Wikipedia

Jerzy Sztachelski: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
Boty
404 914 edycji
m Poprawa linkowań do ministerstw i kadencji parlamentu, po przenosinach artykułów, drobne redakcyjne
drobne techniczne
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = Jerzy Sztachelski
|grafika =▼
|data urodzenia = [[17 stycznia]] [[1911]]
|miejsce urodzenia = [[Puławy]]
|data śmierci = [[17 grudnia]] [[1975]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|funkcja = [[Ministerstwo Zdrowia (Polska)|Minister zdrowia i opieki społecznej]]
▲ |grafika =
|funkcja = [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej V kadencji|poseł V kadencji Sejmu]] [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]
|partia = [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza]]
|od = 118 czerwcamaja 19691961
|do = 15 lutegolipca 19721968
|poprzednik = [[Rajmund Barański]]
|odznaczenia = {{order|OSP|1}} {{order|OSP|1}} {{order|OOP|KKG}} {{order|OKG|3}} {{order|VM|KS}} {{order|MZW}}▼
|następca = [[Jan Karol Kostrzewski|Jan Kostrzewski]]
|2 funkcja = [[Minister bez teki]]
|2 partia = [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza]]
|2 od = 13 listopada 1956
|2 do = 18 maja 1961
|3 funkcja = [[Ministerstwo Zdrowia (Polska)|Minister zdrowia]]
|3 partia = [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza]]
|3 od = 10 stycznia 1951
|3 do = 13 listopada 1956
|3 poprzednik = [[Tadeusz Michejda]]
|3 następca = [[Rajmund Barański]]
|4 funkcja = [[Ministerstwo Aprowizacji i Handlu|Minister aprowizacji i handlu]]
|4 partia = [[Polska Partia Robotnicza]]
|4 od = ''7 kwietnia 1945''/5 lipca 1945<ref>5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.</ref>
|4 do = 6 lutego 1947
|4 poprzednik = [[Jan Kwapiński]]<ref>Jan Kwapiński obejmował urząd ministra przemysłu, handlu i żeglugi w rządzie Stanisława Mikołajczyka.</ref><br />''[[Teodor Piotrowski]]''<ref>Teodor Piotrowski obejmował urząd ministra aprowizacji i handlu w Rządzie Tymczasowym RP.</ref>
|4 następca = [[Włodzimierz Lechowicz]]
▲ |odznaczenia = {{order|OSPVM|1KS}} {{order|OSPOKG|13}} {{order|OOPOSP|KKG1}} {{order|OKGOSP|31}} {{order|VMOOP|KSKKG}} {{order|MZW}}
}}
[[Plik:Grob Jerzego Sztechelskiego.JPG|mały|Grób Jerzego Sztachelskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie]]
'''Jerzy Sztachelski''' (ur. [[17 stycznia]] [[1911]] w [[Puławy|Puławach]], zm. [[17 grudnia]] [[1975]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski doktor medycyny i polityk [[Komunizm|komunistyczny]]. Poseł do [[Krajowa Rada Narodowa|Krajowej Rady Narodowej]], na [[posełPosłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] oraz na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]], członek[[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji|I]], [[PolskaPosłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej ZjednoczonaLudowej PartiaII Robotniczakadencji|II]], [[Posłowie na Sejm Polskiej ZjednoczonejRzeczypospolitej PartiiLudowej RobotniczejIII kadencji|III]] (PZPR),i członek[[Posłowie Ogólnopolskiegona KomitetuSejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej V kadencji|V]] kadencji, [[FrontMinisterstwo Aprowizacji Jednościi NaroduHandlu|Frontuminister Jednościaprowizacji Narodui handlu]] w(1945–1947), minister zdrowia (1951–1956), [[1958minister bez teki]] roku<ref>Trybuna(1956–1961) Robotnicza,oraz nr[[Ministerstwo 4Zdrowia (4350Polska)|minister 7zdrowia styczniai 1958opieki roku,społecznej]] s.w 2.</ref>latach 1961–1968.
 
== Życiorys ==
Syn Jarosława i Zofii. Absolwent [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie]], wuzyskał stopień doktora medycyny. W latach 30. związany ze komunistycznym środowiskiem [[Związek Lewicy Akademickiej „Front”|Związku Lewicy Akademickiej „Front”]], sądzony i uniewinniony w procesach lat 1936–1937<ref>[[Anna Jędrychowska]], ''Zygzakiem i po prostu'', Warszawa 1965, s. 135-221.</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20140419011550/http://pbc.biaman.pl/Content/16788/Lewica+akademicka+w+Wilnie.pdf Eugeniusz Filipajtis, ''Lewica Akademicka w Wilnie 1930-pocz. 1935'', Białystok 1965, s. 60, 62-63.]</ref>. Od 1939 do 1941 był naczelnikiem wydziału zdrowia w [[Wilno|Wilnie]], następnie do 1943 lekarzem w [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. Od 1943 był oficerem [[1Polskie ArmiaSiły PolskaZbrojne w ZSRR (1943–1944)|1Polskich ArmiiSił PolskiejZbrojnych w ZSRR]] oraz uczestnikiem [[bitwa pod Lenino|bitwy pod Lenino]] jako dowódca Batalionu Sanitarnego. DziałaczOd lutego do sierpnia 1944 sekretarz generalny zarządu głównego [[Związek Patriotów Polskich|ZPPZwiązku Patriotów Polskich]].
 
