Jan Włodek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
int.
Gruzin (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Naukowiec infobox
|imię i nazwisko = Jan Zdzisław Włodek
|grafika =
|opis grafiki =
|państwo =
|wariant flagi =
|data urodzenia = [[31 sierpnia]] [[1885]]
|miejsce urodzenia = [[Dąbrowica (powiat bocheński)|Dąbrowica]]
|data śmierci = [[19 lutego]] [[1940]]
|miejsce śmierci = [[Kraków]]
|stopień lub tytuł naukowy = profesor zwyczajny
|jakich nauk =
|specjalność =
|almamater = [[Uniwersytet Berliński]]
|aktywność zawodowa =
|jednostka1 typ = Uniwersytet
|jednostka1 nazwa = [[Uniwersytet Jagielloński]]
|stanowisko1 = dziekan Wydziału Rolniczego
|okres zatr1 =
|odznaczenia = {{order|KN|MN}} {{order|KO}}
|commons =
|wikicytaty =
|www =
}}
[[Plik:Jan Zdzisław Włodek 1885-1940.jpg|mały|prawo|Jan Włodek w służbie [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]]]]
'''Jan Zdzisław Włodek''' (ur. [[31 sierpnia]] [[1885]] w [[Dąbrowica (powiat bocheński)|Dąbrowicy]] koło Bochni, zm. [[19 lutego]] [[1940]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski [[agronom]], profesor zwyczajny [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], dziekan Wydziału Rolniczego UJ, legionista i polski dyplomata, właściciel ziemski, społecznik oraz publicysta i współpracownik przedwojennego „[[Czas (dziennik)|Czasu]]”.
Linia 10 ⟶ 34:
 
=== Służba w Legionach i dyplomacji ===
Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się 24 października 1914 r. jako ochotnik do [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]] formowanych w Krakowie, z własnym samochodem przystosowanym do służby wojskowej. Został przydzielony do oddziału automobilowego Departamentu Wojskowego [[Naczelny Komitet Narodowy|Naczelnego Komitetu Narodowego]], gdzie jego dowódcą był płk. [[Władysław Sikorski]]. Był wraz z nim współautorem, pierwszego polskiego regulaminu wojsk samochodowych. 1 listopada 1915 r. został mianowany chorążym oddziałów samochodowych, a 9 sierpnia 1916 r. został przeniesiony, jako oficer łącznikowy NKN, do [[I Brygada Legionów Polskich|I Brygady Legionów]] walczącej na Wołyniu. W wyniku stałego przebywania tam w okopach, znacznie pogorszył się stan jego zdrowia, bóle reumatyczne uniemożliwiały mu poruszanie się. Mianowany został wówczas przez płk. Władysława Sikorskiego, ówczesnego szefa Departamentu Wojskowego NKN, podporucznikiem, i 8 grudnia 1916 r. został zwolniony z czynnej służby i przeniesiony do nowo tworzącej się dyplomacji polskiej przy NKN. W 1917 r. został skierowany do [[Haga|Hagi]], gdzie w imieniu Naczelnego Komitetu Narodowego, a następnie [[Rada Regencyjna|Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego]] utworzył placówkę dyplomatyczną – pierwsze polskie poselstwo w Holandii od czasów rozbiorów. Zaangażował się też w działalność Komitetu Opieki nad Uchodźcami i Jeńcami Wojennymi w Holandii. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został mianowany [[chargé d’affaires]] Poselstwa Polski w Hadze, funkcję pełnił od 13 września 1919 do 12 marca 1920.
 
