Wieczór Trzech Króli: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK+Bn
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 1:
{{Inne znaczenia}}
[[Plik:Edmund Blair Leighton - Olivia.jpg|thumb|250px|''Olivia'' (1888), [[Edmund Blair Leighton]]]]
'''Wieczór Trzech Króli''' ({{w języku|en|Twelfth Night, or What You Will}}) – [[komedia]] autorstwa [[William SzekspirShakespeare|Williama Shakespeare’a]], napisana około 1600 roku. Jej nazwa nawiązuje do święta „[[Objawienie Pańskie|Trzech Króli]]”, obchodzonego 6 stycznia. Imię głównego bohatera, Orsino, zostało prawdopodobnie zapożyczone od [[Włochy|włoskiego]] możnowładcy, Orsiniego, księcia Bracciano, który odwiedził [[Londyn]] zimą 1600-1601.
 
== Inscenizacja i publikacja ==
Sztuka ta została prawdopodobnie wystawiona na scenie po raz pierwszy w 1602 roku przez grupę teatralną [[William SzekspirShakespeare|Szekspira]], [[Trupa Lorda Szambelana|Lord Chamberlain’s Men]]. Wiadomo także o późniejszych przedstawieniach, datowanych na 1618 i 1623 rok.
 
Nie ukazała się drukiem przed wydaniem w [[Pierwsze Folio|Pierwszym Folio]] w 1623 roku.
 
== Opis fabułyFabuła ==
[[Plik:Orsino and viola Frederick Richard Pickersgill.jpg|thumb|left|150px|Orsino i Viola, [[Frederick Richard Pickersgill]]]]
Akcja toczy się w krainie o nazwie ''[[Iliria]]''. O ile dzisiaj możemy ją utożsamić z [[Albania|Albanią]], o tyle w czasach [[William SzekspirShakespeare|Szekspira]] nazwa ta kojarzyła się raczej z fikcyjną krainą. Podobnie jak inne komedie tego autora, komedia ta jest komedią pomyłek.
 
Na początku utworu, główna bohaterka, '''Viola''' rozbija się wraz ze swoim bratem bliźniakiem, '''Sebastianem''' u wybrzeży Ilirii. Rodzeństwo jednak traci ze sobą kontakt i nie potrafi się odnaleźć. Viola postanawia przebrać się za mężczyznę i rozpoczyna służbę na dworze księcia '''Orsino''', zakochanego w pięknej damie, '''Olivii'''. Książę postanawia więc użyć rozbitka jako posłańca między nimi. Olivia, wierząc, że Viola jest mężczyzną, zakochuje się w niej. Ta zaś podkochuje się w księciu, który uznaje ją za swoją powierniczkę. Kiedy na scenie pojawia się Sebastian, zamieszanie staje się jeszcze większe. Olivia, biorąc Sebastiana za Violę, bierze z nim potajemnie ślub. Kiedy wreszcie na scenie pojawia się cała czwórka, nie ma już wątpliwości, że Viola jest kobietą w przebraniu, a Sebastian jest jej zaginionym bratem. Wszystko kończy się deklaracją małżeństwa pomiędzy Violą i księciem, Sebastianem i Olivią, a także deklaracją trzeciej pary.
Linia 17:
== Tematy ==
[[Plik:R Staines Malvolio Shakespeare Twelfth Night.jpg|thumb|right|250px|Malvolio i Olivia]]
[[Komedia]] ta zaliczana jest do najpopularniejszych i najzabawniejszych dzieł [[William SzekspirShakespeare|Szekspira]], często jest wystawiana na scenie. Autor próbuje poruszać tematy takie, jak rozwarstwienie [[społeczeństwo|społeczeństwa]], ludzka tożsamość czy wreszcie różnice pomiędzy [[płeć|płciami]]. Fabuła tego utworu pozwala autorowi na pokazanie, jak w skrajnych sytuacjach mogą zareagować różne charaktery.
 
== Ekranizacje ==
Sztuka ta została przeniesiona na ekran po raz pierwszy w 1910 roku. W 1937 roku [[BBC]] stworzyło 37. minutową, telewizyjną wersję tego utworu. Było to zarazem pierwsze ukazanie dzieła [[William SzekspirShakespeare|Szekspira]] na małym ekranie. W jedną z ról wcieliła się późniejsza zdobywczyni [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]], [[Greer Garson]].
 
W 1996 nakręcono brytyjsko-amerykańską adaptację sztuki [[Wieczór Trzech Króli (film)|Wieczór Trzech Króli]], której akcję umieszczono w realiach XIX wieku.
Linia 28:
== Zobacz też ==
{{wikicytaty|z dzieła}}
* [[Ekranizacje dzieł Williama SzekspiraShakespeare’a]]
* [[Chronologia powstawania dzieł Williama SzekspiraShakespeare’a]]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.gutenberg.org/ebooks/1123 Tekst utworu] {{lang|en}}
 
{{William SzekspirShakespeare}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
{{ka}}
 
[[Kategoria:Dramaty Williama SzekspiraShakespeare’a]]
[[Kategoria:Utwory literackie z 1600]]