Rezerwat przyrody Dobročský prales: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
infoboks, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Rezerwat przyrody infobox
|nazwa_rezerwatu = Rezerwat przyrody Dobročský prales<br />Národná prírodná rezervácia Dobročský prales
|zdjęcie =
|opis_zdjęcia =
|rodzaj_rezerwatu =
|typ =
|podtyp =
|charakter_rezerwatu =
|państwo = kraj bańskobystrzycki
|mezoregion = [[Rudawy Weporskie]]
|data = 1913
|akt prawny =
|powierzchnia = 103,85
|link =
|galeria_commons =
|współrzędne = 48°40′59″N 19°40′44″E
|wariant mapy = fizyczna
|opis miejsca = Dobročský prales
}}
'''Rezerwat przyrody Dobročský prales''' (Dobroczski las pierwotny; [[Język słowacki|słow.]] ''národná prírodná rezervácia Dobročský prales'') – [[rezerwat przyrody]] w centralnej części [[Rudawy Weporskie|Rudaw Weporskich]] na [[Słowacja|Słowacji]].
 
Linia 5 ⟶ 24:
 
== Historia ==
Na fragmenty pierwotnych lasów w tym rejonie zwrócił już uwagę w I połowie XIX w. jeden z pionierów słowackiego leśnictwa, [[Jozef Dekret-Matejovie]], pochodzący z osady Dobroč. Rezerwat Dobročský prales jest jednym z najstarszych rezerwatów przyrody na Słowacji. Powstał w [[1913]] r., w okresie, gdy na [[Horehronie|Horehroniu]] zniknęły już prawie pierwotne lasy karpackie, wytrzebione na potrzeby górnictwa, hutnictwa i przemysłu szklarskiego. Po nowelizacjach w [[1972]] i [[1993]] r. ma obecnie powierzchnię 103,85 ha. Ochronne pasmo wokół rezerwatu ma powierzchnię 100,44 ha. Do [[1996]] r. przez teren rezerwatu prowadziła przyrodnicza [[ścieżka dydaktyczna]], od tego czasu jednak wstęp na teren rezerwatu jest dozwolony jedynie w celach naukowych i z przewodnikiem z leśnictwa w Čiernym Balogu.
 
== Przedmiot ochrony ==
Przedmiotem ochrony jest ostatni tak dobrze zachowany fragment pierwotnych lasów karpackich [[Regiel dolny|regla dolnego]], w których gatunkiem dominującym jest [[jodła pospolita]]. Na podłożu budowanym ze skał krystalicznych, oprócz jodły występują tu [[Buk zwyczajny|buk pospolity]], [[świerk pospolity]], [[Klon jawor|jawor]], [[jesion wyniosły]] i [[wiąz górski]] (brzost). Zwłaszcza jodły osiągają tu znaczne rozmiary. W [[1964]] r. wichura złamała słynną 450-letnią [[Dobroczska Jodła|Dobroczską Jodłę]], która należała wówczas do najpotężniejszych drzew w Europie. Najwyższym drzewem w rezerwacie była inna jodła o wysokości 58 m, która uschła w [[1984]] r. Świerk osiąga tu średnicę w [[pierśnica|pierśnicy]] 135 cm i wysokość 54 m, dożywa do 350 lat. Buk osiąga w pierśnicy 118 cm i wysokość 45 m, jawor w pierśnicy 135 cm, brzost 95 cm, a jesion 65 cm. Wiele spośród największych jodeł dziś umiera, jednak dalej rośnie tu ok. 170 pomnikowych drzew.
 
W runie rosną tu [[szczawik zajęczy]], [[przytulia wonna]], [[szczyr trwały]], [[żywiec dziewięciolistny]], [[szałwia lepka]], [[niecierpek pospolity]], liczne [[paprocie]] i in. Rezerwat charakteryzuje się bogatą [[Malakofauna|malakofauną]] z [[endemit]]em karpackim ''[[Argna bielzi]]''.
 
Znaczenie naukowe rezerwatu polega na możności obserwowania całego cyklu rozwojowego mieszanego lasu dolnoreglowego w jego pierwotnej strukturze gatunkowej i wiekowej, od pojawienia się młodych siewek aż do naturalnej śmierci i rozpadu najstarszych osobników.