Od 1945 był członkiem [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]], a następnie [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]]. W okresie 1945–1948 zastępca członka Komitetu Centralnego PPR (grudzień 1945 – grudzień 1948), następnie od 1948 do 1968 członek [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|Komitetu Centralnego PZPR]], w latach 1948–1954 członek centralnej komisji kontroli partyjnej. Od sierpnia 1944 do kwietnia 1945 [[Wojewodowie w Polsce (1944–1950)|wojewoda]] [[Województwo białostockie (1944–1975)|białostocki]], następnie pełnomocnik rządu na [[Okręg mazurski]] (marzec 1945), [[Ministerstwo Aprowizacji i Handlu|minister aprowizacji i handlu]] (1945–1947), podsekretarz stanu w [[Ministerstwo Zdrowia (Polska)|Ministerstwie Zdrowia]] (1947–1951), [[Ministerstwo Zdrowia (Polska)|minister zdrowia]] (1951–1956), [[minister bez teki]], pełnomocnik Rządu ds. stosunków z Kościołem i kierownik [[Urząd do Spraw Wyznań|Urzędu do Spraw Wyznań]] (1956–1961), a następnie ponownie minister zdrowia i opieki społecznej do 1968. Poseł do [[Krajowa Rada Narodowa|Krajowej Rady Narodowej]], na [[Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] oraz na [[Sejm PRL]] [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji|I]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej II kadencji|II]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej III kadencji|III]] i [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej V kadencji|V]] kadencji.
Od 1945 był członkiem [[Polska Partia Robotnicza|PPR]], a następnie PZPR. Zastępca członka KC PPR (grudzień 1945 – grudzień 1948), członek [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|KC PZPR]] (grudzień 1948 – listopad 1968).
 
Uchwałą Prezydium KRN z 19 lipca 1946 „w wyróżnieniu zasług na polu dwuletniej pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych i w odbudowie kraju” został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]<ref>{{Cytuj | url=http://monitorpolski.gov.pl/MP/1947/s/74/490 | tytuł=Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia - Monitor Polski<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=monitorpolski.gov.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>. Wcześniej, 17 stycznia 1946 otrzymał [[Medal za Warszawę 1939–1945]]<ref>{{Cytuj | url=http://monitorpolski.gov.pl/MP/1946/s/26/43 | tytuł=Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia - Monitor Polski<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=monitorpolski.gov.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>. Ponadto otrzymał dwukrotnie [[Order Sztandaru Pracy]] I klasy (w tym w 1964<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Wręczenie odznaczeń w Belwederze | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 2 | data = Nr 170 z 20 lipca 1964 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2909}}</ref>), [[Order Krzyża Grunwaldu]] III klasy i Krzyż Srebrny [[Order Virtuti Militari|Virtuti Militari]].
Pełnomocnik rządu na [[Okręg mazurski]] (marzec 1945), [[Ministerstwo Aprowizacji i Handlu|minister aprowizacji i handlu]] (kwiecień 1945 – luty 1947) w [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|rządach Edwarda Osóbki-Morawskiego]], podsekretarz stanu w [[Ministerstwo Zdrowia (Polska)|Ministerstwie Zdrowia]] (marzec 1947 – 1951), minister zdrowia (styczeń 1951 – listopad 1956) w [[Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza|pierwszym rządzie Józefa Cyrankiewicza]] i [[Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza|rządzie Bolesława Bieruta]], minister, pełnomocnik rządu ds. stosunków z Kościołem, kierownik [[Urząd do Spraw Wyznań|Urzędu do Spraw Wyznań]] w [[Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza|drugim rządzie]] Józefa Cyrankiewicza (listopad 1956 – maj 1961), a następnie ponownie minister zdrowia i opieki społecznej w kolejnych [[Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza|trzecim]] oraz [[Czwarty rząd Józefa Cyrankiewicza|czwartym]] rządzie Józefa Cyrankiewicza (maj 1961 – lipiec 1968). Był wieloletnim posłem na Sejm (na [[Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] oraz na Sejm PRL [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji|I]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej II kadencji|II]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej III kadencji|III]] i [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej V kadencji|V]] kadencji w latach 1944–1965 oraz 1969–1972).
 
