Ludwig van Beethoven: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 94.127.110.30) i przywrócono wersję 50819165 autorstwa Jaceksoci68
Linia 55:
Dokładna data urodzin Beethovena nie jest pewna. W źródłach spotyka się trzy wersje: 15, 16 i 17 grudnia 1770 r. Sam kompozytor uważał, że urodził się 15 grudnia<ref name="Orga23">{{cytuj książkę | imię = Ates | nazwisko = Orga | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 2001 | isbn = 83-224-0806-4 | seria = Ilustrowane biografie wielkich kompozytorów | strony = 23}}</ref>; wiadomo jednak, że [[chrzest|ochrzczono]] go 17 grudnia, a wedle zwyczaju panującego w ówczesnym niemieckim kościele katolickim dzieci należało chrzcić nie później niż po 24 godzinach od narodzenia<ref name="Orga23" />, co wskazywałoby raczej na datę 16 lub 17 grudnia. Obecnie za najbardziej prawdopodobne przyjmuje się, że Beethoven urodził się 16 grudnia 1770 r.
 
=== Dzieciństwo i dojżewaniecłowczesna młodość ===
[[Plik:Christian Gottlob Neefe's Portrait.jpg|thumb|152px|Christian Gottlob Neefe]]
Muzyczne zdolności Ludwiga ujawniły się bardzo wcześnie, w wieku ok. 4 lat<ref name="Orga33">{{cytuj książkę | imię = Ates | nazwisko = Orga | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 2001 | isbn = 83-224-0806-4 | seria = Ilustrowane biografie wielkich kompozytorów | strony = 33}}</ref>, toteż ojciec zapragnął uczynić z niego cudowne dziecko<ref name="Łobaczewska17-18">{{cytuj książkę | imię = Stefania | nazwisko = Łobaczewska | autor link = Stefania Łobaczewska | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 1984 | wydanie = IV | isbn = 83-224-0282-1 | seria = Monografie popularne | strony = 17-18}}</ref>, podobne młodemu [[Wolfgang Amadeus Mozart|W.A. Mozartowi]]; nie miał jednak wystarczająco dużo wiedzy, talentu ani cierpliwości, by zrealizować to zamierzenie, a i geniusz jego syna rozwijał się wolniej niż u Mozarta<ref name="Łobaczewska17-18" />. Ponadto Johann nadużywał alkoholu<ref name="Orga40">{{cytuj książkę | imię = Ates | nazwisko = Orga | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 2001 | isbn = 83-224-0806-4 | seria = Ilustrowane biografie wielkich kompozytorów | strony = 40}}</ref> i nierzadko zachowywał się agresywnie w stosunku do żony i dzieci (w&nbsp;późniejszych latach Beethoven nigdy o nim nie wspominał, podczas gdy matkę darzył ogromną miłością, a jej portret zawsze stał na jego biurku). I choć to pod kierunkiem ojca chłopiec rozpoczął karierę pianisty w wieku 7 lat (pierwszy koncert dał w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]]<ref name="Orga34">{{cytuj książkę | imię = Ates | nazwisko = Orga | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 2001 | isbn = 83-224-0806-4 | seria = Ilustrowane biografie wielkich kompozytorów | strony = 34}}</ref>), to już niebawem Johann począł wynajmować synowi lepszych nauczycieli<ref name="Orga34" />. Najważniejszym z nich był kompozytor i organista [[Christian Gottlob Neefe]]<ref name="EMuz87">{{cytuj książkę | inni = Andrzej Chodkowski (red.)| ref = EMuz | tytuł = Encyklopedia muzyki | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce = Warszawa | rok = 1995 | isbn = 83-01-11390-1 | strony = 87}}</ref>, który zaznajomił młodego Beethovena z muzyką [[Johann Sebastian Bach|Johanna Sebastiana Bacha]] i rozkochał w niej<ref name="Łobaczewska22">{{cytuj książkę | imię = Stefania | nazwisko = Łobaczewska | autor link = Stefania Łobaczewska | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 1984 | wydanie = IV | isbn = 83-224-0282-1 | seria = Monografie popularne | strony = 22}}</ref> (Bachowski cykl [[Preludium (muzyka)|preludiów]] i [[fuga (muzyka)|fug]] ''„[[Das Wohltemperierte Klavier]]”'' Beethoven znał na pamięć). Już w 1784 młody muzyk począł zastępować Neefego na odpowiedzialnym stanowisku dworskiego organisty<ref name="Łobaczewska25">{{cytuj książkę | imię = Stefania | nazwisko = Łobaczewska | autor link = Stefania Łobaczewska | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 1984 | wydanie = IV | isbn = 83-224-0282-1 | seria = Monografie popularne | strony = 25}}</ref>. Pojawiły się też pierwsze wydane kompozycje (m.in. ''Wariacje nt. marsza Dresslera'' i trzy sonaty zadedykowane [[elektor]]owi Maksymilianowi Fryderykowi), które nie zdradzały jednak rozmiaru późniejszego talentu kompozytora<ref name="Łobaczewska23">{{cytuj książkę | imię = Stefania | nazwisko = Łobaczewska | autor link = Stefania Łobaczewska | tytuł = Beethoven | wydawca = [[Polskie Wydawnictwo Muzyczne]] | miejsce = Kraków | rok = 1984 | wydanie = IV | isbn = 83-224-0282-1 | seria = Monografie popularne | strony = 23}}</ref>.