Flamandowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Eurohunter (dyskusja | edycje) linki |
Uzupełnienie o źródła, podział na sekcje, doszczegółowienie skróconej historii, dodanie informacji o religii i skali poparcia dla ewentualnej secesji regionu |
||
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2016-05}}
[[Plik:Flag of Flanders.svg|thumb|Flaga flamandzka]]
'''Flamandowie''' – (nid. Vlamingen) ludność [[język niderlandzki|niderlandzkojęzyczna]], zamieszkująca głównie belgijską część szeroko rozumianej [[Region Flamandzki|Flandrii]] (ponad 6 milionów) oraz północno-wschodnią [[Francja|Francję]] (około 200 tysięcy). Posługują się językiem niderlandzkim oraz jego wersjami określanymi jako [[język flamandzki]], wielu używa także języka francuskiego. Wykazują językowe i kulturowe podobieństwa z [[Holendrzy|Holendrami]]. Flamandzcy [[Emigracja|emigranci]] żyją w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]], [[Kanada|Kanadzie]] i [[Holandia|Holandii]].
== Historia ==
Pierwotna [[etnogeneza]] Flamandów wiąże się z osadnictwem [[Frankowie|Franków]], [[Sasi|Sasów]] i [[Fryzowie|Fryzów]] na terytoriach późniejszej Flandrii
Po [[Traktat w Verdun|traktacie z Verdun]] w 843 r. większa część terenów zamieszkiwanych przez Flamandów znalazła się w granicach Królestwa [[Lotar I|Lotara]], zaś po jego rozpadzie stały się częścią Księstwa Lotaryngii. Dzięki sile ekonomicznej hrabstwo Flandrii cieszyło się stosunkowo dużą samodzielnością. Flamandzkie miasta skutecznie opierały się francuskiej ekspansji, którą udało się powstrzymać w 1302 r. w [[Bitwa pod Courtrai|bitwie pod Courtrai/Kortrijk]], zwanej "bitwą złotych ostróg".
W kolejnych latach, wskutek rozstrzygnięć dynastycznych zarówno Flandria, jak i reszta terytoriów belgijskich stały się częścią Księstwa Burgundii, a po wygaśnięciu dynastii burgundzkiej – posiadłością Habsburgów. Po pomyślnych rządach cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]] Północne Niderlandy wypowiedziały posłuszeństwo królowi hiszpańskiemu Filipowi II i utworzyły Republikę Zjednoczonych Prowincji. Niderlandy Południowe na skutek Pokoju w Monastyrze (1648) pozostały pod władaniem hiszpańskim, zaś po [[Wojna o sukcesję hiszpańską|wojnie o sukcesję hiszpańską]], w [[Pokój utrechcki 1713|Pokoju Utrechckim]] (1713), przypadły Habsburgom Austriackim.
W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej Flamandowie powołując się na [[Czternaście punktów Wilsona|Deklarację Wilsona]] domagali się autonomii lub niepodległości. Ruch ten został wygaszony metodami policyjnymi i politycznymi.▼
Niderlandy Austriackie były z założenia terytorium buforowym, mającym służyć powstrzymaniu ekspansji francuskiej na północ. Ani Austria, ani Holandia nie były jednak w stanie zapobiec zajęciu oraz aneksji terytoriów belgijskich przez Republikę Francuską (1795). Bezpośrednie panowanie francuskie zakończyło się wraz z klęską [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]]. Na skutek ustaleń Kongresu Wiedeńskiego dawne Niderlandy Austriackie włączone zostały do Królestwa Niderlandów pod panowaniem Wilhelma I Orańskiego. Wraz z wybuchem powstania belgijskiego (1830) oraz uznaniem niepodległości Belgii przez Holandię (1839) Flandria stała się częścią Królestwa Belgii<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Paweł Kołek |redaktor = Paweł Borkowski, Franciszek Gołembski |rozdział = Flamandowie czy Belgowie? Kwestia identyfikacji narodowej mieszkańców Flandrii |tytuł = My i oni. Problemy tożsamości w jednoczącej się Europie |data = 2011 |isbn = 978-83-7545-501-4 |miejsce = Warszawa |s = 153-154}}</ref>.
W [[1963]] wyznaczono w Belgii granicę między flamandzką i walońską (francuską) strefą językową. Wielu Flamandów mieszkających w [[Bruksela|Brukseli]] używa na co dzień [[język francuski|języka francuskiego]].▼
== Język ==
▲W kraju politycznie dominowali jednak mieszkający na południu francuskojęzyczni [[Walonowie]] i dopiero pod koniec [[XIX wiek]]u status języka niderlandzkiego został zrównany z francuskim. W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej Flamandowie powołując się na [[Czternaście punktów Wilsona|Deklarację Wilsona]] domagali się autonomii lub niepodległości. Ruch ten został wygaszony metodami policyjnymi i politycznymi.
▲W [[1963]] wyznaczono w Belgii granicę między flamandzką i walońską (francuską) strefą językową.
== Religia ==
W odróżnieniu od Północnych Niderlandów, w których pozycję dominującą zdobył [[kalwinizm]], we Flandrii przewagę zachowali [[Katolicyzm|katolicy]]. W okresie Królestwa Zjednoczonych Niderlandów [[Wilhelm I (król Niderlandów)|Wilhelm I]] respektował wprawdzie zasadę tolerancji religijnej, jednak jego reformy w duchu absolutystycznym, w tym zwłaszcza reforma systemu edukacyjnego, godziły w interesy kleru katolickiego z Południa. Prowadziło to do nieposłuszeństwa duchowieństwa oraz wzmocniło poparcie ludności dla powstania. Katolicki charakter kraju został w wyniku oderwania od Holandii utrwalony, uległ jednak znacznej erozji. Wprawdzie w 2003 r. połowa mieszkańców Flandrii zadeklarowała się jako katolicy, jednak regularny udział w mszach deklarowało jedynie 9,5% Flamandów. Ponadto zaufanie do Kościoła rzymskokatolickiego jako do instytucji w 1999 r. wyrażało jedynie 18,3% Flamandów<ref name=":0" />.
== Pogląd na niezależność ==
Flamandowie w większości deklarują poparcie dla federalnego kształtu państwa belgijskiego. Postulaty secesjonistyczne cieszą się sympatią mniejszości społeczeństwa<ref name=":0" />.
== Przypisy ==
<references />
[[Kategoria:Flamandowie|!]]
[[Kategoria:Etnografia Belgii]]
| |||