pedofil szkolny{{Bogowie olimpijscy}} ▼
{{Postać religijna infobox
|imię = Ares
|imię oryginalne = Ἄρης
|grafika = Ares Argentina Montemartini.jpg
|opis grafiki = Ares, rzymska kopia rzeźby greckiej wykonanej przez [[Alkamenes]]a w V w. p.n.e.
|tytuł = bóg wojny
|inne imiona =
|występowanie = [[mitologia grecka]]
|przydomek =
|atrybut = miecz, zbroja i tarcza
|wcielenie zwierzęce =
|siedziba = [[Olimp]]
|teren kultu = [[starożytna Grecja]]
|szczególne miejsce kultu =
|nazwa święta =
|odpowiednik = [[Mars (mitologia)|Mars]] (rzymski)
|ojciec = [[Zeus]]
|matka = [[Hera]]
|mąż =
|żona =
|rodzeństwo =
|dzieci = z [[Afrodyta|Afrodytą]]: [[Eros (mitologia)|Eros]], [[Anteros (mitologia)|Anteros]], [[Dejmos (mitologia)|Dejmos]], [[Fobos (mitologia)|Fobos]] i [[Harmonia (mitologia)|Harmonia]]
|commons = Category:Ares
|wikisłownik =
}}
'''Ares''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Ἄρης}} Árēs, [[łacina|łac.]] Mars) – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] bóg wojny, syn [[Zeus]]a i [[Hera|Hery]]. Jego odpowiednikiem w [[mitologia rzymska|mitologii rzymskiej]] jest [[Mars (mitologia)|Mars]]. W [[astrologia|astrologii]] identyfikowany z [[Gwiazdozbiór Barana|Baranem]]. Jeden z dwunastu [[bogowie olimpijscy|bogów olimpijskich]].
W odróżnieniu od [[Atena|Ateny]], która również jest greckim bóstwem wojny, nie patronuje on rzemiosłu wojennemu i sprawiedliwej walce, ale nikczemnościom związanym z wojną: [[Walka (wojsko)|konfliktowi]], zniszczeniu i okrucieństwu. Jest patronem m.in. szpiegów, katów i bezwzględnych dowódców. Pozytywnym jednak aspektem był fakt, że to Ares nauczył [[Człowiek rozumny|ludzkość]] bezinteresownego bohaterstwa i prawdziwej odwagi. Potrafił sprowadzić pokój, bronić ojczyzny, porządku społecznego. Jest to jednocześnie bóg odwagi, męstwa, dawca siły, wytrzymałości, ducha bojowego oraz kontroli gniewu, potrafiący zesłać lęk i tchórzostwo.
== Dzieciństwo ==
Ares był synem [[Zeus]]a i [[Hera|Hery]]. Nie przejawiał żadnych szczególnych zdolności, dlatego rodzice oddali go na wychowanie jednemu z [[Tytani|tytanów]]. Jego opiekun sam nic nie umiał i trenował boga jedynie w ćwiczeniach fizycznych. Zaszczepiło to przekonanie u Aresa, że najwspanialszym z zajęć jest wojna.
Po jakimś czasie [[Hefajstos]] wykuł dla niego włócznie, miecze i tarcze, po czym bóg wojny zszedł na ziemię. Nauczył tam ludzi prawdziwej walki, nauczył ich okrucieństwa i wojny. Wcześniej konflikty kończyły się jedynie kilkoma siniakami i guzami.
{{Zobacz też|Drzewo genealogiczne bóstw greckich}}
== Symbole ==
Symbolami Aresa są: w Grecji – miecz, zbroja i tarcza, w Rzymie – włócznia, zbroja i tarcza. Jego zwierzętami są: pies, jastrząb, koń, wilk i sęp.
== Walka ==
Cechą charakterystyczną Aresa jest to, że kocha wojnę "brudną", niesprawiedliwą. Jest przeciwieństwem Ateny, która patronuje walce sprawiedliwej. Podczas bitwy morduje wojowników obydwu stron. Najlepszym przykładem jest [[wojna trojańska]], gdzie stawał naprzemiennie po stronie Greków i Trojan.
Podczas walki towarzyszą mu siostra [[Eris]], oraz synowie: [[Fobos (mitologia)|Fobos]] (Strach) i [[Dejmos (mitologia)|Dejmos]] (Lęk).
Wiele walk stoczył z Ateną. Ares nie wychodzi z nich zwycięsko. Jedną z nich opisał Homer w "Iliadzie":
{{cytat|<poem>
Lecz go chwyta siedząca na wozie bogini,
Na bok zwraca i próżny boga zamach czyni.
Znowu z kolei pocisk Diomed wymierzył:
Od Pallady niesiony, tam oszczep uderzył,
Gdzie nad stanem rycerski pas się rozpościera;
Tam trafia grot i boskim ostrzem skórę zdziera.
Wyciągnęła go Pallas; z podniesionej rany
Tak doniośle zaryczał bóg Ares miedziany,
Jako dziewięć lub dziesięć tysięcy by razem
Krzyknęło ludzi, krwawym walczących żelazem.
