Wybory samorządowe w Polsce w latach 1938–1939: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
popr.
Linia 3:
'''Wybory samorządowe w Polsce w latach 1938-1939''' – ostatnia seria wyborów do organów [[samorząd terytorialny|samorządu terytorialnego]] w [[II Rzeczpospolita|II Rzeczpospolitej]]. Odbyły się prawdopodobnie jedynie w 40% gmin oraz w większości [[gromada (podział administracyjny)|gromad]] i miast, w tych ostatnich miały one miejsce głównie 18 grudnia 1938<ref name="szwed2">{{cytuj książkę|nazwisko = Szwed|imię = Ryszard|autor link = Ryszard Szwed|tytuł = Samorząd terytorialny w Polsce w latach 1918-1939 – wybór materiałów źródłowych|wydawca = Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie|miejsce = Częstochowa|data = 2000|strony = 780|isbn = 9788370984472}}</ref>. Większość mandatów zdobył [[Obóz Zjednoczenia Narodowego]] wraz z kandydatami bezpartyjnymi. Według [[Hubert Izdebski|Huberta Izdebskiego]] głosowania przebiegały w znacznie lepszej atmosferze niż przy [[wybory samorządowe w Polsce w 1934 roku|poprzednich wyborach]], natomiast frekwencja wyborcza w skali kraju wyniosła 63,8%<ref>{{cytuj książkę|autor1 = Andrzej Piekara|autor2 = Zygmunt Niewiadomski (red.)|tytuł = Samorząd terytorialny: zagadnienia prawne i administracyjne|rozdział = Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej|nazwisko r = Izdebski|imię r = Hubert|autor r link = Hubert Izdebski|wydawca = Wydawnictwo Prawnicze|miejsce = Warszawa|data = 1998|strony = 85-86|isbn = 9788321907468}}</ref>.
 
Wybory przeprowadzono w oparciu o ustawy z dnia 16 sierpnia 1938 ''o wyborze radnych miejskich'', oraz ''o wyborze radnych gromadzkich, gminnych i powiatowych''. [[starosta|Starości powiatowi]] zarządzali wybory rad gromadzkich, gminnych i miast niewydzielonych z [[powiat|powiatowego związku samorządowego]], [[wojewoda|wojewodowie]] zarządzali wybory rad powiatowych oraz ''omiast samorządziewydzielonych, gminynatomiast m.[[Ministerstwo st.Spraw Wewnętrznych (1918–1939)|Minister Spraw Wewnętrznych]] zarządził Warszawy''wybory w [[Warszawa|Warszawie]] (pierwsze od 1927)<ref name="ustawamiasta">Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o wyborze radnych miejskich ({{Dziennik Ustaw|1938|63|480}})</ref><ref name="ustawa">Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o wyborze radnych gromadzkich, gminnych i powiatowych ({{Dziennik Ustaw|1938|63|481}}</ref><ref>Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o samorządzie gminy m. st. Warszawy ({{Dziennik Ustaw|1938|63|479}})</ref>.
 
== Wyniki ==
Linia 65:
 
=== Rady gromadzkie ===
Przy wyborze radnych gromadzkich stosowano ''zgłoszenia kandydatów''. Każde zgłoszenie musiało być poparte przez minimum dziesięciu wyborców i zawierać liczbę kandydatów odpowiadającą podwójnej ilości mandatów przypadających na okręg wyborczy. Za wybranych uznawano kandydatów, którzy uzyskali kolejno największe ilości ważnych głosów, lecz nie mniej niż 1/10. Jeżeli w podany sposób nie obsadzono wszystkich mandatów, przeprowadzano głosowanie ''ściślejsze'' bez udziału kandydatów z najmniejszym poparciem<ref name = "ustawa" />. W 39 265 gromadach wybrano 517 936 radnych<ref name = "szwed">{{cytuj książkę|nazwisko = Szwed|imię = Ryszard|autor link = Ryszard Szwed|tytuł = Samorządowa Rzeczpospolita 1918-1939|wydawca = Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie|miejsce = Częstochowa|data = 2002|strony = 45-46|isbn = 9788370984304}}</ref>:
Przy wyborze radnych gromadzkich stosowano ''zgłoszenia kandydatów''.
Każde zgłoszenie musiało być poparte przez minimum dziesięciu wyborców i zawierać liczbę kandydatów odpowiadającą podwójnej ilości mandatów przypadających na okręg wyborczy. Za wybranych uznawano kandydatów, którzy uzyskali kolejno największe ilości ważnych głosów, lecz nie mniej niż 1/10. Jeżeli w podany sposób nie obsadzono wszystkich mandatów, przeprowadzano głosowanie ''ściślejsze'' bez udziału kandydatów z najmniejszym poparciem<ref name = "ustawa" />. W 39 265 gromadach wybrano 517 936 radnych<ref name = "szwed">{{cytuj książkę|nazwisko = Szwed|imię = Ryszard|autor link = Ryszard Szwed|tytuł = Samorządowa Rzeczpospolita 1918-1939|wydawca = Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie|miejsce = Częstochowa|data = 2002|strony = 45-46|isbn = 9788370984304}}</ref>:
{| class="wikitable" style="text-align:right;"
! rowspan = 2 | Ugrupowanie