UchwałąW Prezydium1949 [[Krajowapodjął Radastarania Narodowa|KRN]]zmierzające zdo 19powołania lipca[[Uniwersytet 1946Medyczny „ww wyróżnieniuBiałymstoku|Akademii zasług na polu dwuletniej pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych iMedycznej w odbudowie kraju” został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia PolskiBiałymstoku]]<ref>{{Cytuj | url=http://monitorpolskistudia.govbiz.pl/MP12/1947uniwersytet-medyczny-w-bialymstoku/sp/74historia-uczelni/564/490 | tytuł=Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia - Monitor PolskiAfterMarket.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=monitorpolskistudia.govbiz.pl | język=pl | data dostępu=2017-1112-2423}}</ref>. Wcześniej,W 17uznaniu styczniatych 1946zasług otrzymałzostał w roku 1960 jako pierwszy wyróżniony dyplomem [[MedalDoctor zahonoris Warszawęcausa|doktora 1939–1945honoris causa]] tej uczelni<ref>{{Cytuj | url=http://monitorpolskiwww.govumb.edu.pl/MPo_uczelni/1946/s/26/43doktorzy_honoris_causa | tytuł=UchwałaUniwersytet PrezydiumMedyczny Krajowejw RadyBiałymstoku. NarodowejDoktorzy zHonoris dnia - Monitor PolskiCausa<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=monitorpolskiwww.govumb.edu.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>. Ponadto otrzymał dwukrotnie [[Order Sztandaru Pracy]] I klasy (w tym w 1964<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Wręczenie odznaczeń w Belwederze | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 2 | data = Nr 170 z 20 lipca 1964 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2909}}</ref>), [[Order Krzyża Grunwaldu]] III klasy i Krzyż Srebrny [[Order Virtuti Militari|Virtuti Militari]].
 
W latach pięćdziesiątych związany z „frakcją” [[Puławianie|puławian]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Eisler|imię= Jerzy|autor link= |tytuł= Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989| rozdział= Październik i „Mała stabilizacja”| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= POW „BGW”|miejsce= Warszawa|rok= 1992|strony= 61-62|isbn= 8370662080}}</ref>. Prezes Zarządu Głównego [[Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej|Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej]] (kwiecień1969–1975), 1969członek –Ogólnopolskiego czerwiecKomitetu 1975[[Front Jedności Narodu|Frontu Jedności Narodu]] w 1958<ref>Trybuna Robotnicza, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958 roku, s. 2.</ref>.▼
W 1949 r. podjął starania zmierzające do powołania Akademii Medycznej (od 21 marca 2008 r. [[Uniwersytet Medyczny w Białymstoku|Uniwersytetu Medycznego]]) w Białymstoku<ref>{{Cytuj | url=http://studia.biz.pl/12/uniwersytet-medyczny-w-bialymstoku/p/historia-uczelni/564/ | tytuł=AfterMarket.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=studia.biz.pl | język=pl | data dostępu=2017-12-23}}</ref>. W uznaniu tych zasług został w roku 1960 jako pierwszy wyróżniony dyplomem [[Doctor honoris causa|doktora honoris causa]] tej uczelni<ref>{{Cytuj | url=http://www.umb.edu.pl/o_uczelni/doktorzy_honoris_causa | tytuł=Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Doktorzy Honoris Causa<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.umb.edu.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>.
 
▲W latach pięćdziesiątych związany z „frakcją” [[Puławianie|puławian]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Eisler|imię= Jerzy|autor link= |tytuł= Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989| rozdział= Październik i „Mała stabilizacja”| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= POW „BGW”|miejsce= Warszawa|rok= 1992|strony= 61-62|isbn= 8370662080}}</ref>. Prezes Zarządu Głównego [[Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej|Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej]] (kwiecień 1969 – czerwiec 1975).
 
Sfabularyzowane losy Sztachelskiego stanowią główny motyw trzytomowej powieści [[Jerzy Putrament|Jerzego Putramenta]] ''Wybrańcy''. Był mężem [[Irena Sztachelska|Ireny Sztachelskiej]].
Linia 34 ⟶ 50:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|imię = Tadeusz |nazwisko = Mołdawa |autor link = Tadeusz Mołdawa|tytuł = Ludzie władzy 1944-1991 : władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991 |wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] |miejsce = Warszawa|rok = 1991|isbn = 8301103868}}
* [https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/23752 Informacje w BIP IPN]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000005897&find_code=SYS&local_base=ARS10 Profil na stronie Biblioteki Sejmowej]
 
{{Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej}}▼
{{Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej}}▼
{{Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza}}▼
{{Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza}}▼
{{Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza}}▼
{{Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza}}▼
{{Czwarty rząd Józefa Cyrankiewicza}}
▲{{Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza}}
▲{{Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza}}
▲{{Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza}}
▲{{Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza}}
▲{{Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej}}
▲{{Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej}}
 
{{SORTUJ:Sztachelski, Jerzy}}
Linia 63 ⟶ 83:
[[Kategoria:Politycy PPR]]
[[Kategoria:Ministrowie zdrowia PRL]]
[[Kategoria:Posłowie do Krajowej Rady Narodowej]]
[[Kategoria:Posłowie z okręgu Białystok (PRL)]]
[[Kategoria:Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Sztachelski”