Hotchkiss H-35: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
uzup. i ulepszenia |
||
Linia 39:
|commons =
}}
'''Hotchkiss H-35/H-39''' – [[Francja|francuskie]] [[czołg lekki|czołgi lekkie]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] produkowane przez firmę [[Hotchkiss]]. Oficjalnie oznaczone jako ''Char léger modèle 1935 H'' (czołg lekki model 1935H) i ''modèle 1935 H modifié 1939'' (model 1935 H modyfikacja 1939), znane są powszechnie jako H-35 i H-39<ref name=magnuski>Janusz Magnuski: ''Wozy bojowe Polskich Sił Zbrojnych 1940-1946''. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1998. {{ISBN|83-867-7639-0}}, s.22-23</ref>; spotykane
== Historia konstrukcji ==
Linia 46:
Czołg Hotchkiss początkowo został odrzucony przez piechotę, która wybrała czołg R-35, lecz dzięki większej prędkości czołg ten zyskał uznanie kawalerii, która 6 listopada 1935 zamówiła 200 sztuk. W 1937 roku zamówiono dalsze 92 sztuki i 108 dla piechoty. Oficjalnym oznaczeniem czołgu było ''Char léger modèle 1935 H'' (czołg lekki model 1935H), lecz powszechnie znany był pod skrótem H-35.
Rozwinięciem czołgu H-35 był ''Char léger modèle 1935 H modifié 1939'' (model 1935 H modyfikacja 1939), nieoficjalnie oznaczany H-39, wyposażony w mocniejszy silnik o mocy 120 KM, który pozwalał na rozwijanie większej prędkości. Odróżniał się on wizualnie podwyższonym przedziałem silnikowym w tylnej części kadłuba. Czołg ten przyjęto na uzbrojenie pod koniec 1938, a dostawy rozpoczęto od marca 1939 roku. Warto dodać, że jego oznaczeniem fabrycznym było ''Hotchkiss modèle 38 série D'', stąd spotykane jest też w literaturze nieoficjalne oznaczenie H-38 dla odróżnienia od modelu z ulepszonym uzbrojeniem.
W 1940 roku rozpoczęto dostarczać ulepszony model H-39, w którym zmieniono uzbrojenie główne na armatę
== Użycie ==
W momencie agresji Niemiec na Francję w uzbrojeniu armii francuskiej znajdowało się 821 czołgów H-35 i H-39. Piechota na 1 kwietnia 1940 posiadała 98 czołgów H-35 i 271 H-39<ref name=gbm74/>, a kawaleria na 10 maja 1940 posiadała 276 czołgów H-35 i 252 H-39<ref name=gbm75>Francois Vauvillier: ''Notre cavalerie mecanique a son apogee le 10 maj 1940'', w: "Histoire de Guerre Blindes & Materiel" nr 75, 2007, s.47</ref>. Czołgi te używane były w piechocie przez 8 batalionów czołgów (BCC): H-35 przez 13 i 38 BCC, a H-39 przez 25 i 26 BCC z 1. Dywizji Pancernej (1. DCr), 14 i 27 BCC z 2. DCr oraz 42 i 45 BCC z 3. DCr<ref name=gbm74/>. Kilka pojazdów H-39 w składzie 342 samodzielnej kompanii czołgów (342 CACC), wydzielonej z 42 BCC, wzięło udział w walkach o [[Narwik]] w Norwegii. W kawalerii czołgów tych używały różne pododdziały. 16 czołgów H-35 i 16 H-39 w momencie wybuchu wojny znajdowało się w koloniach francuskich w Afryce Północnej - w 1. Pułku Szaserów Afrykańskich (1. RCA) w Maroku<ref name=gbm75/> i zostały przejęte później przez [[Wolni Francuzi|Wolnych Francuzów]] gen. de Gaulle'a.<br /><br />
Armia niemiecka po klęsce Francji zdobyła ok. 600 czołgów H-35
{{Przypisy}}
Linia 61:
*Jean-Gabriel Jeudy, ''Chars de France'', E.T.A.I., 1997.
*Pascal Danjou, ''Hotchkiss H35 / H39'', Editions du Barbotin, Ballainvilliers, 2006
* Janusz Magnuski, ''Wozy bojowe Polskich Sił Zbrojnych 1940-1946'' Wydawnictwo Lampart, Warszawa 1998
*{{cytuj pismo |nazwisko = Żygulski |imię = Eugeniusz |tytuł = Czołgi francuskie w służbie Wehrmachtu |czasopismo = Poligon |wolumin = |oznaczenie = 3(32)/2012 |strony = |miesiąc= maj-czerwiec |rok=2012 |wydawca = Magnum-X |miejsce = Warszawa |issn = 1895-3344 |odn=tak}}
== Linki zewnętrzne ==
| |||