnografów]] i [[Krajoznawstwo|krajoznawców]].
 
Od najwcześniejszych lat interesował się wszystkimi tymi dziedzinami wiedzy, które łącznie mieścimy dziś w haśle "[[krajoznawstwo]]". Jeszcze jako uczeń nowosądeckiego gimnazjum odbył swą pierwszą podróż po [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] (m. in. w [[Pieniny]]), której opis ogłosił później pt. ''Wyimki z podróży po Galicyi w r. 1831''. Zawarł w nim m.in. szereg danych historycznych, opisy strojów i zwyczajów górali pienińskich oraz podania ludowe (w tym o [[Święta Kinga|św. Kindze]]). Ważny wpływ na jego późniejsze zainteresowania posiadał sądecki wikary i katecheta ks. [[Michał Głowacki]] "Świętopełk", później jeden z organizatorów [[Powstanie chochołowskie|„poruseństwa” chochołowskiego]]. W latach 1835/36 był więziony za kontakty z patriotyczną spiskową organizacją młodzieży lwowskiej. W latach 1840–42 podróżował po [[Beskidy|Beskidach]], docierając do [[Żywiec|Żywca]]. Od 1843 r. brał czynny udział w życiu literackim i politycznym [[Lwów|Lwowa]]. W 1854 r. odbył większą podróż w [[Tatry]] i na [[Spisz]]. Pracował jako bibliotekarz i konserwator archiwum [[Potoccy|Potockich]] w Krakowie, a następnie (od 1872 r.) w [[Biblioteka Jagiellońska|Bibliotece Jagiellońskiej]]. Poza wydanymi pozycjami pozostawił liczne materiały rękopiśmienne, m.in. tekę materiałów dotyczących Tatr i [[Podhale|Podhala]], (przechowywane obecnie w [[Biblioteka Jagiellońska|Bibliotece Jagiellońskiej]]). Pauli przekazał przed śmiercią także część swoich zbiorów bibliotecznych jak: rękopisy, druki i ryciny swojemu przyjacielowi [[Władysław Ignacy Wisłocki|Władysławowi Ignacemu Wisłockiemu]], który opracował ich bibliografię i także włączył w zbiór [[Biblioteka Jagiellońska|Biblioteki Jagiellońskiej]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Ułaszyn| imię = Henryk| autor link = | tytuł = Dr. Władysław Wisłocki. Notka biograficzno-bibliograficzna| czasopismo = Przegląd Bibliograficzny| wolumin = 6| wydanie = | strony = 94 | data = 1901| miejsce = Kraków| issn =}}</ref>.
 
W 1896 r. Pauli został uczczony w Krakowie tablicą pamiątkową na murze klasztoru [[Bonifratrzy|bonifratrów]] przy ul. Krakowskiej 48, gdzie przez szereg lat mieszkał i gdzie zmarł, głoszącą: "W tych celkach Braci Miłosierdzia przemieszkał ostatnich 25 lat życia swego Żegota Pauli, nestor archeologów i etnografów polskich; historiograf Uniwersytetu Jagiellońskiego"<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Krawczuk| imię = Aleksander| autor link = Aleksander Krawczuk| tytuł = Opowieści o zmarłych. Cmentarz Rakowicki część 3 i 4| wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza w Krakowie| miejsce = Kraków| rok = 1988| strony = 129| isbn = 83-03-02300-4}}</ref>. Pochowany został na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]] w Krakowie, w kwaterze Kr<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Grodziska-Ożóg| imię = Karolina| autor link = Karolina Grodziska| tytuł = Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939)| wydanie = II| wydawca = Wydawnictwo Literackie| miejsce = Kraków| rok = 1987| strony = 131| isbn = 83-08-01428-3}}</ref>. Upamiętnia go również epitafium w [[Kościół św. Anny w Krakowie|kościele św. Anny w Krakowie]].