=== Praca naukowa ===
Linia 22 ⟶ 46:
 
=== Aresztowanie i śmierć ===
6 listopada 1939 r., wraz z 183 innymi pracownikami naukowymi krakowskich uczelni, został aresztowany przez [[Gestapo]] w ramach [[Sonderaktion Krakau]], a następnie przewieziony do Wrocławia a potem do niemieckiego obozu koncentracyjnego [[Sachsenhausen (KL)|Konzentrationslager Sachsenhausen]]. Poddawny był tam represjom fizycznym i psychicznym, ale "nie„nie upadł na duchu – przeciwnie, jak świadczą współwięźniowie, był wsparciem dla pozostałych"pozostałych”<ref name="bio">{{cytuj stronę|url=http://www.poczytaj.pl/160708 | tytuł=Jan Włodek. Legionista, dyplomata, uczony |opublikowany=poczytaj.pl|język=pl|data dostępu=2012-06-03}}</ref>. 8 lutego 1940 r. wraz ze 100 innymi aresztowanymi w Sonderaktion Krakau został zwolniony w wyniku interwencji międzynarodowej. Mimo fatalnego stanu zdrowia, kiedy dotarł do Krakowa, zdołał odwieźć do domu półprzytomnego z wycieńczenia kustosza [[Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie|Muzeum Czartoryskich]], docenta Stefana Komornickiego. Sam zaś w kilka dni po powrocie do domu (19 lutego 1940) zmarł z powodu nabytego w obozie obustronnego zapalenia płuc połączonego z wycieńczeniem<ref name="bio" /><ref name="mhk" />. Został pochowany na cmentarzu w [[Niegowić|Niegowici]] (gm. Gdów), w kaplicy rodzinnej Włodków z Dąbrowicy<ref name="LP">{{cytuj stronę| url=http://img.iap.pl/s/71/204235/Edytor/File/do_pobrania/LP26-28.pdf | autor=Jan Marian Włodek | tytuł=Jan Zdzisław Włodek (1885–1940) | opublikowany= |język=pl|data dostępu=2012-06-03}}</ref><ref>{{cytuj stronę| url=http://www.uj.edu.pl/uniwersytet/aktualnosci/odeszli/lista-pamieci?p_p_id=56_INSTANCE_t2TT&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-3&p_p_col_count=1&groupId=10172&articleId=5033256 | tytuł=Prof. Jan Zdzisław Włodek 1885–1940 | opublikowany=uj.edu.pl |język=pl|data dostępu=2012-06-03}}</ref>.
 
== Życie prywatne ==
[[Plik:Jan Wlodek memorial Dabrowica Chrostowa Poland.jpg|thumb|Pomnik Jana Włodka przed budynkiem Zespołu Średnich Szkół Rolniczych w [[Dąbrowica (gmina Łapanów)|Dąbrowicy]]-[[Chrostowa (województwo małopolskie)|Chrostowej]]]]
Jan Włodek od 1912 r. był żonaty z Zofią Goetz-Okocimską (18 lipca 1890 – 28 marca 1981), córką [[Jan Albin Goetz|Jana Albina Goetz]], późniejszą doktor filozofii UJ, działaczkę społeczną w organizacjach katolickich (była m.in. od 1935 prezeskaprezeską Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet w archidiecezji krakowskiej, i w latach 1927–1939 prezesem [[Sodalicja Mariańska|Sodalicji Mariańskiej]] Pań Wiejskich), w 1935 odznaczoną papieskim orderem [[Pro Ecclesia et Pontifice]], żołnierza Armii Krajowej, członkinię organizacji ziemiańskiej „Uprawa” („Tarcza”), która po II wojnie światowej zajmowała się tłumaczeniem łacińskich, angielskich i francuskich tekstów dzieł filozoficznych i teologicznych na język polski i z polskiego na języki obce<ref name="sejm" /><ref name="rody">{{cytuj stronę|url=http://forumakad.pl/archiwum/99/1/artykuly/25-wlodkowie.htm |autor=Magdalena Bajer |tytuł=Rody uczone (29) Córka i syn czują się związani z warstwą ziemiańską i są przywiązani do rodzinnej Dąbrowicy, choć od końca wojny tam nie mieszkają |opublikowany=''Forum Akademickie'' 1999, nr 1, forumakad.pl |język=pl|data dostępu=2012-06-03}}</ref>.
Miał dwójkę dzieci, [[Jan Marian Włodek|Jana Mariana]] i [[Zofia Włodek|Zofię]].