Japonia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
→‎Demografia: Uaktualnienia w oparciu o http://www.stat.go.jp/english/
Linia 662:
== Demografia ==
[[Plik:Shibuya tokyo.jpg|mały|lewo|Godziny szczytu w tokijskiej dzielnicy Shibuya]]
Japonia, której liczba ludności w połowie 20172018 r. wynosiła 126,75 mln osób, należy do najgęściej zaludnionych państw świata. [[Gęstość zaludnienia]] wynosi 340 osób na km². 90% ludności skupia się na wąskich nizinach nadbrzeżnych i w kotlinach śródgórskich, które stanowią zaledwie 1/4 powierzchni kraju, a gdzie zagęszczenie wzrasta do powyżej 1000 os./km². Ponad połowa mieszkańców zajmuje południowe wybrzeże Honsiu, a dokładniej strefę ciągnącą się od Tokio, Kawasaki i Jokohamy poprzez Nagoję do Kioto, Kobe i Osaki. Do gęsto zaludnionych obszarów zaliczają się także północna części Sikoku i Kiusiu, a do najrzadziej Hokkaido, północne Honsiu oraz południowe Kiusiu. Rozmieszczenie ludności w zasadniczy sposób rzutuje na wysoki stopień [[urbanizacja|urbanizacji]], który wynosi 89%.
[[Plik:Population pyramid of Japan.svg|mały|Piramida wieku dla Japonii (2011)]]
Społeczeństwo tego wyspiarskiego kraju należy do najbardziej jednolitych pod względem narodowościowym. Około 98–98,5% mieszkańców to [[Japończycy]], a do najliczniejszych [[mniejszość narodowa|mniejszości narodowych]] zaliczają się: [[Koreańczycy]] (0,5–0,8 mln), Chińczycy (0,6–0,7 mln), [[Brazylijczycy]] (0,2–0,3 mln) i [[Filipińczycy]] (0,2 mln). Ogółem, liczbę ludności zaliczaną do mniejszości narodowych w Japonii szacuje się na około 2–2,5 mln, co stanowi około 1,5–2% populacji kraju. Do japońskich grup [[grupa etniczna|etnicznych]] zalicza się: [[Lud Yamato|Yamato]] (120 mln), [[Riukiuańczycy|Riukiu]] (1,2–1,4 mln), [[Ajnowie|Ainu]] (25-200 tys.), a także ''hāfu'' (od ang. „half”, pół, połowa; słowo pojawiło się w latach 70. XX wieku) – osoby pochodzące z małżeństw mieszanych, Japończyków z [[Gaijin|obcokrajowcami]]).
Linia 668:
[[Imigracja]] ze względu na bardzo surowe przepisy imigracyjne na wyspy jest niewielka, jednak dość znaczna liczba cudzoziemców przebywa w Japonii czasowo. Po II wojnie światowej, w latach 1947–1949, nastąpił gwałtowny, sięgający nawet 22‰ rocznie [[przyrost rzeczywisty]]. Spowodowany był on repatriacją 6,5 mln Japończyków z zagranicy, a także spadkiem umieralności na skutek poprawy jakości opieki medycznej i wzrostem liczby urodzeń.
 
Postępująca [[industrializacja]] i modernizacja, gwałtowna migracja ze wsi do miast oraz wdrożenie polityki antynatalistycznej i liberalnej [[Aborcja w Japonii|ustawy aborcyjnej]] (1948) przyczyniły się do gwałtownego spadku urodzeń w latach 50. XX wieku. Doprowadziło to do zmiany modelu rodziny z wielopokoleniowej i wielodzietnej na [[rodzina nuklearna|nuklearną]], z ograniczoną liczbą potomstwa. Wykształcił się wówczas model rodziny składający się z rodziców i dwójki dzieci (2+2). We współczesnej Japonii przyrost naturalny jest bardzo niski i wod ostatnichponad latach10 lat przyjmuje wartości ujemne. Od przełomu lat 50. i 60., z wyjątkiem lat 1967–1973 [[współczynnik dzietności]] nie zapewnia naturalnej zastępowalności pokoleń (2,10), aby w 2005 r. spaść do najniższego w historii Japonii poziomu 1,26 dziecka na 1 kobietę w wieku reprodukcyjnym. Obecnie w [[Struktura płci i wieku|strukturze społecznej]] dominują osoby w [[Wiek produkcyjny|wieku produkcyjnym]] (20–64 lata), a na 100 mężczyzn przypada 105 kobiet. Niemniej jednak, podobnie jak w innych wysoko rozwiniętych państwach świata japońskie społeczeństwo gwałtownie się starzeje. Do połowy lat 90. liczba Japończyków do 14. roku życia wciąż przewyższała liczbę osób w wieku 65 lat i więcej. W 1996 r. liczba dzieci i liczba osób starszych zostały wyrównane, osiągając wartości po około 15% ogólnej populacji Japonii. W następnych latach liczba osób starszych zaczęła przewyższać liczbę dzieci. W połowie 20172018 r. osoby powyżej 64 roku życia stanowiły 27,728% populacji Japonii, podczas gdy osoby poniżej 15 roku życia 12,32%<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.htm | tytuł = Population Estimates Monthly Report | opublikowany = Statistics Bureau | język = en | data dostępu = 2017-04-21}}</ref>. Oznacza to, że liczba dzieci jest ponad dwukrotnie mniejsza, niż liczba seniorów. Tak wyraźnej nadwyżki osób w wieku starszym w stosunku do dzieci nie ma w populacji żadnego innego kraju.
 
Średnia długość życia w Japonii jest najwyższa na świecie i w 2016 r. wynosiła 84 lat, przy czym mężczyźni żyli 81 lat, a kobiety 87. Gwałtowne starzenie się społeczeństwa jest bardzo dużym problemem dla gospodarki i systemu społecznego kraju. Przybywa osób starszych pobierających wysokie świadczenia emerytalne, na które coraz mniej ludzi pracuje. Dodatkowym utrudnieniem dla opieki społecznej i wielu rodzin nuklearnych jest wzrastająca liczba rozwodów wśród Japończyków na emeryturze. Od dawna trwają dyskusje, w jaki sposób zaradzić katastrofie demograficznej w Japonii. Z jednej strony stosuje się różnego rodzaju zachęty dla potencjalnych rodziców, z drugiej rozważa się kwestię imigracji. Polityka prorodzinna w Japonii będzie musiała ulec bardzo dużym przeobrażeniom, gdyż przybywa kobiet buntujących się przeciwko tradycyjnemu modelowi rodziny i odrzucających instytucję małżeństwa lub zwlekających z zawarciem związku małżeńskiego i rodzeniem dzieci. Współcześnie około 40% Japonek w wieku 25–39 lat to [[Singel (osoba)|singielki]], a średnia wieku kobiet rodzących pierwsze (i często jedyne) dziecko przekracza 30 lat. Niewykluczone, że najpierw złagodzone zostaną bardzo restrykcyjne zasady zatrudniania obcokrajowców.
 
Jeszcze nie tak dawno problem [[bezrobocie|bezrobocia]] właściwie nie istniał, lecz teraz po długotrwałej recesji wynosi ono w granicach 2-3%.
 
=== Obyczaje ===