Wersja z 05:18, 31 lip 2018 edytuj 88.106.16.5 (dyskusja) Zmiana zdjęcia dodanego do artykułu, mająca na celu usunięcie wątków politycznych. Znacznik: VisualEditor ← poprzednia edycja		Wersja z 11:27, 23 lis 2018 edytuj anuluj edycję Mechanik rowerowy (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1728 edycji na zlecenie Centrum Badań nad Centrum i Okolicą (edycja niepłatna) następna edycja →
Linia 1: {{Dopracować\|~~źródła\|data=2014-08~~więcej przypisów}} '''Moda''' – podsystem [[komunikacja interpersonalna\|komunikacyjny]] charakterystyczny dla danej epoki lub struktury macierzystej, który reguluje wewnętrzne i zewnętrzne przejawy ekspresji członków danej zbiorowości. Ze względu na presję grupy jest narzucana jednostkom, które ją bezrefleksyjnie powielają. Może mieć wpływ na identyfikację jednostek z grupą, bądź na mimikrę tych, którzy chcieliby zwiększyć swój status społeczny poprzez naśladowanie osób „modnych”. W węższym znaczeniu moda odnosi się do sztuki i działalności [[design]]erskiej, także do projektowania ubioru (''[[haute couture]]''){{odn\|Kwade\|2016\|s=106-107}}. Pierwszy dom projektowania odzieży pojawił się w 1858 roku w [[Paryż]]u{{odn\|Kapciak\|1999\|s=264}}. '''Moda''' – w potocznym rozumieniu oznacza potrzebę naśladowania innych, aby się identyfikować z nimi, ta potrzeba najdobitniej jest widoczna w ubiorze. Moda występuje także w innych dziedzinach życia społecznego. Wiąże się z pojęciem stylu, ale nie jest jego synonimem podobnie jak pojęcie elegancji. Może być modny ubiór, wygląd, sposób zachowania, lecz także styl [[muzyka\|muzyczny]], styl [[sztuka\|artystyczny]], światopogląd czy pewien sposób postępowania, czyli ogólnie rzecz biorąc styl życia, który jest popularny w jakimś czasie w jakimś środowisku. W węższym znaczeniu słowo ''moda'' odnosi się do projektowania ubioru. Moda zawsze posiada grupę, która pierwsza inicjuje naśladownictwo czegoś, najczęściej form ubioru. Natomiast styl w modzie jest związany z indywidualnym, przystosowanym do potrzeb psychicznych określonego użytkownika sposobem wyrażania siebie poprzez formę ubioru.▼ == Koncepcje mody w naukach społecznych == Moda występuje we wszystkich kulturach, w których ubiór ma dodatkowe funkcje poza użytecznością. Źródłem mody jest potrzeba ozdabiania i wyróżniania się. Jej genezę wywodzi się z protokapitalistycznych miast włoskich z okresu wczesnego [[renesans]]u. Na jej upowszechnienie wpływ miało rywalizujące z arystokracją [[mieszczaństwo]]. Jako czynniki wpływające na wykształcanie się mody [[Thorstein Veblen]] i [[Georg Simmel]] wskazywali stratyfikację społeczną nowoczesnego społeczeństwa, ponieważ moda stawała się w nim elementem dystynkcji statusowej. W podejściu [[Pierre Bourdieu\|Pierre’a Bourdieu]] uwrażliwienie na modę w wyższych klasach społecznych związane było z dziedziczeniem [[kapitał kulturowy\|kapitału kulturowego]]{{odn\|Kapciak\|1999\|s=265}}. Różni autorzy w odmienny sposób opisują modę w zakresie jej niezależności od innych podsystemów kulturowych. W ujęciu [[Ingrid Loschek]] moda nie jest systemem autonomicznym. Jest natomiast systemem sprzężonym z innymi obszarami rzeczywistości, takimi jak [[ekonomia]], [[polityka]], [[sztuka]] lub [[sport]]. Według [[Doris Schmidt]], odwrotnie, może rozwijać się autonomicznie, mimo symbiotycznych związków z różnymi kontekstami społecznymi{{odn\|Kwade\|2016\|s=105}}. Także [[René