Atsutane Hirata: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne, lit.
Linia 2:
{{nihongo|'''Atsutane Hirata'''|平田 篤胤|Hirata Atsutane|ur. 1776, zm. 1843}}, pseudonim Ibukinoya (気吹舎) – [[Japonia|japoński]] filozof, twórca ruchu „odrodzonego [[shintō]]” (''fukko shintō''){{r|frederic}}
 
Pochodził z [[Akita (miasto)|Akity]], z ubogiej rodziny [[samuraj]]skiej{{r|historical}}. Naprawdę nazywał się Masayoshi Ōwada (大和田 胤行, Ōwada Masayoshi){{r|frederic}}. W młodości studiował myśl [[konfucjanizm|konfucjańską]] w szkole [[Ansai Yamazaki|Ansaia Yamazakiego]], później zwrócił się ku [[taoizm]]owi{{r|frederic|historical}}. W wieku 20 lat osiadł w [[Edo (miasto)|Edo]], gdzie został adoptowany przez samuraja z [[Matsuyama|Matsuyamy]], Atsuyasu Hiratę{{r|historical}}. W 1801 roku, po zapoznaniu się z myślą [[Norinaga Motoori|Norinagi Motooriego]], został wyznawcą nacjonalistycznej„narodowej szkołyszkoły” ''kokugaku''{{r|historical}}. Szkoła ta odwoływała się do tradycji japońskich tekstów starożytnych, inaczej niż konkurencyjne szkoły, skupiające się przede wszystkim na dziełach chińskich{{r|gordon}}.
 
Pozostawił po sobie ponad 100 pism, m.in.: ''Kamoshō'' (1803), ''Kodō taii'' (1811), ''Koshichō'' (1811), ''Tama no mihashira'' (1812), ''Tamadasuki'' (1824), ''Koshiden'' (1825){{r|frederic}}. W oparciu o tekstteksty kronik ''[[Kojiki]]'' i ''[[Nihon-shoki|Nihongi]]'' próbował wypracować popularną formę shintō{{r|tubielewicz}} i stworzyć spójną teologię tej religii{{r|hane}}. Nawoływał do odrodzenia ducha narodowego i krytykował [[buddyzm]], konfucjanizm oraz myśl zachodnią{{r|historical}}, chociaż z drugiej strony w jego myśli znaleźć można elementy synkretyzmu: włączył buddyjskie bóstwa do panteonu shintō, tradycyjną moralność shintoistyczną utożsamiał z cnotami konfucjańskimi{{r|tubielewicz}}, czerpał również z osiągnięć nauki europejskiej{{r|frederic|historical}}.
 
Ideologia Hiraty przepełniona jest przekonaniem o wyższości Japończyków nad innymi narodami i odrzucaniemodrzucaniu obcych wpływów kulturowych{{r|frederic}}. Japonia, według Hiraty, była krajem bogów, górującym nad innymi{{r|gordon}}. Nawet najskromniejszy z Japończyków jest lepszy od innych ludzi. Choć doceniał wiedzę Holendrów, przyrównywał ich do psów, a Chińczyków uważał za nieczystych – nie był jednak fanatycznie antycudzoziemski. Uważał, że przyjęcie pewnych wątków myśli zagranicznej może być pożyteczne, choć sympatyzował z izolacjonistyczną polityką [[siogunat]]u. Sam zresztą zetknął się z myślą zachodnią i czasem do niej nawiązywał, cytując [[Nowy Testament]], czy przyrównując bóstwa [[Izanami i Izanagi]] do [[Adam i Ewa (postacie biblijne)|Adama i Ewy]]. Innymi zapożyczeniami mogła być koncepcja jednego boga-stworzyciela ([[Takamimusubi]]) i życia w raju po śmierci{{r|hane}}.
 
Jego postawa wobec buddyzmu byłbyła jednoznacznie wroga. Uważał, że należy pozbyć się wszystkiego, co „zalatuje buddyzmem”, by przywrócić prawdziwego ducha [[Yamato-damashii|Yamato]]. Uważał, że buddyzm jest wrogi bogom; że błędnie odrzuca świat doczesny; że niepotrzebnie poszukuje [[Oświecenie (religie Wschodu)|oświecenia]], traktując je jako nadzwyczaj trudne, podczas gdy w rzeczywistości człowiek jest z natury oświecony i rozumie wszystko, co mu się jasno wyjaśni. Ta wrogość wobec buddyzmu miała poważne skutki w późniejszych czasach, gdy po restauracji Meiji wybuchały antybuddyjskie zamieszki{{r|hane}}.
 
W odróżnieniu od swego nauczyciela, Norinagi, który dążył do odtworzenia autentycznej kultury japońskiej, Hirata tworzył ideologię zwróconą przede wszystkim ku polityce. Hirata i inni uczniowie Norinagi o podobnym nastawieniu postulowali lojalność wobec „Japonii”, a nie wobec lokalnej domeny ([[Han (Japonia)|han]]) i jej władcy ([[daimyō]]), która dominowała w okresie Edo. Był także aktywnym krytykiem systemu [[siogunat|bakufu]]{{r|frederic|historical}}, uważając, że problemy jakie kraj przeżywa dowodzą, że siogunat nie wypełnia właściwie swoich obowiązków wobec cesarza i ludu{{r|gordon}}. Opowiadał się za przywróceniem władzy cesarzowi i w 1841 roku został z tego powodu zesłany do rodzinnej Akity i umieszczony w [[areszt domowy|areszcie domowym]], gdzie zmarł{{r|frederic|historical}}. W chwili śmierci miał 3745 zarejestrowanych uczniów{{r|gordon}}. Uczniowie Hiraty nie obalili siogunatu, stworzyli jednak sprzyjający zmianie klimat intelektualny{{r|gordon}}, a filozofia ich nauczyciela wywarła duży wpływ na nacjonalistyczne nastroje w okresie [[restauracja Meiji|restauracji Meiji]]{{r|historical}}.