Aleksander Wat: Różnice pomiędzy wersjami

Urodził się w Warszawie 1 maja 1900 roku. Jego ojcem był Mendel Michał Chwat, erudyta, [[chasydyzmChasydyzm|chasyd]], zaś matką Rozalia z Kronsilberów. W latach 1911–1914 uczył się w rosyjskim gimnazjum rządowym, potem w [[Gimnazjum Jakuba Finkla]], a następnie w [[Gimnazjum Rocha Kowalskiego]], wraz z [[Anatol Stern|Anatolem Sternem]]<ref>Zieliński J., ''Dwudziestowieczny Marsjasz'', s. 475.</ref>, gdzie w 1918 roku zdał maturę. Zaraz po maturze podjął zamiar udania się do Rosji, aby wspomóc rewolucję, zamiar ten spalił jednak na panewce{{styl}}. Studiował na Wydziale Filozoficznym [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] w latach 1918–1920 i 1920–1926, gdzie znajdował się pod dużym wpływem profesora [[Tadeusz Kotarbiński|Tadeusza Kotarbińskiego]].

W czasie studiów związał się z poetami z kręgu [[futuryzm]]u [[Dadaizm|dadaizującego]], w tym roku ukazał się poemat ''JA z jednej strony i Ja z drugiej strony mopsożelaznego piecyka''. W czasie [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny z bolszewikami]] wstąpił ochotniczo do wojska, pomimo otwarcie pacyfistycznych poglądów. Nie wziął udziału w walkach, stacjonował w [[Ostrów Wielkopolski|Ostrowie Wielkopolskim]] (wraz z [[Jarosław Iwaszkiewicz|Jarosławem Iwaszkiewiczem]]). W latach 1921–1922 był redaktorem czasopisma „Nowa Sztuka”, a w latach 1924–1925 „Almanachu Nowej Sztuki”. W 1924 wstąpił do Związku Literatów Polskich, w 1926 przebywał w Paryżu. W tym samym roku ukazuje się jego opowiadanie ''[[Żyd Wieczny Tułacz|]]''Żyd Wieczny Tułacz'']], a także zbiór opowiadań ''Bezrobotny Lucyfer'', poznaje się wówczas z [[Andrzej Stawar|Andrzejem Stawarem]] – znajomość ta zapoczątkowuje okres fascynacji marksizmem w życiu Wata. Na początku następnego roku, 27 stycznia, ożenił się z [[Paulina Wat|Pauliną Lew]], nazywaną Olą.

W latach 1946–1948 pracował jako redaktor naczelny [[Państwowy Instytut Wydawniczy|Państwowego Instytutu Wydawniczego]] (PIW), od grudnia 1947 zasiadał w zarządzie polskiego [[PEN Club]]u. Publikował w „[[Kuźnica (tygodnik)|Kuźnicy]]”, „[[renesansRenesans|Odrodzeniu]]” i „[[Twórczość (miesięcznik)|Twórczości]]”. W okresie stalinowskim zaprzestał aktywnej działalności literackiej, w 1953 roku zapadł na ciężką chorobę [[Zespół Wallenberga|zespół opuszkowy Wallenberga]], którą leczył w [[Szwecja|Szwecji]] i południowej [[Francja|Francji]]. W 1957 opublikował tom ''Wiersze'', za który otrzymał nagrodę „[[Nowa Kultura (1950–1963)|Nowej Kultury]]”. Kolejny tom ''Wiersze śródziemnomorskie'' wydał już na zachodzie. Kilkanaście miesięcy pracował we Włoszech jako redaktor polskiej serii w mediolańskim wydawnictwie [[Umberta Silvy]]. W latach 1961–1963 przebywał we Francji, w [[Paryż]]u i [[Cabris]]. W 1964 roku objął posadę asystenta w Center for Slavic and East European Studies na [[Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley|Uniwersytecie Berkeley]]. Wtedy udzielił [[Czesław Miłosz|Czesławowi Miłoszowi]] serii biograficznych wywiadów, które ukazały się jako ''[[Mój wiek]]''. W następnym roku powrócił do Francji, w celach terapeutycznych wyjeżdżał na [[Majorka|Majorkę]], gdzie napisał ostatni tom wierszy ''Ciemne świecidło''. Przez cały ten okres nękały go ostre bóle głowy, z ich powodu 29 lipca 1967 roku popełnił samobójstwo poprzez przedawkowanie leków przeciwbólowych. Został pochowany na [[Cmentarz Les Champeaux w Montmorency|cmentarzu Les Champeaux w Montmorency]].

O losach Aleksandra, Oli i Andrzeja Watów w czasie okupacji radzieckiej Lwowa i na [[Zesłanie|zesłaniu]] do Kazachstanu opowiada film ''[[Wszystko, co najważniejsze]] '' (1992) [[Robert Gliński|Roberta Glińskiego]]. Watowi poświęcona jest piosenka ''Aleksander Wat'' (1987) [[Jacek Kaczmarski|Jacka Kaczmarskiego]]<ref>Jacek Kaczmarski, [http://www.kaczmarski.art.pl/tworczosc/wiersze_alfabetycznie/kaczmarskiego/a/aleksander_wat.php Aleksander Wat], [w:] ''Ale źródło wciąż bije'', Warszawa 2002, s. 443, (nagranie na płycie ''[[dyskografiaDyskografia Jacka Kaczmarskiego#Litania, 1986|Litania]]'')</ref>.