</poem>}}
W tym cytacie widać, że Ares nie jest niezwyciężony. Pewnego dnia boga porwali dwaj zbóje, którzy więzili go w lochach przez piętnaście miesięcy. Ares był przez nich okrutnie traktowany, nie mógł jeść ani pić. Bóg uwolnił się z niewoli cudem, wycieńczony i straszliwie głodny.
== Romans z Afrodytą ==
Związek między Aresem i Afrodytą był powszechnie znany na Olimpie. Żona Hefajstosa została przyłapana na zdradzie przez boga [[Helios (mitologia)|Heliosa]], który doniósł o tym mężowi bogini. Wściekły kowal uplótł sieć, cienką, a jednocześnie bardzo wytrzymałą. Umieścił ją nad łożem Afrodyty i wkrótce kochankowie zostali schwytani. Z wielkim rozbawieniem przyglądali się Olimpijczycy spętanym bogom. W końcu, z woli Zeusa, uwolniono Afrodytę i Aresa. Bogini miłości po tym incydencie uciekła na Cypr, a patron wojny – do Tracji. Z ich związku narodzili się [[Eros (mitologia)|Eros]], [[Anteros (mitologia)|Anteros]], [[Dejmos (mitologia)|Dejmos]], [[Fobos (mitologia)|Fobos]] i [[Harmonia (mitologia)|Harmonia]].
== Mars ==
{{Osobny artykuł|Mars (mitologia)}}
Odpowiednik greckiego Aresa, czczony w Rzymie o wiele bardziej niż w Starożytnej Grecji. Wyruszający do boju dowódca wołał: "Marsie, czuwaj!". Poświęcono mu wiele miejsc, z czego najsłynniejsze to [[Pole Marsowe (Rzym)|Pole Marsowe]].
== Kult ==
Ares odbierał cześć w całej [[Grecja|Grecji]], ale nie był uznawany za wielkie bóstwo opiekuńcze, tak jak to miało miejsce w [[Starożytny Rzym|Rzymie]]. Nie stawiano mu wielkich świątyń – stawiano mu zazwyczaj kapliczki – i to poza [[mur]]ami [[miasto|miast]], niedaleko głównych dróg dojazdowych. Cel był bardzo pragmatyczny: żadne [[siły zbrojne|wojsko]] podczas bitwy i oblężenia nie odważyłoby się zniszczyć kapliczek poświęconych samemu bogowi wojny. Od jego imienia pochodzi jednak nazwa [[Ateny|ateńskiego]] [[Areopag]]u, czyli Wzgórza Aresa, gdzie znajdowała się siedziba [[sąd]]u w sprawach życia i śmierci (o zabójstwo). Czcicielami Aresa byli wojownicze ludy: [[Tegea|Tegei]], [[Velia|Elei]], [[Sparta|Sparty]], gdzie znajdowało się jego sanktuarium, a także [[Teby (Grecja)|Tebańczycy]] i [[Ateny|Ateńczycy]], gdzie [[rzeźba|rzeźbiarz]] [[Alkamenes]] – współczesny [[Fidiasz]]owi i rywalizujący z nim – wykonał wspaniały posąg boga. Głównym ośrodkiem kultu Aresa była [[Tracja]], kraina o burzliwej pogodzie, zamieszkana przez lud dziki i wojowniczy. Grecy uważali Aresa za boga wojny niesprawiedliwej, zaborczej, agresji i brutalności. Boginią wojny sprawiedliwej, toczonej w słusznej sprawie była Atena, otoczona szczególnie silnym kultem w wielu greckich miastach. Tymczasem w Rzymie Minerwa, odpowiedniczka Ateny, nie pełniła roli bóstwa wojennego, a Mars, odpowiednik Aresa, był bóstwem wojny w ogóle i jako patron działań wojennych i zwycięstw był jednym z najważniejszych bóstw panteonu.
== Ares w sztuce ==
Sztuka przedstawia go jako silnego, młodego mężczyznę – nagiego i bez brody. Rzadko spotykane są jego wizerunki z brodą i zbroją. Najpiękniejszym z zachowanych posągów jest [[Ares Ludovisi]].
== Geneza imienia ==
Imię Aresa wygląda na greckie, aczkolwiek etymologowie nie są zgodni co do genezy. Po dodaniu wyrazu "are" powstaje słowo, którego używał Homer do opisywania zniszczenia.
== Zobacz też ==
{{Siostrzane projekty
|słownik=Ares
|źródła=
|cytaty=
|news=
|books=
|species=
|wikiwerek=
}}
* [[Jarowit]]
* [[Jarri]]
== Bibliografia ==
* Zygmunt Kubiak, ''Mitologia Greków i Rzymian'', wyd. Świat Książki, Warszawa 2003
* Jan Parandowski, ''Mitologia – wierzenia i podania Greków i Rzymian'', wyd. Puls, Londyn 2002
* Homer, ''Iliada'', wyd. Greg
* Encyklopedia szkolna – ''Mitologia Greków i Rzymian'', Larousse, Polska 2003
[[Kategoria:Bogowie olimpijscy]]
| 