Ziemiaństwo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
dodanie informacji i przypisu, uzupełnienie bibliografii o pozycję z przypisu
Linia 11:
Cechą szczególną tej warstwy jest dziedziczna przynależność oraz oparcie na własności ziemskiej, czyli posiadaniu i użytkowaniu ziemi (w [[epitafium|epitafiach]] spotyka się określenie "obywatel ziemski" mające świadczyć o [[szlachta|szlachectwie]] zmarłego). Ziemiaństwo wchodziło w skład [[System stanowy|systemu stanowego]] charakterystycznego dla społeczeństw [[feudalizm|feudalnych]].
 
Kres istnienia ziemiaństwa jako warstwy społecznej w Polsce położyła [[II wojna światowa]] i jej następstwa w postaci: przesiedleń, zmiany systemu polityczno-gospodarczego, utraty przez Polskę [[Kresy Wschodnie|Kresów Wschodnich]] oraz [[Reforma rolna w Polsce (1944)|reforma rolna]], w której ziemianie polscy stracili prawie wszystkie [[Majątek ziemski|majątki ziemskie]] o powierzchni przekraczającej 50 hektarów, otrzymując w zamian dożywotnie zaopatrzenie w wysokości pensji urzędniczej VI grupy. Ziemianie zasłużeni w walce z okupantem niemieckim otrzymywali wyższe zaopatrzenie<ref>Norbert Kołomejczyk, Bronisław Syzdek. ''Polska w latach 1944-1949''. Warszawa 1971, s.48.</ref>. Ci ziemianie, którzy po [[1945 w polityce|1945]] r. nie emigrowali, a zdecydowali się na pozostanie w [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polsce]], jako wrogowie [[Socjalizm w Polsce|ustroju socjalistycznego]] byli represjonowani i inwigilowani przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|aparat bezpieczeństwa]]<ref>{{Cytuj |autor = Jarosław Durka |redaktor = Jarosław Durka |tytuł = Aparat bezpieczeństwa wobec ziemian wielkopolskich do 1957 roku |czasopismo = Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk |data = 2015 |issn = 1426-6547 |wolumin = Nr 15: Ziemiaństwo kaliskie, wielkopolskie i polskie w XIX i XX wieku |miejsce = Kalisz |wydawca = Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk |s = 204-226 |url = https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.ID-ddb57b47-7af3-4a83-8f91-0fd9593f4606}}</ref>.
 
Od 1989 roku ziemiaństwo polskie prowadzi aktywną walkę o poszanowanie prawa własności i zwrot majątków ziemskich lub (gdy jest to niemożliwe) uzyskanie odszkodowania. Na szczególną uwagę zasługuje próba podważenia [[dekret]]u [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|PKWN]] z dn. 6 września 1944 jako aktu prawnie nieobowiązującego nawet w ówczesnym systemie legislacji<ref>[http://www.ptzkrakow.republika.pl/dekret_rolny.html PTZ w Krakowie, Dekret Rolny a prawo]</ref>.
Linia 36:
* W. Roszkowski, "Gospodarcza rola większej prywatnej własności w Polsce 1918-1939", Warszawa 1986
* T. Piekarski, "Ziemiaństwo Mazowsza Płockiego w latach 1918-1939", Poznań 2013
* J. Durka, "Aparat bezpieczeństwa wobec ziemian wielkopolskich do 1957 roku", [https://www.academia.edu/27286061/Zeszyty_Kaliskiego_Towarzystwa_Przyjaci%C3%B3%C5%82_Nauk_Nr_15_Ziemia%C5%84stwo_kaliskie_wielkopolskie_i_polskie_w_XIX_i_XX_wieku „Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” 2015, nr 15: Ziemiaństwo kaliskie, wielkopolskie i polskie w XIX i XX wieku], red. J. Durka, Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, s. 204-226, ISSN 1426-6547
 
== Linki zewnętrzne ==