Ol Doinyo Lengai: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Thraen (dyskusja | edycje)
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 81.190.67.109) i przywrócono wersję 43174326 autorstwa Beno
Dotychczasowy materiał był kopią pochodzącą ze strony biura podróży - zupełnie nie odpowiadającą encyklopedycznym opisom
Linia 19:
|commons = Ol Doinyo Lengai
}}
'''Ol Doinyo Lengai''' – czynny [[wulkan]] w [[Tanzania|Tanzanii]] klasyfikowany jako [[stratowulkan]]. W języku [[Masajowie|masajskim]] nazwa ta oznacza ''Górę Boga''. Masajowie z [[Kenia|Kenii]] i [[Tanzania|Tanzanii]] wierzą, że w kraterze grzmi ich bóg [[Ngai]] co czyni górę świętą. Wznosi się na wysokość 2960 m n.p.m. Jego dość poważna [[Erupcja wulkanu|erupcja]] nastąpiła [[9 sierpnia]] [[1966]]. Ostatnie erupcje miały miejsce: 19 października 2007 i 15 lutego 2008.
 
[[Plik:Lava lengai.jpg|thumb|left|300px|''[[Lawa]] karbonatytowa [[wulkan]]u Ol Doinyo Lengai'']]
Ol Doinyo Lengai to jedyny, a w zasadzie ostatni czynny [[wulkan]] [[Karbonatyty|karbonatytowy]] na Ziemi. Lawa wyrzucana przez Ol Doinyo Lengai jest karbonatytem – to [[skały magmowe]], najczęściej [[Skały głębinowe|głębinowe]] ([[Skały hipabysalne|hipabysalne]], lub [[Skały subwulkaniczne|subwulkaniczne]]), rzadziej [[Skały wylewne|wylewne]] i [[Skały ultrazasadowe|ultrazasadowe]]. Nazwa pochodzi od składu mineralnego, który jest w ponad 50% reprezentowany przez [[węglany]]. Jeśli są zbudowane z [[Kalcyt|kalcytu]] i [[Dolomit (skała)|dolomitu]], to uzyskują nazwy w zależności od stosunku objętościowego obydwu składników. Lawa Ol Doinyo Lengai jest bogata w rzadkie węglany sodu i potasu, nyerereit i [[:en:Gregoryite|gregoryit]]. Z powodu tego niezwykłego składu, lawa wybucha w stosunkowo niskich temperaturach około 510 ° C (950 ° F). Temperatura ta jest tak niska, że stopiona lawa wydaje się czarna w słońcu, a nie ma czerwonego blasku wspólnego dla większości law. Jedynie nocą dla obserwatorów lawa staje się czerwona. Jest także dużo bardziej płynna niż lawa krzemianowa, często mniej lepka niż woda. Ta cienka, srebrzysta lawa może płynąć szybciej, niż człowiek może biegać. Po zastygnięciu powstała skorupa jest niestabilna i podatna na gwałtowne wietrzenie, szybko zmieniając kolor z czarnego na szary. Powstały wulkaniczny krajobraz różni się od każdego innego na świecie i sprawia wrażenie nieziemskości - obecności na innej planecie.
Ol Doinyo Lengai to jedyny czynny [[wulkan]] [[Karbonatyty|karbonatytowy]] na Ziemi. Wypływająca z niego [[lawa]] ma barwę białą bądź żółtawą. Lawa ta osiąga temperaturę od 500 do 600 stopni. Nocą lawa staje się czerwona. W [[1988]] [[Maurice Krafft]] i [[Katia Krafft]] – para francuskich wulkanologów sfilmowała wypływ tej lawy w czasie niewielkiego wybuchu.
Jeszcze 20 lat temu teren wokół wulkanu był dostępny z eskortą uzbrojonych strażników. Obecnie wulkan jest zdobywany przez kilkanaście osób dziennie. Największą atrakcją wyprawy jest fakt że można „wejść” do krateru, który jest zastygły i w miarę bezpieczny – o ile w ogóle możemy mówić o bezpieczeństwie, przebywając na czynnym wulkanie. Wejście na szczyt odbywa się w towarzystwie lokalnych przewodników. Lengai to święte miejsce dla plemion masajskich. Obowiązkiem każdego Masaja jest wejście na szczyt góry. Wokół góry znajdują się szerokie na 100-200 metrów potoki zastygłej lawy. Z samego szczytu przy dobrej pogodzie można dostrzec Kilimandżaro i inny wygasły wulkan Meru.
 
Wulkan był świadkiem początków ludzkości. Znajduje się na brzegu najważniejszych na świecie miejsc paleoantropologicznych - [[Wąwóz Olduvai|Wąwozu Olduvai]], zbioru śladów hominidów sprzed 3,6 miliona lat w miejscu zwanym Laetoli oraz "dance hall" starożytnych śladów Homo Sapiens na stronie o nazwie Engare Sero.
W języku [[Masajowie|masajskim]] nazwa ta oznacza ''Górę Boga''. Masajowie z [[Kenia|Kenii]] i [[Tanzania|Tanzanii]] wierzą, że w kraterze grzmi ich bóg [[Ngai]].
 
Zazwyczaj aktywność wulkanu ogranicza się do jego szczytu. Ale od czasu do czasu Góra Boga może ożywić się dramatycznie. 4 września 2007 r. wulkan wydmuchał widoczny z kosmosu pióropusz popiołu rozciągający się co najmniej na 11 mil w górę. Lawa biegnąca północnymi i zachodnimi zboczami Ol Doinyo Lengai objęła znaczny obszar wokół góry.
[[Kategoria:Wulkany w Tanzanii]]
[[Kategoria:Stratowulkany]]