Wojna iracko-irańska: Różnice pomiędzy wersjami

Irak rozpoczął bez uprzedzenia inwazję na Iran 22 września 1980 z zamiarem przeprowadzenia [[Blitzkrieg|wojny "błyskawicznej"]], pod pretekstem konfliktu granicznego o Szatt al-Arab – połączone szerokie ujście do Zatoki Perskiej rzek Tygrys i Eufrat, największych rzek [[Mezopotamia|Mezopotamii]]. Nad Szatt al-Arab położona jest [[Basra]], główny port Iraku. Dodatkowo władze Iraku chciały uzyskać swobodny dostęp do [[Zatoka Perska|zatoki Perskiej]], zamiast tylko bardzo wąskiego dostępu skrawkiem lądu<ref>Film dokumentalny ''Modern Warfare Iran/Iraq 1980-1988'', w koprodukcji ITN i PROvideo</ref>. Irakijczycy, chcąc powtórzyć izraelski sukces z 1967 ([[wojna sześciodniowa]]), przeprowadzili szereg nalotów na irańskie bazy lotnicze, niszcząc jedynie kilka z kilkuset irańskich samolotów. Następnego dnia po inwazji Iran wysłał w kontrataku 120 samolotów F-4, atakując bazy i instalacje naftowe na terenie Iraku<ref>[http://video.google.com/videoplay?docid=-5061025140948025007# Iranian F-4 phantoms in action]</ref>. Jednocześnie na całej granicy (poza zrewoltowanym [[Kurdystan]]em) do akcji przystąpiły irackie wojska lądowe, na całym froncie napotykając jedynie jedną dywizję zmechanizowaną oraz sporadyczny ostrzał artyleryjski. Głównym celem natarcia była bogata w ropę irańska prowincja Chuzestan. Iracka armia, pomimo posiadanej przewagi, nacierała bardzo powoli i ostrożnie. Już 5 dnia wojny zamarło irackie natarcie w północnym Chuzestanie, powstrzymane przez Irańczyków nad brzegiem [[rzeka Kharekh|rzeki Kharekh]]. W południowym Chuzestanie wojska irackie poczyniły większe postępy. Udało im się zbliżyć na odległość kilkunastu kilometrów do stolicy prowincji, [[Ahwaz]]u. Jednak w tym rejonie działania irackie paraliżowała skuteczna obrona Susansgerdu[[Susangerd]]u. Bardziej na południe celem irackiego natarcia stały się położone nad brzegiem Szatt al-Arab miasta [[Chorramszahr]] i [[Abadan]]. Po pierwszym nieskutecznym ataku na Chorramszahr wojska irackie przystąpiły do ostrzału miasta. Ostatecznie dopiero po miesiącu krwawych walk ulicznych armia iracka zdobyła to miasto. Położony dalej na południowy wschód Abadan został odcięty od reszty Iranu po tym, jak Irakijczycy przeprawili się na początku października na prawy brzeg rzeki [[Karun (rzeka)|Karun]]. Położone na wyspie miasto było oblężone, zaopatrzenie dostarczano śmigłowcami i łodziami po zmroku. Jednak Irakijczycy, ze względu na spodziewane ciężkie walki uliczne, nie zdecydowali się na szturm miasta. Na innych odcinkach frontu Irakijczykom udało się dotrzeć jedynie do podnóża masywu gór [[Zagros]], które zaczynały się tuż za granicą iracko-irańską. Ostatnie irackie próby ataku podjęte w listopadzie zakończyły się fiaskiem. Armia iracka weszła maksymalnie 80 kilometrów w głąb irańskiego terytorium. 7 grudnia 1980 Saddam Husajn ogłosił wstrzymanie wszelkich działań ofensywnych wojsk irackich<ref>E. Karsh, The Iran-Iraq war 1980-1988, Oxford 2002, s. 30</ref>.