Epoka hellenistyczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nous (dyskusja | edycje)
m →‎Bibliografia: poprawa linków
Linia 8:
== Źródła epoki ==
=== Utracone dzieła hellenistyczne ===
Większość sporego dorobku historyków epoki hellenistycznej przepadła na skutek zmiany gustów literackich w późniejszych latach (I w. p.n.e.), kiedy to zaczęto pogardzać używaną powszechnie od IV w p.n.e. greką [[koine]] i tym samym rzadziej kopiowano dokumenty w niej napisane.<ref name="wipszycka11-12">{{cytuj książkę|nazwisko=Bravo|imię=Benedetto|autor link=Benedetto Bravo|nazwisko2=Wipszycka|imię2=Ewa|autor link2=Ewa Wipszycka|tytuł=Historia starożytnych Greków|tom=3|tytuł tomu=Okres hellenistyczny|wydawca=Wydawnictwo naukowe PWN|miejsce=Warszawa|data=1992|isbn=83-01-06653-9|strony=11-12}}</ref>. Ważniejsi autorzy, których dzieła utracononie zachowały się do czasów dzisiejszych, to:
* ''[[Hieronim z Kardii]]'' – sekretarz jednego z [[diadochowie|diadochów]] – [[Eumenes z Kardii|Eumenesa]], a później [[Demetriusz I Poliorketes|Demetriusza Poliorketesa]] i [[Antygon II Gonatas|Antygona Gonatasa]], autor dziejów wojen diadochów zawierających opis wydarzeń co najmniej do śmierci [[Pyrrus]]a w 272 p.n.e.<ref name="wallbank16">{{cytuj książkę |nazwisko = Walbank| imię = Frank William| autor link = | tytuł = Świat hellenistyczny| wydawca = Prószyński i S-ka| miejsce = Warszawa| rok = 2003| isbn = 83-7255-151-0|strony=16}}</ref>
* ''[[Fylarchos]]'' – autor 28-tomowej historii lat 272-219 p.n.e., krytykowany przez Polibiusza za sensacyjny styl, popularny wśród historyków epoki hellenistycznej<ref name="wallbank16" />.
Linia 15:
* ''[[Timajos]]'' – historyk pochodzący z Sycylii działający w Atenach, pomysłodawca wykorzystania [[Starożytne igrzyska olimpijskie|igrzysk]] w [[Olimpia (Grecja)|Olimpii]] do datowania wydarzeń<ref name="wallbank17" />.
* ''[[Posejdonios z Rodos|Posejdonios z Apamei]]'' – autor historii od roku 146 p.n.e. do czasów [[Sulla|Sulli]], z której zachowały się tylko fragmenty<ref name="wallbank18">{{cytuj książkę |nazwisko = Walbank| imię = Frank William| autor link = | tytuł = Świat hellenistyczny| wydawca = Prószyński i S-ka| miejsce = Warszawa| rok = 2003| isbn = 83-7255-151-0|strony=18}}</ref>.
 
Ich twórczość stanowiła często źródła dla starożytnych autorów piszących później w okresie cesarstwa rzymskiego.
 
=== Polibiusz ===
Linia 21 ⟶ 23:
 
=== Późniejsi autorzy ===
Utrata dużej części historiografii hellenistycznej, sprawia, że przy odtwarzaniu dziejów tego okresu konieczne staje się korzystanie z dzieł autorów tworzących później, nie podających informacji z pierwszej ręki<ref name="wipszycka11-12" /><ref name="wallbank18" />. Najważniejsi z nich to:
* ''[[Diodor Sycylijski]]'' (I w. p.n.e. – I w. n.e.) – zachowały się trzy księgi jego dzieła dotyczące czasów diadochów i fragmenty opisujące późniejsze wydarzenia. Korzystał z Hieronima z Kardii, Durisa z Samos i Timajosa, także z Polibiusza i Posejdoniosa<ref name="wipszycka12-13">{{cytuj książkę|nazwisko=Bravo|imię=Benedetto|autor link=Benedetto Bravo|nazwisko2=Wipszycka|imię2=Ewa|autor link2=Ewa Wipszycka|tytuł=Historia starożytnych Greków|tom=3|tytuł tomu=Okres hellenistyczny|wydawca=Wydawnictwo naukowe PWN|miejsce=Warszawa|data=1992|isbn=83-01-06653-9|strony=12-13}}</ref>.
* ''[[Plutarch]]'' – autor żywotów m.in. [[Eumenes z Kardii|Eumenesa]], [[Demetriusz I Poliorketes|Demetriusza Poliorketesa]], [[Pyrrus]]a, [[Agis IV|Agisa]], [[Kleomenes III|Kleomenesa]], [[Aratos z Sykionu|Aratosa]], [[Filopojmen z Megalopolis|Filopojmena]]. Cenne informacje znajdują się także w jego biografiach niektórych rzymskich polityków. Korzystał z szerokiej bazy źródłowej<ref name="wipszycka12-13" />.