Metabolit: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Tokyotown8 (dyskusja | edycje) m Wycofano edycje użytkownika Cyneko (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 46.134.23.243. Znacznik: Wycofanie zmian |
wikizacja, jęz., drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2017-10}}
'''Metabolit''' – produkt [[metabolizm]]u (przemian chemicznych zachodzących w [[organizm]]ach). Metabolity to [[związek organiczny|związki organiczne]] i [[związki nieorganiczne|nieorganiczne]] produkowane przez [[komórka|komórki]]. Przyjęto jednak, że określenie to nie dotyczy [[Białko|białek]] i [[kwasy nukleinowe|kwasów nukleinowych]]. Zwykle pisząc o metabolitach ma się na myśli [[związki niskocząsteczkowe]].
Przyjęło się (zgodnie z sugestią Kössela z 1891 r.) dzielić metabolity na pierwotne (podstawowe składniki komórek, spotykane niemal u wszystkich organizmów) i wtórne (wytwarzane tylko u pojedynczych [[gatunek (biologia)|gatunków]] lub grup spokrewnionych gatunków, albo tylko w niektórych tkankach lub szczególnych warunkach środowiska){{Fakt|data=2018-05}}. Przykładami wtórnych metabolitów jest [[kauczuk naturalny]] (charakterystyczny dla [[kauczukowiec brazylijski|kauczukowca brazylijskiego]]), [[pelargonidyna]] (charakterystyczna m.in. dla płatków pelargonii), [[tomatyna]] (charakterystyczna dla zielonych komórek pomidora) czy [[pisatyna]] (charakterystyczna dla komórek grochu poddanych stresowi). Wtórnym metabolitem nie jest [[sacharoza]], ponieważ wprawdzie znaczne stężenia osiąga tylko w tkankach niektórych roślin (zwł. buraka cukrowego i trzciny cukrowej), ale w nieco niższych stężeniach występuje praktycznie we wszystkich komórkach roślinnych.
Metabolity wtórne są często środkami oddziaływania ze środowiskiem ([[substancje semiochemiczne]]) jako:
# [[substancje sygnałowe]] – (np. wabiące owady zapylacze, zapoczątkowujące wnikanie [[Rhizobium|bakterii brodawkowych]] do korzeni, czy alarmujące dalej położone komórki o pojawieniu się szkodnika czy patogenu),
# [[substancje obronne]] i ochronne – (zwalczające drobnoustroje, utrwalające martwe komórki drewna, chroniące tkanki przed nadmiernym wysychaniem lub oświetleniem). Często wykazujące [[Aktywność biologiczna|aktywność biologiczną]] i wiele poznanych znalazło zastosowanie jako [[leki]], [[nutraceutyk]]i, [[kosmetyki]] lub nawet środki owadobójcze ([[insektycyd]]y).
|