Hotchkiss H-35: Różnice pomiędzy wersjami

Armia niemiecka po klęsce Francji zdobyła ok. 600 czołgów H-35/39 i po wyremontowaniu i niewielkich modyfikacjach zostały przyjęte do uzbrojenia jako PzKpfw. 35H 734(f) (wozy pierwszego modelu) i PzKpfw. 38H 735(f) (czołgi z nowym silnikiem, niezależnie od uzbrojenia){{odn|Żygulski|2012|s=6}}. W praktyce posługiwano się oznaczeniami skróconymi w rodzaju H38 lub H38(f){{odn|Żygulski|2012|s=6}}. Na zmodyfikowanych pojazdach stosowano niemieckie wieżyczki dowódcy z włazem dwudzielnym zamiast oryginalnej kopułki obserwacyjnej{{odn|Żygulski|2012|s=6}}. Część pojazdów zostało przebudowane na działa samobieżne z [[haubica]]mi 105 mm oraz armatami ppanc. 75 mm, 11 pojazdów uzbrojono w wyrzutnie pocisków rakietowych 280 lub 320 mm. Czołgi Hotchkiss na ogół nie służyły jednak bojowo w regularnych oddziałach pancernych walczących na froncie, z uwagi na ich małą przydatność, natomiast używano ich przede wszystkim do celów szkolnych, okupacyjnych (m.in. w Norwegii i na Krecie) i przeciwpartyzanckich (na Bałkanach){{odn|Żygulski|2012|s=7-8}}. Wyjątkowo, czołgów tych używał 211. Batalion Pancerny walczący od 1941 roku na froncie wschodnim w Finlandii{{odn|Żygulski|2012|s=9}}. Pewna liczba została przydzielona do kompanii pancernej [[7 Ochotnicza Dywizja Górska SS Prinz Eugen|7 Ochotniczej Dywizji Górskiej Waffen SS "Prinz Eugen"]] oraz kilku innych pododdziałów Wehrmachtu, jak również jednostek policyjnych, walczących głównie z partyzantami [[Josip Broz Tito|Tito]] w Jugosławii{{odn|Żygulski|2012|s=10-11}}. Przez to, H38 stał się najliczniej wykorzystywanym przez Niemców czołgiem francuskim, w liczbie ok. 400 sztuk{{odn|Żygulski|2012|s=10-11}}. Dopiero po lądowaniu aliantów w Normandii w 1944 roku, w walkach zostały użyte czołgi odtwarzanej we Francji [[21 Dywizja Pancerna (III Rzesza)|21. Dywizji Pancernej]] i 206. Batalionu Pancernego{{odn|Żygulski|2012|s=17-18}}.<br /> Po lądowaniu w Normandii, 30 zdobytych z powrotem czołgów PzKpfw 38H zostało wcielonych do armii francuskiej i były używane jeszcze w 1945 r. Uzyskane od Wolnych Francuzów egzemplarze H-39 użyli w trakcie walk w 1946 r. Żydzi.

 

{{Przypisy}}