|
'''Buty wspinaczkowe''' – specjalny rodzaj [[buty|butów]] stosowany we [[wspinaczka|wspinaczce]] skalnej/sportowej.
Buty wspinaczkowe poprzez swój kształt wymuszają odpowiednie ułożenie [[stopa człowieka|stopy]], która umożliwia wykorzystanie małych elementów rzeźby skalnej -– takich jak: stopnie, krawędzie, dziurki itd.
Buty zasadniczo można podzielić na kilka grup:
* '''ekstremalnie asymetryczne''' -– najbardziej profilowane do środka stopy, tzn. linia pięta-paluch jest mocno wygiętym łukiem. Zazwyczaj posiadają też zakrzywiony w dół czubek, który znacząco ułatwia stawianie stopy stopniach w dużym przewieszeniu. Muszą mieć mocną i odpowiednio ukształtowaną piętkę do haczenia. Super precyzyjne, raczej wyczynowe i nie na każdą drogę (''Nepa Spider, La Sportiva Testarossa, Evolv Predator'')
* '''średnio asymetryczne twarde''' -– mniej wykręcające stopę, wygodniejsze od super asymetrycznych, a dzięki twardej podeszwie pozwalają stawać na małe stopnie osobom o słabszym paluchu/śródstopiu. Dla zaawansowanych i średnio zaawansowanych, raczej na krawądki niż tarcie (''Rock Pillars Zerocks, 5.10 Anasazi, La Sportiva Miura'')
* '''średnio asymetryczne miękkie''' -– bardzo dobrze działają na tarcie jak i stoją na krawędziach, radzą sobie w dziurkach. Dla średnio i mocno zaawansowanych (''Rock Pillars Pearl, Rock Pillars Top Gun, La Sportiva Katana, Boreal Stingma'')
* '''symetryczne''' -– wygodne, dość sztywne, nie wymagają super silnej stopy, ale ich precyzja bywa słaba. Polecane dla początkujących i średnio zaawansowanych, a także na dość łatwe, ale długie drogi (''5.10 Coyote, La Sportiva Mythos'')
Dodatkowym kryterium podziału może być sposób mocowania butów na stopie. Tak więc mamy:
* '''buty wiązane (lace up)''' -– dobrze trzymające stopę, pozwalają idealnie rozłożyć nacisk w odpowiednich miejscach, długo się je zakłada i ściąga; nawet po rozbiciu stosunkowo dobrze trzymają
* '''buty na rzepy ([[velcro]])''' -– mniej precyzyjnie mocowane (ale zazwyczaj kompensowane odrobinę inną konstrukcją pantofla), ale za to wygodnie i szybkie zakładanie, co jest ważne na boulderach czy na długich drogach; potrafią zrobić się za luźne do noszenia na ekstremalnych drogach
* '''buty wsuwane (baletki)''' -– lekkie pantofle trzymające stopę dzięki gumie, dobrze dopasowane, z czasem robią się "kapciowate", idealne na bouldery czy panel
Podeszwy butów wspinaczkowych są wykonywane z [[guma|gumy]] o wysokim [[współczynnik tarcia|współczynniku tarcia]]. Najbardziej znane rodzaje gumy to:
* ''[[Vibram]]'' -– istnieje kilka jej rodzajów, stosowana przez wiele firm, m.in. Rock Pillars, La Sportiva, Mammut
* ''Stealth'' -– kolejne generacje tej gumy pojawiają się w butach amerykańskiej firmy 5.10
* ''Trax'' -– także w wielu odmianach, w butach Nepa
* ''Grippin'' -– Rock Pillars
* ''FriXion'' -– La Sportiva
Najbardziej znani producenci -– 5.10 (USA), Evolv (USA), La Sportiva (Włochy), Red Chili (Niemcy), Rock Pillars (Czechy), Nepa (USA), Saltic (Czechy), Triop (Czechy), Boreal (Hiszpania), Mad Rock (USA).
== Zobacz też ==
| 