König]] opisywał modę jako samoistną instytucję społeczną mającą funkcje regulowania sposobów zachowania{{odn\|Kapciak\|1999\|s=265}}. Według [[Herbert Blumer\|Herberta Blumera]] stopień wpływu mody na jakąś dziedzinę jest odwrotnie proporcjonalny od stopnia obiektywizmu i otwartości testów stosowanych wobec różnorodnych modeli stosowanych w tej dziedzinie{{odn\|Kapciak\|1999\|s=264}}. == Moda a styl == ▲~~'''~~Moda~~'''~~ – w potocznym rozumieniu oznacza potrzebę naśladowania innych, aby się identyfikować z nimi, ta potrzeba najdobitniej jest widoczna w ubiorze. Moda występuje także w innych dziedzinach życia społecznego. Wiążewiąże się z pojęciem stylu, ale nie jest jego synonimem, podobnie jak ~~pojęcie~~nie ~~elegancji~~jest tym samym co elegancja, snobizm, bądź obyczaj{{odn\|Kapciak\|1999\|s=264}}. ~~Może~~Modny ~~być~~może ~~modny~~być ubiór, ~~wygląd~~fryzura, sposób zachowania, lecz także styl [[muzyka\|muzyczny]], styl [[sztuka\|artystyczny]], światopogląd czy pewien sposób postępowania, czyli ogólnie rzecz biorąc styl życia, który jest popularny w jakimś czasie w jakimś środowisku. WModa ~~węższym~~zawsze ~~znaczeniu~~tworzona ~~słowo~~jest ~~''moda'' odnosi się do projektowania ubioru. Moda zawsze posiada~~przez grupę, która pierwsza inicjuje [[naśladownictwo]] czegoś, najczęściej form ubioru. Natomiast styl w modzie jest związany z indywidualnym, przystosowanym do potrzeb psychicznych określonego użytkownika sposobem wyrażania siebie poprzez formę ubioru. Konkretna moda jako zjawisko krótkotrwałe jest konsekwencją coraz krótszych epok generujących określone style w sztuce. O ile [[sztuka romańska\|styl romański]] i [[gotyk]] trwały kilkaset lat, o tyle [[secesja]] i [[art deco]] mniej niż 30 lat. W okresach, w których nie dochodzi do zmian rewolucyjnych (w polityce, moralności), relatywnie szybko zmienia się tylko moda w odniesieniu do detali (drobnych akcesoriów) np. w architekturze lub konfekcji{{odn\|Kwade\|2016\|s=118-119}}. == Moda w ubiorze == [[Plik:Crystal Couture Fashion Show & Sale (32110924214).jpg\|alt=\|mały\|Przykład mody, jako [[Sztuka użytkowa\|sztuki użytkowej]].]] ~~{{wikisłownik\|moda}}~~ ~~{{commonscat\|Fashion\|moda}}~~ ~~{{Wikicytaty\|o modzie\|Moda}}~~ === Cele === # Cel praktyczny − osłona przed zimnem, ochrona przy pracy; Linia 13 ⟶ 21: # Cel seksualny − zwraca uwagę u potencjalnego partnera seksualnego; # Cel reprezentacyjny − dana moda reprezentuje pozycję lub stanowisko człowieka, jego poglądy, ideologię, światopogląd. == Przypisy == {{Przypisy}} == Bibliografia == {{Siostrzane projekty \|commons = Fashion \|słownik = moda \|źródła = \|cytaty = o modzie \|news = \|books = }} * {{Cytuj pismo \| odn = tak \| nazwisko = Kwade \| imię = Elżbieta \| tytuł = Mody, meble i memy. O fluktuacjach memów i systemów mody w kulturze (zarys problematyki) \| url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TekstyZUlicy-2016_17-6_kwade.pdf \| czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny \| rok = 2016 \| wolumin = 17 \| issn = 2081-397X }} * {{Cytuj książkę \| odn = tak \| rozdział = Moda \| nazwisko r = Kapciak \| imię r = Anna \| tytuł = Encyklopedia socjologii \| wydawca = Oficyna Naukowa \| miejsce = Warszawa \| tom = I \|tytuł tomu = K-N \| rok = 1999 \| isbn = 83-85505-96-2 }} {{Kontrola autorytatywna}} [[Kategoria:Moda\|* ]] [[Kategoria:Kultura masowa]]

Moda (styl): Różnice pomiędzy wersjami