Wiecha (budownictwo): Różnice pomiędzy wersjami

'''Wiecha''' (wiechowe, wierzchowe lub wiankowe) –  polska tradycja budowlana, polegająca na zawieszeniu przystrojonego kolorowymi wstążkami wieńca na górnej części budynku. Wiechę wywiesza się na znak zakończenia ważnego etapu budowy – najczęściej po ustawieniu pierwszej [[Krokiew (budownictwo)|krokwi]].<ref>{{Cytuj |autor = Wiesław Boryś |tytuł = Słownik etymologiczny języka polskiego, |miejsce = Kraków |rok=2005, |s. =691 |data = }}</ref>.

[[Plik:Wiecha na budowie I etapu osiedla Moko w Warszawie.jpg|mały|Tradycyjna wiecha na warszawskim Mokotwie <ref>{{Cytuj |autor = mediaSELF.pl |tytuł = Wiecha na budowie I etapu osiedla Moko w Warszawie |data dostępu = 2018-02-15 |opublikowany = www.thecity.com.pl |url = http://www.thecity.com.pl/Rynek/Rynek-mieszkaniowy/Wiecha-na-budowie-I-etapu-osiedla-Moko-w-Warszawie}}</ref>]]

Dawniej wiechowe poprzedzała uroczystość zwana '''popłatne''' (od słowa „płatew”), czyli ułożenie ostatniej belki na wierzchu zrębu. Po popłatnym na szczycie pierwszej krokwi mocowano przystrojony pęk kwiatów lub gałązek. <ref name=":0">{{Cytuj |autor = Fanciszek Kotula |tytuł = Przeciw Urokom, Warszawa, 1989, s. 74 |data = }}</ref>. Wieniec zwany wiechą umieszczał cieśla, niekiedy też wycinał na krokwi datę ukończenia pracy oraz [[gmerk]]. Czasem wraz z wieńcem na budowli pojawia się piła, siekiera lub inne z narzędzi, które symbolizują pracę cieśli.<ref>{{Cytuj |tytuł = Rytuały, bez których nie zakończysz budowy domu |data dostępu = 2018-02-15 |opublikowany = regiodom.pl |url = http://regiodom.pl/portal/wiadomosci/inwestycje/rytualy-bez-ktorych-nie-zakonczysz-budowy-domu |język = pl}}</ref>. Po wywieszeniu wiechy odbywała się gościna, na którą gospodarz zapraszał majstrów oraz sąsiadów, aby wspólnie świętować zakończenie ważnego etapu budowy.

Wiechowe ma zapewnić budowli pomyślność dzięki opiece bóstwa, którego siedzibą zgodnie z pogańskimi wierzeniami jest drzewo. Poprzez wykonanie wieńca z jego liści i gałęzi, a następnie zawieszenie wiechy na szczycie budynku, z wiechy do drewnianego szkieletu dachu ma przechodzić pozytywna moc istoty nadprzyrodzonej zamieszkującej wcześniej drzewo.<ref>{{Cytuj |autor = Aleksander Brückner, |tytuł = Mitologia słowiańska, |rok=1985, |miejsce = Warszawa, |s.= 19 |data = }}</ref>.

[[Plik:Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II.jpg|mały|Wiecha z narzędziami ciesielskimi<ref>{{Cytuj |tytuł = Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II |czasopismo = NowaWarszawa.pl |data dostępu = 2018-02-15 |url = https://nowawarszawa.pl/promobaner/wiecha-na-budowie-osiedla-ogrody-ochota-ii/ |język = pl-pl}}</ref>]]

Analogicznym do wiechowego obrzędem murarskim jest '''glajchowe'''. Glajchą zwie się ostatnią warstwę cegieł. Owa warstwa zdobiona była wiązką kwiatów lub gałązek, a następnie świętowano ukończenie konstrukcji dachu. <ref name=":0" />.

[[Plik:Wiecha na Arkada Business Park w Bydgoszczy.jpg|mały|Wiecha współcześnie<ref>{{Cytuj |tytuł = Trwa budowa Arkada Business Park. Na biurowcu zawisła wiecha |data dostępu = 2018-02-15 |opublikowany = Bydgoski Portal Internetowy |url = https://www.bydgoszcz.com/wiadomosci/1576,trwa-budowa-arkada-business-park-na-biurowcu-zawis |język = pl-PL}}</ref>]]

<references />{{Kontrola autorytatywna}}